55°37′ şm. e. 53°08′ ş. u.HGYO

Minzələ rayonu

Vikipediya, azad ensiklopediya
InternetArchiveBot (müzakirə | töhfələr) (Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.2) tərəfindən edilmiş 05:37, 1 oktyabr 2022 tarixli redaktə
(fərq) ← Əvvəlki versiya | Son versiya (fərq) | Sonrakı versiya → (fərq)
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Minzələ rayonu
Минзәлә районы
Bayraq Gerb
Bayraq Gerb

55°37′ şm. e. 53°08′ ş. u.HGYO

Ölkə
İnzibati mərkəz Menzelinsk
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 10 avqust 1930
Sahəsi
  • 1.923,4 km²
Əhalisi
Əhalisi
  • 27.131 nəf. (2021)[1]
Rəsmi sayt
Minzələ rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Minzələ rayonu (tatar. Минзәлә районы) — Rusiya Federasiyası, Tatarıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Rayon respublikanın şimal-şərqində yerləşir. Respublikanın Alabuqa rayonu və Udmurtiya (Alnaş, Qraxov rayonları), Nijnekamsk su anbarı ilə isə Tatarıstanın Tukay və Əgerce rayonları ilə həmsərhəddir. Rayonun inzibati mərkəzi Minzələ şəhəridir.

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ətrəkli kəndinin yaxınlığı
Ətrəkli kəndində göl

Respublikanın Aktanış, Müslüm, Sarman, Tukay, Əgerce rayonları və Udmurtiya (Karakulinski rayonu) ilə həmsərhəddir.

Sahəsi 1919.75 km²-dir. Bu, bütün Tatarıstanın 2.8% ərazisidir. Əkin sahələri ümumi ərazinin 45% -ni, meşə 12% -ni, otlaqlar 8% -ni, çəmənliklər 24% -ni təşkil edir. Nijnekamsk su anbarının qurulması nəticəsində rayon torpaqlarının bir hissəsi su altında qalmışdır.

Ümumilikdə rayonun iqlimi respublikanın iqliminə bənzəyir. İqlimi mülayim kontinentaldır.

Üstünlük təşkil edən torpaqlar: çəmənlik, karbonatlı qara və boz meşə.

Relyef əsasən düzənlikdir. Rayonun qərbində hündürlük 300 m-ə qədərdir.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1920-ci ilə qədər rayonun ərazisi Ufa vilayətinin Minzələ qəzasının tərkibində idi. 1920-ci ildə Minzələ qəzası yeni qurulan Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının tərkibinə daxil olur.

Rayon 10 avqust 1930-cu ildə təsis edilmişdir.

Əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Urbanizasiya

Şəhər şəraitində (Minzələ şəhəri) rayon əhalisinin 60,82% -i yaşayır.

Milli tərkib

Rayon əhalisi tatarlar (60,1%), ruslar (35,4%) və marilər (2,7%) ibarətdir[2]. Dini baxımından əhalisi müsəlman və provaslavdır.

Yerli özünü idarəetmə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mendeleyevsk rayonu ərazisinə 1 şəhər və 19 kənd inzibati vahidliyi daxildir. Rayon ərazisinə ümumilikdə 70 yaşayış məntəqəsi daxildir[3].

Nəqliyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yol şəbəkəsi zəif inkişaf etmişdir. Rayon ərazisi M-7 (Volqa) "Moskva - Kazan - Ufa" magistral yolu ilə kəsişir. Digər əsas yollar: Minzələ - Kadryakovo - Yultimerovo (Sarman, Əlmət) və Yuxarı Yuşad - Yuxarı Tabun (Muslin).

Kama çayı vastəsi ilə gəmiçilik mümkündür. Dəmir yolları şəbəkəsindən məhrumdur. Minzələnin qərb hissəsində hava limanı vardır.

KİV

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayon ərazisində rus və tatar dillərində “Minzələ” adlı qəzet buraxılır.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).
  2. ↑ "Всероссийская перепись населения 2010 года. Национальный состав населения Республики Татарстан" (PDF). 2012-11-21 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-29.
  3. ↑ "Закон Республики Татарстан от 31 января 2005 года № 50-ЗРТ «Об установлении границ территорий и статусе муниципального образования "Мензелинский муниципальный район" и муниципальных образований в его составе»". 2016-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-15.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Minzələ_rayonu&oldid=6669694"