[go: up one dir, main page]
Neidio i'r cynnwys

Cadog: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
ListeriaBot (sgwrs | cyfraniadau)
Botiau
9,746,517 golygiad
B Wikidata list updated
ListeriaBot (sgwrs | cyfraniadau)
Botiau
9,746,517 golygiad
B Wikidata list updated
Llinell 46: Llinell 46:
|style='text-align:right'| 2
|style='text-align:right'| 2
| Eglwys Sant Cadog
| Eglwys Sant Cadog
| [[Delwedd:St Cadoc's church, Llangattock-Juxta-Usk - geograph.org.uk - 1432193.jpg|center|128px]]
| [[Delwedd:South side of St Cadog Parish Church, Llangadog - geograph.org.uk - 3331830.jpg|center|128px]]
| {{Coord|51.7815|-2.97216|display=inline}}
| {{Coord|51.9395|-3.88347|display=inline}}
| [[Sir Fynwy]]
| [[Sir Gaerfyrddin]]
| [[:d:Q17744068|Q17744068]]
| [[:d:Q17742799|Q17742799]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 3
|style='text-align:right'| 3
Llinell 67: Llinell 67:
|style='text-align:right'| 5
|style='text-align:right'| 5
| Eglwys Sant Cadog
| Eglwys Sant Cadog
| [[Delwedd:South side of St Cadog Parish Church, Llangadog - geograph.org.uk - 3331830.jpg|center|128px]]
| [[Delwedd:St Cadoc's church, Llangattock-Juxta-Usk - geograph.org.uk - 1432193.jpg|center|128px]]
| {{Coord|51.9395|-3.88347|display=inline}}
| {{Coord|51.7815|-2.97216|display=inline}}
| [[Sir Gaerfyrddin]]
| [[Sir Fynwy]]
| [[:d:Q17742799|Q17742799]]
| [[:d:Q17744068|Q17744068]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 6
|style='text-align:right'| 6
Llinell 136: Llinell 136:
|-
|-
|style='text-align:right'| 15
|style='text-align:right'| 15
⚫
| Eglwys Sant Catwg
⚫
| [[Delwedd:St Cattwg's church, Gelligaer - geograph.org.uk - 429640.jpg|center|128px]]
⚫
| {{Coord|51.664485|-3.2511639|display=inline}}
⚫
| [[Gelli-gaer]]
⚫
| [[:d:Q29502466|Q29502466]]
⚫
|-
⚫
|style='text-align:right'| 16
| Eglwys Sant Catwg
| Eglwys Sant Catwg
| [[Delwedd:Llangattock-Vibon-Avel church - geograph.org.uk - 247457.jpg|center|128px]]
| [[Delwedd:Llangattock-Vibon-Avel church - geograph.org.uk - 247457.jpg|center|128px]]
Llinell 142: Llinell 149:
| [[:d:Q17743968|Q17743968]]
| [[:d:Q17743968|Q17743968]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 16
|style='text-align:right'| 17
| Eglwys Sant Catwg
| Eglwys Sant Catwg
| [[Delwedd:Llanmaes Church - panoramio (2).jpg|center|128px]]
| [[Delwedd:Llanmaes Church - panoramio (2).jpg|center|128px]]
Llinell 149: Llinell 156:
| [[:d:Q17744228|Q17744228]]
| [[:d:Q17744228|Q17744228]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 17
|style='text-align:right'| 18
| Eglwys Sant Catwg
| Eglwys Sant Catwg
| [[Delwedd:Cwmcarvan Church.jpg|center|128px]]
| [[Delwedd:Cwmcarvan Church.jpg|center|128px]]
Llinell 155: Llinell 162:
| [[Sir Fynwy]]
| [[Sir Fynwy]]
| [[:d:Q17744316|Q17744316]]
| [[:d:Q17744316|Q17744316]]
⚫
|-
⚫
|style='text-align:right'| 18
⚫
| Eglwys Sant Catwg
⚫
| [[Delwedd:St Cattwg's church, Gelligaer - geograph.org.uk - 429640.jpg|center|128px]]
⚫
| {{Coord|51.664485|-3.2511639|display=inline}}
⚫
| [[Gelli-gaer]]
⚫
| [[:d:Q29502466|Q29502466]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 19
|style='text-align:right'| 19

Fersiwn yn ôl 03:19, 16 Mawrth 2019

Cadog
Delw o Sant Cadog, yn Belz yn Llydaw.
Ganwyd497 Edit this on Wikidata
Sir Forgannwg Edit this on Wikidata
Bu farw580 Edit this on Wikidata
Benevento Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Galwedigaethmynach Edit this on Wikidata
Blodeuodd6 g Edit this on Wikidata
Swyddesgob, abad Edit this on Wikidata
Dydd gŵyl24 Ionawr Edit this on Wikidata
TadGwynllyw Edit this on Wikidata
MamSantes Gwladys Edit this on Wikidata

Roedd Sant Cadog, weithiau Catwg (neu Catwg Ddoeth yn ffugiadau Iolo Morgannwg), yn un o'r pwysicaf o'r seintiau Cymreig yn y 6g. Mae'n fwyaf adnabyddus fel sylfaenydd clas Llancarfan ym Mro Morgannwg.

Bywgraffiad

Ysgrifennwyd Buchedd Cadog tua 1100 gan Lifris o Lancarfan in circa 1100, c ysgrifennwyd un arall o waith Caradog o Lancarfan rai blynyddoedd yn ddiweddarach. Nid oes llawer o werth hanesyddol iddynt, ond dywedir fod Cadog yn fab i Gwynllyw, brenin Gwynllwg yn ne Cymru, brawd Sant Pedrog. Dywedir i Gwnllyw gipio buwch yn perthyn i'r mynach Gwyddelig Sant Tathyw, a phan ddaeth Tathyw ato i hawlio ei fuwch yn ôl, penderfynodd Gwynllyw roi ei fab iddo i'w addysgu.

Bu Cadog yn efengylu yng Nghymru a Llydaw, ac mae nifer sylweddol o eglwysi a chysylltiad ag ef yn y ddwy wlad, er enhraifft Llangadog yn Sir Gaerfyrddin, Belz, Locoal-Mendon a Gouenac'h yn Llydaw. Dywedir iddo hefyd adeiladu mynachlog yn yr Alban islaw "Mynydd Bannauc" (yn ôl y farn gyffredinol, i'r de-orllewin o Stirling). Yn ôl ei fuchedd aeth ar brererindod i Rufain a Jerusalem, a daeth i wrthdrawiad a'r Brenin Arthur ac a Maelgwn Gwynedd. Dywedir iddo dreulio cyfnod yn byw fel meudwy gyda Gildas ar ynys ym mae Morbihan yn Llydaw.

Ffugiadau Iolo Morganwg

Tadogodd yr hynafiaethydd a ffugiwr traddodiad enwog Iolo Morgannwg gyfres o drioedd diarebol a dywediadau ar Sant Cadog/Catwg dan yr enw "Trioedd Catwg Ddoeth".

Gŵyl mabsant

Ei ddydd gŵyl yw 24 Ionawr (ac weithiau ar y 25 Ionawr).[1] Gelwir arno i iachau byddardod.

Eglwysi

Rhestr Wicidata:

# Eglwys neu Gymuned Delwedd Cyfesurynnau Lleoliad Wicidata
1 Eglwys Sant Cado, Llydaw
47°17′48″N 2°24′11″W / 47.296667°N 2.403056°W / 47.296667; -2.403056 Gwenrann Q2957167
2 Eglwys Sant Cadog
51°56′22″N 3°53′00″W / 51.9395°N 3.88347°W / 51.9395; -3.88347 Sir Gaerfyrddin Q17742799
3 Eglwys Sant Cadog
51°45′53″N 2°51′05″W / 51.7647°N 2.85141°W / 51.7647; -2.85141 Rhaglan Q5117381
4 Eglwys Sant Cadog
51°36′39″N 2°57′19″W / 51.6107°N 2.9554°W / 51.6107; -2.9554 Casnewydd Q7401071
5 Eglwys Sant Cadog
51°46′53″N 2°58′20″W / 51.7815°N 2.97216°W / 51.7815; -2.97216 Sir Fynwy Q17744068
6 Eglwys Sant Cadog, Cheriton, Abertawe
51°36′58″N 4°14′22″W / 51.6161°N 4.23948°W / 51.6161; -4.23948 Abertawe
Llangynydd, Llanmadog a Cheriton 		Q17743651
7 Eglwys Sant Cadog, Glyn Nedd
51°44′33″N 3°38′18″W / 51.7425°N 3.6383°W / 51.7425; -3.6383 Aberpergwm Q17740083
8 Eglwys Sant Cadog, Llangatwg Lingoed
51°52′32″N 2°55′44″W / 51.8755°N 2.92886°W / 51.8755; -2.92886 Llangatwg Lingoed Q5117380
9 Eglwys Sant Cadog, Pendoylan
51°28′53″N 3°21′19″W / 51.4813°N 3.35522°W / 51.4813; -3.35522 Y Bont-faen Q17722609
10 Eglwys Sant Cadog, Trefddyn
51°42′44″N 3°02′17″W / 51.712189°N 3.037995°W / 51.712189; -3.037995 Trefddyn Q25999200
11 Eglwys Sant Cadog, Tregatwg
51°24′59″N 3°15′09″W / 51.4164°N 3.25257°W / 51.4164; -3.25257 Bro Morgannwg Q17744116
12 Eglwys Sant Cadwg
51°56′36″N 3°26′20″W / 51.943333333333°N 3.4388888888889°W / 51.943333333333; -3.4388888888889 Powys Q29485886
13 Eglwys Sant Catwg
51°51′14″N 3°08′50″W / 51.8539°N 3.14709°W / 51.8539; -3.14709 Powys Q17740423
14 Eglwys Sant Catwg
51°40′20″N 3°48′02″W / 51.6721°N 3.80049°W / 51.6721; -3.80049 Castell-nedd Port Talbot Q17739556
15 Eglwys Sant Catwg
51°39′52″N 3°15′04″W / 51.664485°N 3.2511639°W / 51.664485; -3.2511639 Gelli-gaer Q29502466
16 Eglwys Sant Catwg
51°50′13″N 2°47′24″W / 51.837°N 2.7901°W / 51.837; -2.7901 Sir Fynwy Q17743968
17 Eglwys Sant Catwg
51°24′55″N 3°28′01″W / 51.4152°N 3.46707°W / 51.4152; -3.46707 Bro Morgannwg Q17744228
18 Eglwys Sant Catwg
51°45′49″N 2°45′31″W / 51.7637°N 2.75853°W / 51.7637; -2.75853 Sir Fynwy Q17744316
19 Eglwys y Plwyf, Llangadog, Llancarfan
51°25′22″N 3°21′57″W / 51.4228°N 3.36591°W / 51.4228; -3.36591 Bro Morgannwg Q17743863
20 Tregatwg
51°25′N 3°15′W / 51.42°N 3.25°W / 51.42; -3.25 Bro Morgannwg Q13132002
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Llyfryddiaeth

  • E.G. Bowen Saints, seaways and settlements in the Celtic lands (Gwasg Prifysgol Cymru, 1969)
  1. ↑ oxfordindex.oup.com; adalwyd 24 Ionawr 2017.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Cadog&oldid=7705948"