Мурманск өлкәһе

	Рәсәй Федерацияһы субъекты
	Мурманск өлкәһе
Мурманск өлкәһе флагы	Мурманск өлкәһе гербы
Административ үҙәк	Мурманск
Майҙаны	25-се
- Барлығы; - һыу өҫтө %	144 902 км²; 0,5
Халҡы	61-се
- Барлығы; - Тығыҙлыҡ	↘762 173 (2016); 5.26 чел./км²
ТТП	41-се
- Барлығы (ағым. хаҡ.); - Йән башына	234,6 млрд. һум (2010); 255,0 мең һум
Федераль округ	Төньяҡ-Көнбайыш
Иҡтисади район	Төньяҡ
Губернатор	Марина Васильевна Ковтун
РФ субъекты коды	51
ISO 3166-2 коды	RU-MUR
Сәғәт бүлкәте	MSD[d] һәм Европа/Москва[d]

Му́рманск өлкәһе — Рәсәй Федерацияһы субъекты, Төньяҡ-Көнбайыш федераль округы составына инә.

Административ үҙәк — герой-ҡала Мурманск.

География

Мурманск өлкәһе Төньяҡ Европала урынлашҡан. Өлкә территорияһының яҡынса 70%-ын Кольский ярымутрауы биләй, шулай уҡ континенталь өлөшө, бер нисә ярымутрауҙар һәм утрауҙар бар. Өлкәнең ҙур өлөшө Төньяҡ поляр әйләнәһе аръяғында урынлашҡан.

Көнбайышта — Норвегия һәм Финляндия, көньяҡта — Карелия менән сиктәш. Ярҙары Аҡ һәм Баренц диңгеҙҙәре менән йыуыла.

Халҡы

Рәсәй Дәүләт статистикаһы федераль хеҙмәте буйынса өлкәнең халыҡ иҫәбе 762 173 (2016) кеше тәшкил итә. Халыҡ тығыҙлығы — 5.26 кеше/км² (2016). Ҡала халҡы — 93.1 % (2015).

Иҫәп алыу йылдары буйынса халыҡ һанының үҙгәреүе^[4]^[5]

йыл	1959	1970	1979	1989	2002	2010
барлыҡ халҡы, кеше	567 672	▲ 799 527	▲ 965 462	▲1 146 757	▼ 892 534	▼ 795 409
ҡала халҡы, кеше	531 586	▲ 708 565	▲ 863 277	▲1 056 296	▼ 823 215	▼ 738 382
ҡала халҡы, %	93,6	▼ 88,6	▲ 89,4	▲ 92,1	▲ 92,2	▲ 92,8

Халыҡтың милли составы

Төп халҡы — саамдар.

Таблицала Мурманск өлкәһе халҡының 1%-нан ашыу тәшкил иткәндәр күрһәтелгән.

Иҫәп йылдары	1926	1939	1959	1970	1979	1989	2002	2010
Урыҫтар	16 719 (73,1 %)	▲244 693 (84,0 %)	▲484 199 (85,3 %)	▲676 319 (84,6 %)	▲819 492 (83,8 %)	▲965 727 (82,9 %)	▼760 862 (85,2 %)	▼642 310 (89,0 %)
Украиндар	212 (0,9 %)	▲16 730 (5,7 %)	▲32 384 (5,7 %)	▲56 279 (7,0 %)	▲81 177 (8,3 %)	▲105 079(9,0 %)	▼56 845 (6,4 %)	▼34 268 (4,8 %)
Белорустар	121 (0,5 %)	▲4039 (1,4 %)	▲19 996 (3,5 %)	▲29 449 (3,7 %)	▲34 330 (3,5 %)	▲38 794 (3,3 %)	▼20 335 (2,3 %)	▼12 050 (1,7 %)
Татарҙар	311 (1,4 %)	▲4446 (1,5 %)	▲5566 (1,0 %)	▲7521 (0,9 %)	▲9530 (1,0 %)	▲11 459 (1,0 %)	▼7944 (0,9 %)	▼5624 (0,8 %)
Коми	715 (3,1 %)	▲1121 (0,4 %)	▲1659 (0,3 %)	▲1830 (0,2 %)	▲2007 (0,2 %)	▲2167 (0,2 %)	▲2177 (0,2 %)	▼1649 (0,2 %)
Саамдар	1708 (7,5 %)	▲1755 (0,6 %)	▼1687 (0,3 %)	▲1715 (0,2 %)	▼1565 (0,2 %)	▲1615 (0,1 %)	▲1769 (0,2 %)	▼1599 (0,2 %)
Карелдар	414 (1,8 %)	▲3804 (1,3 %)	▼3766 (0,7 %)	▼3577 (0,4 %)	▼3482 (0,4 %)	▲3505 (0,3 %)	▼2203 (0,2 %)	▼1376 (0,2 %)
Финдар	1697 (7,4 %)	▲4317 (1,5 %)	▼1197 (0,2 %)	▼751 (0,1 %)	▼710 (0,1 %)	▼590 (0,05 %)	▼426 (0,05 %)	▼273 (0,03 %)

Мурманск өлкәһендә 1989 йылда — 1320, 2002 йылда — 1162 башҡорт йәшәгәне теркәлгән^[6].

Иҫкәрмәләр

↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2016 года и в среднем за 2015 год (билдәһеҙ). Дата обращения: 27 март 2016. Архивировано 27 март 2016 года.
↑ Валовой региональный продукт по субъектам Российской Федерации в 1998-2010гг. (урыҫ) (xls). Росстат.
↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe
↑ Переписи населения Российской Империи, СССР, 15 новых независимых государств
↑ Тома официальной публикации итогов Всероссийской переписи населения 2010 года 2013 йыл 15 март архивланған.
↑ Йосопов Р. М. Башҡорт диаспоралары // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.

Һылтанмалар

Правительство Мурманской области. Официальный портал органов исполнительной власти 2020 йыл 27 ноябрь архивланған.
Законодательство Мурманской области
Мурманская область в справочнике-каталоге «Вся Россия» 2008 йыл 2 ғинуар архивланған.
Обзор состояния социальной сферы Мурманской области, на сайте НИСПа 2016 йыл 7 декабрь архивланған.
Кольская энциклопедия 2018 йыл 1 май архивланған.
Атлас Мурманской области

[2016AB-1] Оценка численности постоянного населения на 1 января 2016 года и в среднем за 2015 год (билдәһеҙ). Дата обращения: 27 март 2016. Архивировано 27 март 2016 года.

[GKS_VRP_2010-2] Валовой региональный продукт по субъектам Российской Федерации в 1998-2010гг. (урыҫ) (xls). Росстат.

[_3a9cd5b86e2c217d-3] ttps://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe

[4] Переписи населения Российской Империи, СССР, 15 новых независимых государств

[perepis-5] Тома официальной публикации итогов Всероссийской переписи населения 2010 года 2013 йыл 15 март архивланған.

[6] Йосопов Р. М. Башҡорт диаспоралары // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Рәсәй Федерацияһы субъекттары
Республикалар	Адыгея • Алтай • Башҡортостан • Бүрәт • Дағстан • Ингушетия • Карелия • Коми • Ҡабарҙы-Балҡар • Ҡалмыҡстан • Ҡарасәй-Черкесия • Ҡырым³ • Марий Эл • Мордовия • Саха (Яҡутстан) • Сыуашстан • Татарстан • Төньяҡ Осетия — Алания • Тыва • Удмуртстан • Хакасия • Чечня
Крайҙар	Алтай • Байкал аръяғы • Камчатка • Краснодар • Красноярск • Пермь • Приморье • Ставрополь • Хабаровск
Өлкәләр	Амур • Архангельск • Белгород • Брянск • Владимир • Волгоград • Вологда • Воронеж • Иваново • Иркутск • Калининград • Калуга • Кемерово • Киров • Кострома • Курск • Ҡурған • Ленинград • Липецк • Магадан • Мурманск • Мәскәү • Новгород • Новосибирск • Омск • Орёл • Пенза • Псков • Ростов • Рязань • Сахалин • Свердловск • Силәбе • Смоленск • Тамбов • Тверь • Томск • Төмән • Тула • Түбәнге Новгород • Ульяновск • Һамар • Һарытау • Ырымбур • Әстерхан • Ярославль
Федераль әһәмиәттәге ҡала	Мәскәү • Санкт-Петербург • Севастополь³
Автономиялы өлкә	Йәһүд
Автономиялы округтар	Ненец¹ • Ханты-Манси² • Чукот • Ямал-Ненец²
¹ Архангельск өлкәһенә керә. ² Төмән өлкәһенә керә. ³ Украина менән бәхәсле территориялар