Süni peyk
Süni peyk — yerin ətrafında pilotsuz uçan kosmik aparat.
Yerin ətrafında hərəkət etmək üçün aparat birinci kosmik sürətdən bir az artıq sürətə malik olmalıdır. Onlar 150–160 km-dən bir neçə min km məsafədə olan hündürlükdə uçurlar. Uçma hündürlüyünün aşağı həddi atmosferdə yarana biləcək dayandırma halından qaçma ilə təyin olunur. Peykin orbit üzrə hərəkəti bir neçə saat ilə bir neçə gün arasında yerləşir. Süni peyklər elmi tədqiqatlar üçün geniş tətbiq olunur (məsələn, hərbi peyklər, meteroloji peyklər, naviqasiya peykləri, rabitə peykləri və s.). Süni peykin ən əsası insanların kosmosda uzun müddət qalması üçün tətbiq olunandır.
Dünyada ilk süni peyk SSRİ tərəfindən buraxılmış Sputnik 1-dir.
İlk ABŞ peyki 1 fevral 1958-ci ildə, ilk Britaniya peyki 26 aprel 1962-ci ildə, ilk Kanada peyki 29 sentyabr 1962-ci ildə, ilk Fransa peyki 26 noyabr 1965-ci ildə və ilk Avstraliya peyki 29 noyabr 1967-ci ildə kosmosa buraxılmışdır.
Ölkələrin ilk peykləri
redaktəÖlkələrin ilk rəsmi peykləri
redaktəBu ölkələr süni peykin raket daşıyıcısını özləri istehsal edirlər. Yəni, digər ölkədən asılı olmadan fəzaya süni peyk çıxarırlar.
| Ölkə | İl | Peyk |
|---|---|---|
| Azərbaycan | 2013 | Azerspace-1 |
| 1957–1992 | Sputnik 1 | |
| 1958 | Explorer 1 | |
| 1965 | Astérix | |
| 1970 | Ōsumi | |
| 1970 | Dong Fang Hong I | |
| 1962 | Prospero X-3 | |
| 1975 | Rohini | |
| 1988 | Ofeq 1 | |
| 1992 | Strela | |
| 2009 | Omid | |
| 2011 | RASAT | |
| 2012 | Kwangmyŏngsŏng 3 | |
| 2012 | STSAT-2C |
Həmçinin bax
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ "SATCAT Boxscore". celestrak.com. 2011-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-13.
- ↑ India launches Switzerland’s first satellite
- ↑ Ölkələrin ilk rəsmi peykləri Arxivləşdirilib 2014-11-12 at the Wayback Machine (ing.)