Rhyfel

Gwrthdaro gan ddefnyddio arfau a grym milwrol gan wledydd neu grwpiau mawrion ydy rhyfel. Gan amlaf mae gan y gwledydd sy'n rhyfela diriogaeth maent yn gallu ennill neu golli; ac mae gan y naill wlad neu'r llall prif berson neu sefydliad sy'n gallu ildio, neu syrthio, gan ddiweddu'r rhyfel. Fel arfer, mae rhyfeloedd yn ymgyrchoedd milwrol rhwng dwy ochr cyferbyniol ynghlyn a sofraniaeth, tir, adnoddau naturiol, crefydd neu ideoleg.

• Ni fydd rhyfel bydd yn ildio ond i egwyddorion cyffredinol cyfiawnder a chariad, ac nid oes gan y rhain wreiddiau cadarnach nag yng nghrefydd Iesu Grist.
  • William Ellery Channing, yn Dictionary of Burning Words of Brilliant Writers gan Josiah Hotchkiss Gilbert (1895), td. 614.

• Ymleddir rhyfel gan fodau dynol.
  • Carl von Clausewitz yn On War

• Parhad o wleidyddiaeth ydy rhyfel ond gan ddefnyddio dulliau eraill.
  • Carl von Clausewitz yn On War

• Mae rhyfel yn rhywbeth abswrd, dibwrpas, na ellir ei gyfiawnhau.
  • Louis de Cazenave, milwr Ffrengig o'r Rhyfel Byd Cyntaf, yn [1] Adroddiad BBC News (2005)]

• Mae'n well i gega na rhyfela.
  • Winston Churchill, The New York Times (27 Mehefin 1954)

• Os ydych yn dymuno heddwch, deallwch ryfel.
  • B. H. Liddell Hart yn Strategy (1967)

• Pwrpad rhyfel ydy cefnogi penderfyniadau'ch llywodraeth drwy rym.
  • Robert Heinlein, yn Starship Troopers

• Rhyfela ydy Heddwch.
  • The Party yn 1984 gan George Orwell (1949)

• Mawn rhyfel mae pethau'n torri, ond nid yw cymeriad y bobl yn chwalu.
  • William C. Patterson

• Dim ond y meirw sydd wedi gweld diwedd rhyfel. (Plato)
• Syrffeda ddynion ar gwsg, cariad a chanu yn gynt na rhyfel. (Homer)
• Mewn rhyfel, y gwirionedd yw'r dioddefwr cyntaf. (Aeschylus)
• Dymunol yw rhyfel i'r rhai sydd heb ei brofi. (Pindar)
• Taflu bywydau ymaith ydy arwain pobl dibrofiad i ryfel. (Confucius)