am

Gwelet ivez : am-

Eus a ha 'm.

Raganv-gour

am /ãm/

1. Raganv gour renet ar c'hentañ gour unan
   • Evel renadenn eeun :

     — Doue am zelaou hag a c'hoar ne lavaran ket a c'hevier. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 277.)

     — [...] ? Klask kuzhat anv an hini am engehentas ? [...] ? » — (Langleiz, Romant ar Roue Arzhur/levrenn I : Marzhin, Al Liamm, 1975, p. 22.)

   • gant kemmadur dre c'hwezhañ:

   -p/f

   • Setu aze eun ealik hag am fae, er bed-man zoken, euz ar pez am beuz great ; c'houi, Aoutrou Doue, am faeo er bed-all. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 269.)

   -t/z

   • O! piv am zenno ac'han da vihanañ ? Nemet an Ankou her grafe ! — (Yann-Vari Perrot, E-tal ar poull, C'HOARIVA BREZHONEK, Pemp pezh-c'hoari berr, Skridoù Breizh, 1944, p. 51.)

   -k/c'h

   • Hag an avel a c'houeze atao, am c'hase hag am digase muioc'h breman eged araok, abalamour m'edon e lost ar gordenn. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 134.)

     Allas ! ha da dad paour a zo aze er gwele gant an hini a zo kiriek da gement-mañ, n'am c'hlev ket, [...] ! — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/2, Al Liamm, 1985, p. 107.)

2. War-lerc'h an araogenn da  : d'am

   • Kerlaban (outan e-unan). — C'hoant en deuz d'am c'haout. — (Yann-Vari Perrot, An Aotrou Kerlaban Pez farsus e 3 Arvest, Brest, 1922, p. 33.)

     — « [...] ? Gouest eo d' hol lazhañ holl, pe d' am sammañ adarre, ha d' am c'has gantañ d'e gastell, [...]. » — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 92.)

3. Er verb kaout : am befe, am bez, am beze, am bezo, am bije, am bo, am boa, am boe, am eus

• Kemmadur dre c'hwezhañ goude am.

• Skrivet e vez a'm a-wechoù.

• az

Deuet eus an araogenn geltiek *ambi a zeufe eus ar wrizienn indezeuropek *h₂m̥bʰi a gaver er gerioù ambi- e latin, amphí (ἀμφί) e henc'hresianeg ha abhí (अभि) e sañskriteg.

Da geñveriañ gant ar gerioù am, em e krennvrezhoneg, imb, imm e heniwerzhoneg hag im en iwerzhoneg.

Araogenn

am /am/

1. (diwar-benn lodennoù ar c'horf dreist-holl) tro-dro da, en-dro da
2. udb. ouzh udb. all (cheñch, eskemm(añ)), e penntrok a
3. (e troiennoù amzeriañ) da
4. diwar-benn, a-zivout
   • Gwybod am ddyn.

• Kemmadur dre vlotaat goude am araogenn

• (1) : o gwmpas, o amgylch
• (4) : ynghylch, ynglŷn â

• lennegel: U1 amdanaf, U2 amdanat, U3g amdano, U3b amdani, L1 amdanom, L2 amdanoch, L3 amdanynt.
• komzet: U1 amdana i, U2 amdanat ti, U3g amdano fe/fo, U3b amdani hi, L1 amdanon ni, L2 amdanoch chi, L3 amdanyn nhw.

Stagell

am /am/

1. peogwir

• achos

→ Etimologiezh da glokaat (Ouzhpennañ)

Furm verb

am /ˈæm/ (taolmouezhiet), /əm/ (didaolmouezhiet),

1. Furm ar verb to be e kentañ gour unan an amzer-vremañ.
   • I am a legend is a novel by w:Richard Matheson.

   • I am a legend zo ur romant gant Richard Matheson.