Loboc, Bohol

Ang Ingles nga bersiyon ning maong panid mahimo mong mahubad ngadto sa Binisayang Sinugboanon.

Ang Loboc usa ka ikalimang klase nga lungsod sa lalawigan sa Bohol sa Tunga-tungang Kabisay-an nga rehiyon sa Kabisay-an sa Pilipinas. Sumala sa sensus sa tuig 2000, kini may populasyon nga 15,734 ka tawo sa 2,738 ka bubong.

Ang Loboc, 24 kilometros gikan sa Dakbayan sa Tagbilaran paingon sa kinapusorang bahin sa Bohol, usa sa mga unang lungsod sa lalawigan panahon sa mga Katsila. Nabaniog kining maong lungsod tungod sa daghan niining lokal nga mga atraksiyon nga makaikag sa mga dumuduong. Anaa ang mga mawmag (tarsier), ang Suba sa Loboc nga maoy lokasyon sa pag-shooting sa pelikulang “Panaghoy sa Suba”, ang simbahan, ang kampanaryo, ang kombento, ang museyo, ang Loboc Children’s Choir, ug ang lumulupyo niini nga mahiligon sa musika.

Ang Loboc gianggaan og Music Capital of Bohol tungod sa mga lumulupyo niini nga mahiligon sa musika. Adlaw ug gabii, ang musika kabahin na sa kinabuhi sa mga Lobocanon. Mahigugmaon na sa musika ang mga lumulupyo sukad pa sa 1602 sa pagkatukod sa simbahan ni San Pedro Apostol, ikaduha sa labing karaang simbahan sa lalawigan sa Bohol.

“Ang simbahan maoy unang naghatag og leksiyon sa musika sa mga Bol-anon,” matod ni Lutgardo Labad, artistic director sa Teatro Bol-anon ug pangulo sa National Committee on Dramatic Arts sa NCCA.

Panahon sa berano, ang mga seminarista ug pari manudlo og solfegio ngadto sa mga lumulupyo. Gihangop sa mga lumulupyo ang gipanudlo hangtod nga nahimugso ang nagkadaiyang musical groups, uban na ang nailhang Loboc Brass Band niadtong 1871 ug ang nailado sa kapupud-an ug sa gawas sa nasod nga Loboc Children’s Choir. Natukod pinaagi kang Alma Fernando Taldo niadtong 1981, ang choir gilangkob sa mga magtutuon sa Loboc Central Elementary School.

Gawas nga katulo na midaog sa National Music Competitions for Young Artist (NMCYA) isip national champion sa 1993, 1995 ug 2001, midaog na kinig gold medal sa International Folk Song Competition (Children’s Category) sa Septiyembre 2004 sa Barcelona, Espanya. Duna usay grupo sa rondalla nga gilangkob sa kabataan, nga nagpasundayag og maanindot nga tugtog sama sa klasikong Beethoven’s Fifth. Ang pasundayag mahimong molabaw pa sa Jack Black’s “School of Rock”.

Laing testamento sa pagmahal sa mga Lobocanon sa musika mao ang Calenda. Kini mao ang kasagarang kantahon sa kalalakin-an nga solo isip ritwal sa gradwasyon alang sa pagka membro sa banda. Ang Calenda usa ka balik-saysay sa kasaysayan sa pagluwas, gikan sa pagbuhat hangtod na sa pagkatawo ni Hesus. Ipahigayon kini human sa kataposan sa Misa de Gallo sa Disyembre 24, atubangan sa daghang maninimba.

Ang Loboc kaniadto maoy nahimong headquarter sa mga Heswita nga mitakas gikan sa Baclayon nga kanunayng sulngon sa mga pirata. Sukad niadto hangtod nga mihawa ang mga Heswita sa Pilipinas sa 1768, ang Loboc maoy nahimong residensiya sa lokal nga superyor sa mga Heswita. Dinhi natukod ang unang parokya kaniadtong 1602 nga gisundan sa eskuylahan kaniadtong 1604, ang Seminario Colegio de Indios, usa ka bansayanang tunghaan alang sa kabataan sa ruling class.

Unang naestablisar ang simbahan sa Loboc pinahinungod kang San Pedro Apostol. Naguba kini tungod sa sunog sa 1660 apan ang mga magtutuo wala kawad-i sa paglaom. Sa pagka 1670, ang kasamtangang simbahan gitukod gikan sa nahibilin sa naunang simbahan ug kini natapos sa 1734.

Sa sulod sa simbahan, makita ang malamaton nga karaang mga hulagway sa arkoba ug mga bungbong nga nagpakita sa makaikag nga sugilanon sa nangagi. Sa kilid sa simbahan, nahimutang ang Museo de Loboc diin maayong pagkaatiman ang makasaysayanong kabilin sama sa pipila ka karaang estatuwa sa mga santos ug ubang antigong religious artifacts.

Usa ka makaikag nga talan-awon ning maong lungsod ang nalain nga octagonal nga kampanaryo nga nahimutang pipila ka metros gikan sa simbahan. Matod pa sa mga lumulupyo, ang kampanaryo gituyo pagbuhat nga nahilayo sa simbahan human ang unang simbahan gilamoy sa kalayo. Ang kaparian nakahunahuna nga magtukod og kampanaryo nga halayo sa simbahan aron ang kampana mabagting sa pagpahibalo sa mga lumulupyo kon duna na usay mahitabo nga sunog.

Ang katigulangan nagtuo nga ang ngalang Loboc naggikan sa duha ka tinubdan. Usa ang “lubog” o dili tin-aw nga tubig, ug ang “lubok” nga maoy tradisyonal nga proseso sa pagpalug-as sa bugas gikan sa humay. Apan kon hain man niining duha ang tinuod, dili na kaayo importante sa mga lumulupyo. Maoy mahinungdanon kanila karon ang pag-amping ug pagpatunhay sa bahandi ug kultura nga nasunod gikan sa ilang katigulangan.

Wala makawang ang mga paningkamot sa mga Lobocanon tungod kay usa ang Loboc sa mga lungsod sa Bohol nga maoy sagad duawon sa lokal ug langyawng mga turista. Dinhi, madungog sa mga turista ang tingog sa mga Lobocanon nga moharana kanila sakay sa mga bangka ug floating restaurant tadlas sa suba sa Loboc. Sa ilang pagpaingon sa kinapusoran sa lungsod, lamaton usab sila sa bughaw nga tubig sa suba nga ang ilawom gihanigan sa hamis ug puti nga mga bato ug bunbon.—

Ang Loboc nabahin ngadto sa 28 ka barangay.

• Lungsod sa Loboc Archived 2006-10-10 at the Wayback Machine
• Philippine Standard Geographic Code Archived 2012-04-13 at the Wayback Machine
• 2000 Philippines Census Information Archived 2010-01-30 at the Wayback Machine