Ανιλίνη
| Ανιλίνη | |||
|---|---|---|---|
| |||
| |||
| |||
| Γενικά | |||
| Όνομα IUPAC | Φαινυλαμίνη | ||
| Άλλες ονομασίες | Αμινοβενζόλιο Ανιλίνη Βενζεναμίνη | ||
| Χημικά αναγνωριστικά | |||
| Χημικός τύπος | C6H7N | ||
| Μοριακή μάζα | 93,13 amu | ||
| Σύντομος συντακτικός τύπος |
C6H5NH2 | ||
| Συντομογραφίες | PhNH2, ΦNH2 | ||
| Αριθμός CAS | 62-53-3 | ||
| SMILES | Nc1ccccc1 | ||
| InChI | 1S/C6H7N/c7-6-4-2-1-3-5-6/h1-5H,7H2 Yes | ||
| Αριθμός UN | SIR7XX2F1K | ||
| ChemSpider ID | 5889 | ||
| Δομή | |||
| Ισομέρεια | |||
| Ισομερή θέσης | >100 | ||
| Φυσικές ιδιότητες | |||
| Σημείο τήξης | -6,3 °C | ||
| Σημείο βρασμού | 184,13 °C | ||
| Πυκνότητα | 1.021,7 kg/m3 | ||
| Διαλυτότητα στο νερό |
36 kg/m3 (20 °C) | ||
| Ιξώδες | 3,71 cP (25 °C) | ||
| Εμφάνιση | άχρωμο υγρό | ||
| Χημικές ιδιότητες | |||
| pKa | 4,7 (PhNH3+) 27 (PhNH2) | ||
| Επικινδυνότητα | |||
| Φράσεις κινδύνου | R23/24/25 R40 R41 R43 R48/23/24/25 R68 R50 | ||
| Φράσεις ασφαλείας | (S1/2) S26 S27 S36/37/39 S45 S46 S61 S63 | ||
| Κίνδυνοι κατά NFPA 704 |
2
3
0
| ||
| Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa). | |||
Η ανιλίνη[1] είναι αρωματική οργανική ένωση με μοριακό τύπο C6H7N , αν και συχνά παριστάνεται, πιο αναλυτικά, με τους τύπους C6H5NH2 ή PhNH2. Μοριακά, αποτελείται από μια φαινυλομάδα που είναι ενωμένη με μια αμινομάδα. Πιο αναλυτικά, είναι η απλούστερη αρωματική αμίνη. Είναι μια ένωση που χρησιμεύει ως ενδιάμεση πρόδρομη ύλη για τη σύνθεση πολλών βιομηχανικών χημικών, με κυριότερη την παραγωγή πολυουρεθάνης. Όπως οι περισσότερες πτητικές αμίνες, έχει μια κάπως δυσάρεστη οσμή σάπιου ψαριού. Αναφλέγεται γρήγορα, αλλά καίγεται με πολύ καπνό, που είναι χαρακτηριστικός για τις αρωματικές ενώσεις.[2] Στις «κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος», δηλαδή θερμοκρασία 25°C και πίεση 1 atm, είναι άχρωμο υγρό, αλλά αργά οξειδώνεται από το οξυγόνο του αέρα, δίνοντας μια καστανέρυθρη απόχρωση σε παλιά της δείγματα.
Θυγατρικές ανιλίνες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εκτός από τη «μητρική» ανιλίνη, ο όρος επεκτείνεται και σε πολλά «θυγατρικά» παράγωγα ανιλίνης, που θεωρητικά προέρχονται από την ανιλίνη με επιπλέον υποκαταστάσεις στη φανυλομάδα. Οι «θυγατρικές» ανιλίνες συνπεριλαμβάνουν τις τολουϊδίνες (μεθυλανιλίνες), τις ξυλιδίνες (διμεθυλανιλίνες), τις χλωρανιλίνες, τα αμινοβενζοϊκά οξέα, τις νιτρ(ο)ανιλίνες, και πολλές άλλες.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ανιλίνη πρωτοαπομονώθηκε με αποσυνθετική απόσταξη ινδικού το 1826, από τον Όττο Ουνφερντόρμπεν (Otto Unverdorben)[3], που την ονόμασε «κρυσταλλίνη» (crystallin). Το 1834 ο Φρίντριχ Ρούνγκε (Friedrich Runge)[4] απομόνωσε από τη λιθανθρακόπισσα μια ουσία που παρήγαγε ένα όμορφο γαλάζιο χρώμα, μετά από κατεργασία με χλωράσβεστο [Ca(ClO)2], και την ονόμασε «κυανόλη» (cyanol)[5]. Το 1841 ο Καρλ Τζούλιους Φρίτσε (Carl Julius Fritzsche) έδειξε ότι επιδρώντας με υδροξείδιο του καλίου (KOH) σε ινδικό παράγεται ένα ελαιώδες υγρό, που το ονόμασε «ανιλίνη», από το όνομα ενός από τα φυτά που παράγουν ινδικό, το «Indigofera anil»[6][7]. Το 1842, ο Νικολάι Ζίνιν (Зинин, Николай Николаевич) ανακάλυψε ότι ανάγοντας το νιτροβενζόλιο παράγεται μια αρωματική βάση (δηλαδή η ανιλίνη), που την ονόμασε «βενζιντάμ»[8]. Το 1843, ο Άουγκουστ Βίλχελμ φον Χόφμαν (August Wilhelm von Hofmann) ερεύνησε όλες τις παραπάνω ουσίες και απέδειξε ότι είναι ταυτόσημες, δηλαδή μία και μόνη ένωση. Οι ονομασίες της, που επικράτησαν, είναι το «ανιλίνη» και το (συστηματικό) «φαινυλαμίνη»[9].
Συνθετική βιομηχανία χρωμάτων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1856, ένας (τότε) φοιτητής του φον Χόφμαν, ο Γουΐλλιαμ Χένρυ Πέρκιν (Sir William Henry Perkin), ανακάλυψε τη μωβεΐνη, ανακάλυψη που χρησιμοποιήθηκε από τη βιομηχανία για την παραγωγη του πρώτου συνθετικού χρώματος. Ακολούθησαν και άλλα συνθετικά χρώματα, όλα παράγωγα της ανιλίνης, όπως η φουσίνη, η σαφρανίνη και η ινδουλίνη. Την εποχή της ανακάλυψης της μωβεΐνης, η ανιλίνη ήταν ακριβή. Λίγο αργότερα, όμως, εφαρμόζοντας μια μέθοδο παραγωγής της, που αναφέρθηκε το 1854 από τον Αντουάν Μπεσάμπ (Antoine Béchamp)[10], άρχισε να παράγεται (μαζικά) «κατά τόνους»[11]. Η αναγωγή νιτροβενζολίου κατά Μπέκαμπ επέτρεψε την εξέλιξη της μαζικής βιομηχανικής συνθετικής παραγωγής χρωμάτων (κυρίως) στη Γερμανία. Στις μέρες μας, οι εταιρείες «BASF» (τα δυο πρώτα αρχικά από την οποία προέρχονται από τις λέξεις Badische Anilin) και «Soda-Fabrik», είναι ανάμεσα στους μεγαλύτερους χημικούς προμηθευτες παγκοσμίως, «αντανακλώντας» την κληρονομιά από την ανάπτυξη της βιομηχανίας συνθετικών χρωμάτων, που ξεκίνησε από παράγωγα της ανιλίνης και επεκτάθηκε και σε άλλα συγγενικά αζωχρώματα. Άλλωστε, και το πρώτο «αζώχρωμα» ήταν το «κίτρινο ανιλίνης»[12].
Παραγωγή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βιομηχανική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η βιομηχανική παραγωγή ανιλίνης περιλαμβάνει δύο (2) στάδια:
- Αρχικά, βενζόλιο νιτρώνεται με μείγμα πυκνού νιτρικού (HNO3) και θειικού οξέος (H2SO4), στους 50-60 °C, δείνοντας έτσι νιτροβενζόλιο (PhNO2) .
- Το παραγώμενο νιτροβενζόλιιο υδρογονώνεται (τυπικά στους 200-300 °C, παρουσία καταλυτών, παράγοντας τελικά ανιλίνη:
Η αναγωγή νιτροβενζολίου σε ανιλίνη πρωτοπραγματοποιήθηκε από το Νικολάυ Ζίνιν (Nikolay Zinin) το 1842, χρησιμοποιώντας ανόργανο σουλφίδιο ως αναγωγικό [αντίδραση Ζίνιν (Zinin reaction)].
Εναλλακτικά, η ανιλίνη μπορεί να παραχθεί με επίδραση αμμωνίας (NH3) σε φαινόλη (PhOH). Η τελευταία παράγεται (συνήθως) με τη διεργασία κουμενίου.[2]
Στο εμπόριο διαχωρίζονται τρεις (3) «τύποι» ανιλίνης:
- «Έλαιο ανιλίνης για μπλε», που αντιστοιχεί σε καθαρή ανιλίνης.
- «Έλαιο ανιλίνης για κόκκινο», που αντιστοιχεί σε μείγμα ισομοριακών ποσοτήτων ανιλίνης, ορθοτολουϊδίνης και παρατολουϊδίνης.
- «Έλαιο ανιλίνης για σαφρανίνη», που αντιστοιχεί σε μείγμα ανιλίνης και ορθοτολουϊδίνης, που λαμβάνεται από το απόσταγμα του προϊόντος της συμπύκνωσης φουχσίνης.[13]
Παραγωγή θυγατρικών ανιλινών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Συχνά οι θυγατρικές ανιλίνες παράγονται με νίτρωση των αντίστοιχων υποκατεστημένων αρωματικών ενώσεων, με ακόλουθη αναγωγή της νιτροομάδας σε αμινομάδα. Για παράδειγμα, το τολουόλιο (PhMe) μετατρέπεται σε τολουϊδίνες και το χλωροβενζόλιο (PhCl) μετατρέπεται σε 4-χλωρ(ο)ανιλίνη.[2]
Εναλλακτικές μέθοδοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από φαινυλαλογονίδιο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μέθοδος Hoffmann
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με επίδραση αμμωνίας σε φαινυλαλογονίδιο[14][15]:
- Μειονόκτημα της μεθόδου είναι ότι συμπαράγονται διφαινυλαμίνη και τριφαινυλαμίνη ακόμη και αλογονούχο τετραφαινυλαμμώνιο[16].
Σύνθεση κατά Gabriel
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με επίδραση αλκαλικού διαλύματος φθαλαμίδιου σε φαινυλαλογονίδιο[17]:
Με επίδραση νατραμίδιου σε φαινυλαλογονίδιο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με επίδραση διαλύματος νατραμίδιου σε φαινυλαλογονίδιο[18]:
Με αντιδραστήρια Grignard
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μέσω οργανομαγνησιακών ενώσεων και χλωραμίνης[19]:
Αναγωγή νιτροβενζολίου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με αναγωγή νιτροβενζολίου[20][21]:
ή
Αποικοδόμηση βενζαμιδίου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με αποικοδόμηαη βενζαμίδιου κατά Hofmann[22]:
Αμίνωση βενζολίου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αμίνωση βενζολίου κατά Friedel-Crafts προς ανιλίνη:
Δομή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δομικά, το μόριο της ανιλίνης είναι σχεδόν επίπεδο. Η σχεδόν επιπεδότητα οφείλεται στη σύζευξη του μονήρους ηλεκτρονιακού ζεύγους του ατόμου του αζώτου της με σύστημα των π ηλετρονίων του αρωματικού δακτύλιου της. Το μήκος του δεσμού C-N είναι σχετικά βραχύτερο, σε σύγκριση με το συνηθισμένο. Στην ανιλίνη, τα μήκη των δεσμών C-N και C-C είναι κοντά στα 139 pm, που δείχνει (ομοιότητα με) π δεσμό ανάμεσα σε άζωτο και άνθρακα.[23]
Χημική συμπεριφορά και παράγωγα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οξεοβασική συμπεριφορά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]1. Συμπεριφορά βάσης - Παράγει άλατα με οξέα[24].:
2. Συμπεριφορά οξέος - Παράγει άλατα με ισχυρές βάσεις[25]:
Επίδραση νιτρώδους οξέος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Το νιτρώδες οξύ είναι σχετικά ασταθές και γι' αυτό παράγεται συνήθως επί τόπου («in situ») με την παρακάτω αντίδραση:
1. Παραγωγή διαζωβενζολοχλωρίδιου[26]:
2. Απαμίνωση - μετατροπή σε φαινόλη[27]:
3. Απαμίνωση - μετατροπή σε αλκυλφαινυλαιθέρα[28]:
4. Απαμίνωση - μετατροπή σε φαινυλιωδίδιο[29]:
5. Απαμίνωση - μετατροπή σε φαινυλογονίδιο[30]:
6. Απαμίνωση - μετατροπή σε φαινυλοφθορίδιο[31]:
7. Απαμίνωση - μετατροπή σε νιτροβενζόλιο[32]:
8. Απαμίνωση - μετατροπή σε θειοφαινόλη[33]:
9. Απαμίνωση - μετατροπή σε βενζονιτρίλιο[34]:
10. Απαμίνωση - μετατροπή σε φαινυλαρύλιο[35]:
Αλκυλίωση αμινομάδας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με αλκυλαλογονίδια[36].:
- Η αντίδραση γίνεται ευκολότερα με αλκυλ(ο)ϊωδίδια.
Ακυλίωση αμινομάδας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]1. Με ακυλαλογονίδια[37].:
2. Με ανυδρίτες καρβονικών οξέων[38]:
Με άλλα ηλεκτρονιόφιλα αντιδραστήρια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]1. Με καρβονυλικές ενώσεις δίνει βάσεις του Shiff[39]:
2. Με φωσγένιο δίνει διφαινυλουρία[40]:
3. Με ισοκυανικό εστέρα[41]:
4. Με ισοκυανικό θειεστέρα[42]:
Πυρηνόφιλες υποκαταστάσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]1. Ισονιτριλική αντίδραση:[43]:
2. Αντίδραση Hinsberg[44]:
Αντιδράσεις του αρωματικού δακτυλίου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Η παρουσία της αμινομάδας ενεργοποιεί τον βενζολικό δακτύλιο, οπότε οι αντίστοιχες αντιδράσεις γίνονται ταχύτερα σε σχέση με το βενζόλιο και παράγονται όχι μόνο ο- και π- διπαράγωγα, αλλά συχνά και πολυπαράγωγα της ανιλίνης. Ορισμένα όμως αντιδραστήρια προσβάλλουν πρώτα την αμινομάδα. Σ' αυτήν την περίπτωση χρειάζεται «προστασία» της, συνήθως με οξικό ανυδρίτη. Η παρουσία της ακετυλομάδας όμως απενεργοπποιεί κάπως το σύστημα, οπότε ελαχιστοποιείται η παραγωγή πολυπαραγώγων και παρεμποδίζεται στερεοχημικά την παραγωγή ο-παραγώγων της ανιλίνης. ΄Τέλος με παρουσία οξέων σχηματίζεται πρωτονιώνεται η αμινομάδα και απενεργοποιείται ο αρωματικός δακτύλιος, με αποτέλεσμα να σχηματίζονται κυρίως μ-παράγωγα της ανιλίνης[45].
1. Με νίτρωση παράγει:
- α. π-νιτροανιλίνη με προστασία[46]:
- β. μ-νιτροανιλίνη χωρίς προστασία[50].
2. Με σούλφωση παράγει σουλφαινυλικό οξύ[51]:
(όξινη θειική ανιλίνη)
(σουλφαμικό οξύ)
3. Με αλογόνωση, με προστασία παράγει π-αλανιλίνη και χωρίς αυτήν 2,4,6-τριαλανιλίνη.[52]:
- α. Με προστασία:
- β. Χωρίς προστασία:
4. Με αλκυλίωση του δακτυλίου κατά Friedel-Crafts[46][54]
- Χωρίς προστασία θα αλκυλιωθεί πρώτα η αμινομάδα.
Αναγωγή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αναγωγή προς κυκλοεξυλαμίνη[55].:
Οξείδωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]1. Οξείδωση προς νιτροβενζόλιο[56].:
2. Οξείδωση προς βενζοκινόνη-1,4[57].:
Παρεμβολή καρβενίων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Π.χ. μεθυλενίου:
- Η παραπάνω συνολική στοιχειομετρική εξίσωση αντιπροαωπεύει κατά προσέγγιση τις ακόλουθες δράσεις του μεθυλενίου στην ανιλίνη:
- Παρεμβολή στο δεσμό C-Η των ο-ατόμων άνθρακα: Προκύπτουν δύο (2) ισότιμα άτομα μετρώντας δεξιόστροφα ή αριστερόστροφα, αντίστοιχα. Σχηματίζεται ο-τολουϊδίνη[58].
- Παρεμβολή στο δεσμό C-Η των μ-ατόμων άνθρακα: Προκύπτουν δύο (2) ισότιμα άτομα μετρώντας δεξιόστροφα ή αριστερόστροφα, αντίστοιχα. Σχηματίζεται μ-τολουϊδίνη[58]..
- Προσθήκη στο δεσμό C=C των 1,2- ατόμων άνθρακα: Προκύπτουν δύο (2) ισότιμα άτομα μετρώντας δεξιόστροφα ή αριστερόστροφα, αντίστοιχα. Σχηματίζεται πρόσκαιρα ένα ασταθές δικυκλικό σύστημα που αυτοδιασπάται σχηματίζοντας κυκλοεπτατριεν-1,3,5-υλαμίνη[59].
- Προσθήκη στο δεσμό C=C των 2,3- ατόμων άνθρακα: Προκύπτουν δύο (2) ισότιμα άτομα μετρώντας δεξιόστροφα ή αριστερόστροφα, αντίστοιχα. Σχηματίζεται πρόσκαιρα ένα ασταθές δικυκλικό σύστημα που αυτοδιασπάται σχηματίζοντας κυκλοεπτατριεν-1,4,6-υλαμίνη[59].
- Προσθήκη στο δεσμό C=C των 3,4- ατόμων άνθρακα: Προκύπτουν δύο (2) ισότιμα άτομα μετρώντας δεξιόστροφα ή αριστερόστροφα, αντίστοιχα. Σχηματίζεται πρόσκαιρα ένα ασταθές δικυκλικό σύστημα που αυτοδιασπάται σχηματίζοντας κυκλοεπτατριεν-1,3,6-υλαμίνη[59].
- Παρεμβολή στο δεσμό Ν-Η της αμινομάδας: Έχει δύο (2) ισότιμα άτομα υδρογόνου. Σχηματίζεται Ν-μεθυλανιλίνη[60].
- Παρεμβολή στο δεσμό C-Η του π-ατόμου άνθρακα: Σχηματίζεται π-τολουϊδίνη[58].
- Η υψηλή δραστικότητα του μεθυλενίου κάνει τις παραπάνω δεκατέσσερεις (13) δράσεις σχεδόν απόλυτα ισοδύναμες.
Εφαρμογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η μεγάλη εμπορική αξία της ανιλίνης βρίσκεται στη δυνατότητά της να παραγάγει, άμεσα ή έμμεσα, διάφορα χρώματα. Από την ανακάλυψή της το 1858 έχει δημιουργηθεί μια τεράστια ποικιλία από αυτά, όπως π.χ. η φουσίνη, η σαφρανίνη και η ινδουλίνη. Επιπλέον χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη για την παραγωγή πολλών φαρμάκων, όπως η παρακεταμόλη.
Όταν πολυμεριστεί η ανιλίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή νανοκαλωδίων για χρήση ως ημιαγωγική ηλεκτροδική γέφυρα και, πολύ πρόσφατα, για χρήση σε μικροσυσκευές.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Γ. Βάρβογλη, Ν. Αλεξάνδρου, Οργανική Χημεία, Αθήνα 1972
- Α. Βάρβογλη, «Χημεία Οργανικών Ενώσεων», παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1991
- SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999
- Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982
Σημειώσεις και αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Δείτε τις εναλλακτικές ονομασίες στον παρακείμενο πίνακα πληροφοριών χημικής ένωσης.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Thomas Kahl, Kai-Wilfrid Schröder, F. R. Lawrence, W. J. Marshall, Hartmut Höke, Rudolf Jäckh "Aniline" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2007; John Wiley & Sons: New York.
- ↑ Otto Unverdorben (1826). "Ueber das Verhalten der organischen Körper in höheren Temperaturen" [On the behaviour of organic substances at high temperatures]. Annalen der Physik und Chemie 8: 397–410. Bibcode:1826AnP....84..397U. doi:10.1002/andp.18260841109.
- ↑ Pogg. Ann., 1834, 31, p. 65; 32, p. 331
- ↑ F. F. Runge (1834) "Ueber einige Produkte der Steinkohlendestillation" (On some products of coal distillation), Annalen der Physik und Chemie, 31 : 65–77 (see page 65), 513–524; and 32 : 308–332 (see page 331).
- ↑ J. Fritzsche (1840) "Ueber das Anilin, ein neues Zersetzungsproduct des Indigo" (On aniline, a new decomposition product of indigo), Bulletin Scientifique [publié par l'Académie Impériale des Sciences de Saint-Petersbourg], 7 (12) : 161–165. Reprinted in: J. Fritzsche (1840) "Ueber das Anilin, ein neues Zersetzungsproduct des Indigo," Justus Liebigs Annalen der Chemie, 36 (1) : 84–90. J. Fritzsche (1840) "Ueber das Anilin, ein neues Zersetzungsproduct des Indigo", Journal für praktische Chemie, 20 : 453–457. In a postscript to this article, Erdmann (one of the journal's editors) argues that aniline and the "cristallin", which was found by Unverdorben in 1826, are the same substance ; see pages 457–459.
- ↑ Προέρχεται από το Σανσκριτικό «nīla», που σημαίνει «βαθύ μπλε».
- ↑ ^ N. Zinin (1842). "Beschreibung einiger neuer organischer Basen, dargestellt durch die Einwirkung des Schwefelwasserstoffes auf Verbindungen der Kohlenwasserstoffe mit Untersalpetersäure" (Description of some new organic bases, produced by the action of hydrogen sulfide on compounds of hydrocarbons and hyponitric acid [H2N2O3]), Bulletin Scientifique [publié par l'Académie Impériale des Sciences de Saint-Petersbourg], 10 (18) : 272–285. Reprinted in: N. Zinin (1842) "Beschreibung einiger neuer organischer Basen, dargestellt durch die Einwirkung des Schwefelwasserstoffes auf Verbindungen der Kohlenwasserstoffe mit Untersalpetersäure," Journal für praktische Chemie, 27 (1): 140–153. Benzidam is named on page 150. Fritzsche, Zinin's colleague, soon recognized that "benzidam" was actually aniline. See: Fritzsche (1842) Bulletin Scientifique, 10 : 352. Reprinted as a postscript to Zinin's article in: J. Fritzsche (1842) "Bemerkung zu vorstehender Abhandlung des Hrn. Zinin" (Comment on the preceding article by Mr. Zinin), Journal für praktische Chemie, 27 (1) : 153. See also: (Anon.) (1842) "Organische Salzbasen, aus Nitronaphtalose und Nitrobenzid mittelst Schwefelwasserstoff entstehend" (Organic bases originating from nitronaphthalene and nitrobenzene via hydrogen sulfide), Annalen der Chemie und Pharmacie, 44 : 283–287.
- ↑ August Wilhelm Hofmann (1843) "Chemische Untersuchung der organischen Basen im Steinkohlen-Theeröl" (Chemical investigation of organic bases in coal tar oil), Annalen der Chemie und Pharmacie, 47 : 37–87. On page 48, Hofmann argues that krystallin, kyanol, benzidam, and aniline are identical.
- ↑ A. Béchamp (1854) "De l'action des protosels de fer sur la nitronaphtaline et la nitrobenzine. Nouvelle méthode de formation des bases organiques artificielles de Zinin" (On the action of iron protosalts on nitronaphthaline and nitrobenzene. New method of forming Zinin's synthetic organic bases.), Annales de Chemie et de Physique, 3rd series, 42 : 186 – 196. (Note: In the case of a metal having two or more distinct oxides (e.g., iron), a "protosalt" is an obsolete term for a salt that is obtained from the oxide containing the lowest proportion of oxygen to metal; e.g., in the case of iron, which has two oxides – iron (II) oxide (FeO) and iron (III) oxide (Fe2O3) – FeO is the "protoxide" from which protosalts can be made. See: Wiktionary: protosalt.)
- ↑ Perkin, William Henry. 1861-06-08. "Proceedings of Chemical Societies: Chemical Society, Thursday, May 16, 1861." The Chemical News and Journal of Industrial Science. Retrieved on 2007-09-24.
- ↑ Auerbach G, "Azo and naphthol dyes", Textile Colorist, 1880 May;2(17):137-9, p 138.
- ↑ Chisholm. 1911. σελ. 47–48.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 243, §10.2.Α.
- ↑ SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999: Σελ. 324, §18.2.1,
- ↑ SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999: Σελ. 324, §18.2.2,
- ↑ SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999: Σελ. 324, §18.2Β,
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982, 359, §16.4.7α
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 243, §10.2.Β4.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 243, §10.2.Β2α.
- ↑ Για τις συνθήκες στην πρώτη αντίδραση: Thomas Kahl, Kai-Wilfrid Schröder, "Aniline" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2007; John Wiley & Sons: New York.
- ↑ SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999: Σελ. 325, §18.2Δ,
- ↑ G. M. Wójcik "Structural Chemistry of Anilines" in Anilines (Patai's Chemistry of Functional Groups), S. Patai, Ed. 2007, Wiley-VCH, Weinheim.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 245, §10.5.1. και §10.5.2α.
- ↑ SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999: Σελ. 329, §18.3ΑΠρ8.16. και Πρ8.18.
- ↑ SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999: Σελ. 330, §18.3Β.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 399, §18.6.1α.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 399, §18.6.1β.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 399, §18.6.1γ.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 399, §18.6.1δ
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 399, §18.6.1ε.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 399, §18.6.1ζ.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 399, §18.6.1η.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 399, §18.6.1θ.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 399, §18.6.1ι.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 243, §10.2Α.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 245, §10.5.4.
- ↑ 38,0 38,1 SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999: Σελ. 331, §18.3Γ.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 298, §18.5.4.
- ↑ SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999: Σελ. 331, §18.3Δ2.
- ↑ SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999: Σελ. 331, §18.3Δ3.
- ↑ SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999: Σελ. 331, §18.3Δ4.
- ↑ SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999: Σελ. 331, §18.3E1.
- ↑ SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999: Σελ. 331, §18.3E2.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 398, §18.5.5ΑΒ και SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999: Σελ. 334, §18.3H.
- ↑ 46,0 46,1 SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999: Σελ. 334, §18.3H3.
- ↑ 47,0 47,1 47,2 Προστασία αμινομάδας.
- ↑ Μόνο π-νίτρωση παραγώγου λόγω στερεοχημικής παρεμπόδισης της ο-νίτρωσης από την αρκετά ογκώδη αμινακετυλοομάδα.
- ↑ 49,0 49,1 49,2 Αποπροστασία αμινομάδας.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 398, §18.5.5Β
- ↑ SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999: Σελ. 334, §18.3H2.
- ↑ SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999: Σελ. 334, §18.3H1.
- ↑ 53,0 53,1 Ηλεκτρονιόφιλη υποκατάσταση σε π-θέση μόνο. Η ο- παρεμποδίζεται στερεοχημικά από την αμινακετυλομάδα.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982:Σελ. 359, §16.4.4.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 360, §16.5.2.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 246, §10.5.7.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 398, §18.5.5α.
- ↑ 58,0 58,1 58,2 Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 155, §6.7.1.
- ↑ 59,0 59,1 59,2 Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 154, §6.5.Β4.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982: Σελ. 246, §10.5.9.