Читтагонг
| Читтагонг | |
|---|---|
 |
|
| Улас орон |  Бангладеш |
| Можо улас | Читтагонг можо |
| Хото | Читтагонг |
| Газар нютаг | 209,66 км² |
| Хүн зон | 3 920 222 хүн (2007) |
| Сагай бүһэ | Бангладешэй саг (НЗНС+6) |
| Сахим газар | www.chittagong.gov.bd |
Читтагонг (бенгалаар চট্টগ্রাম), Бангладешэй хото, Карнапхули мүрэндэ, Бенгалиин буланһаа 15 км зайда байрладаг гол далайн уһанай боомто. Читтагонг можын засаг захиргаанай түб мүн. Хүн зониинь 3,92 сая ажаһуугшад (2007). Шухала тээбэриин уулзабари, Бангладеш гүрэнэй Даккын һүүлдэ хоёрдохи шухала эдэй засагай болон гол үйлэдбэрилгын түб. Джудай, хүбэн саарһанай, химиин, хүнэһэнэй, цемент үйлэдбэрилхэ, модо болбосоруулха, металл эдлэл үйлэдбэрилгэ, түмэрлиг, газарай тоһо болбосорол, онгосын вервь. Дээдэ һургуули (1966 онһоо хойшо). Угсаатанай зүйн музей.
Читтагонг уһанай боомто Бенгалиин булангай зүүн эрье дээрэ манай эринэй I зуун жэл мэдэгдэһэн байна. Араканай, араб, персиин, португалай болон энэдхэгэй наймаанай онгосо ерэжэ байгаа. IX зуун жэлдэ Читтагонг Араканай эзэлһэн байгаа. XIII зуун жэлдэ Ехэ Могол уласай хэһэг болобо. XVI зуун жэлдэ дахин Араканай эзэлээшье һаа, XVII зуун жэлдэ могол сэрэгүүдэй эзэмдэһэн. XVII зуун жэлдэ Читтагонг португалай наймаанай аванпост, Бенгалиин булангай эрье дээрэ эгээн шухала сэг болоһон. 1760—65 ондо Читтагонг англиин Зүүн Энэдхэгэй компаниин мэдэл доро байгаа. Эхиндээ Аракан уласай газар байһан Читтагонг XIX зуун жэлдэ Бирмын нэхэмжэлһэн дээрэһээ 1824—26 оной англи-бирмын дайн болобо. 1947—71 ондо Пакистанай хэһэг, 1971 онһоо хойшо — Бангладеш гүрэндэ.
Читтагонгой суурхаһан юумэнүүдэй дунда энэдхэгэй шажанай сүмэнүүд, Буддын шажанай дуган дасангуудай һандархай үлэгдэл, Кадами-Мубарак (XII зуун жэл) болон Джами-мечеть лалын сүмэ (XVII зуун жэл). Читтагонгой хажууда Маинимати (VII—XII зуун жэл) һандархай үлэгдэл: Салбан Вихара Буддын шажанай дасан хиид, Котила Мура Буддын шажан субарга; Пахарпуртахи Сомапури Вихара (VIII зуун жэл) дасан хиид.
