Condáu d'Artois

	condáu
Alministración
Capital	Arras
Miembru de	ver Francia ; ;
Xeografía
Coordenaes	50°30′N 2°30′E / 50.5°N 2.5°E

El condáu d'Artois (francés: comté d'Artois, neerlandés: graafschap Artesië) foi una provincia histórica del Reinu de Francia, ocupada polos duques de Borgoña dende 1384 hasta 1477/82, y un estáu del Sacru Imperiu Romanu dende 1493 hasta 1659.

Anguaño'l territoriu del condáu d'Artois atopar nel norte de Francia, na frontera con Bélxica. El so territoriu tien una superficie d'alredor de 4000 km² y una población d'alredor d'un millón. Les sos principales ciudaes son Arras (Atrecht), Calais (Kales), Boulogne-sur-Mer (Bonen), Saint-Omer (Sint-Omaars), Lens y Béthune. Forma l'interior del departamentu francés de Pas-de-Calais.

Orixinalmente un condáu feudal en sí, Artois foi anexonáu pol condáu de Flandes. Llegó a Francia en 1180 como dote d'una princesa flamenca, Isabel de Henao y nuevamente convirtióse nun condáu separáu en 1237 para Roberto I d'Artois, un nietu d'Isabel. Al traviés del heriedu, Artois quedó sol dominiu de los duques de Borgoña en 1384. A la muerte del cuartu duque, Carlos el Temerariu, Artois foi heredáu polos Habsburgu y pasó a la llinia española de la dinastía. Dempués de les revueltes relixoses de 1566 nos Países Baxos, Artois entró de volao na revuelta holandesa en 1576, participando na pacificación de Gante hasta que se formó la Unión d'Arras en 1579.

Dempués de la Unión, Artois y Hainaut (neerlandés: Henegouwen) llegaron a un alcuerdu por separáu con Felipe II. Artois permaneció colos Países Baxos Borgoñonos hasta que foi conquistáu polos franceses mientres la Guerra de los Trenta Años. L'anexón foi reconocida mientres el Tratáu de los Pirineos en 1659, y convirtióse nuna provincia francesa. Artois yá fuera en gran parte de fala francesa, pero foi parte de los Países Baxos meridionales hasta l'anexón francesa.

Artois esperimentó un rápidu desenvolvimientu industrial mientres la segunda metá del sieglu XIX, impulsáu polos sos ricos recursos de carbón. Mientres la Primer Guerra Mundial, la llinia de frente ente la Entente opuesta y los exércitos aliaos en Francia travesó la provincia, lo que provocó un enorme dañu físicu. Dende la segunda metá del sieglu XX, Artois sufrió xunto coles árees cercanes por cuenta del cayente de la industria del carbón.

Llocalización

Artois ocupa l'interior del departamentu de Pas-de-Calais,^[1] que la so parte occidental constitúi l'antiguu Boulonnais. Artois correspuende aproximao a los arrondissements d'Arras, Béthune, Saint Omer y Lens, y la parte oriental del arrondissement de Montreuil.

Ocupa l'estremu occidental de la cuenca carbónonífera que s'estiende escontra l'este al traviés del departamentu Nord ' vecín y al traviés del centru de Bélxica.

Condes d'Artois

El conde d'Artois (francés: Comtes d'Artois, neerlandés: Graven van Artesië) fueron los gobernantes del condáu d'Artois dende'l sieglu IX hasta la incorporación como pays d'état a la Corona francesa pol Tratáu de los Pirineos en 1659.

	Casa d'Artois (anterior al establecimientu del condáu)
c. 850s	Odalric
c. 890s	Altmar
?-932	Adelelm
932-1180	Conquistáu por Arnulf I, Conde de Flandes y direutamente so los Flandes
1168-1180	Philip I, conde de Flandes, dio Artois como dote a Isabel de Henao, sobrina de Felipe de Flandes, pol so matrimoniu con Felipe II de Francia
	Casa de los Capetos
1180-1189	Isabel de Henao y el so maríu Felipe II de Francia, como Felipe II
1189-1226	Lluis VIII de Francia, el so fíu, como Lluis I
	Fundíu nel dominiu real de Francia
	Casa Capetiana d'Artois
1237-1250	Roberto I, el so segundu fíu sobreviviente
1250-1302	Roberto II, el so fíu
1302-1329	Matilda I, la so fía, casada con Otón IV, conde de Borgoña, pretendíu por Roberto III
	Casa de Borgoña
1329-1330	Xuana II de Borgoña, como Xuana I
1330-1347	Juana III de Borgoña, como Xuana II, la so fía, casada con Eudes IV de Borgoña (1330-1347)
1347-1361	Felipe I de Borgoña, el so nietu, como Felipe III
	Casa de Capetos
1361-1382	Margarita I de Borgoña, la so tía güela
	Casa de Dampierre
1382-1383	Lluis III, el so fíu
1383-1405	Margaret II, la so fía, casada con Philip the Bold, Duke of Burgundy (1383-1404), as Philip IV
	Casa de los Capetos, llinia Valois-Burgundy
1405-1419	Carlos el Temerariu
1419-1467	Philip the Good, como Felipe V
1467-1477	Charles the Bold, como Carlos I
1477-1482	María de Borgoña, casada con Maximiliano I d'Habsburgu, emperador del Sacru Imperiu (1477-1482)
	Ocupáu per Francia ente 1477 y 1493 (Tratáu de Senlis)
	Casa d'Habsburgu
1482-1506	Felipe I de Castiella, como Felipe VI
1506-1556	Carlos V del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu, como Carlos II
1556-1598	Felipe II d'España, como Felipe VII
1598-1621	Isabel Clara Eugenia y Alberto d'Austria
1621-1659:	Felipe IV d'España, como Felipe VIII
	Vencíu a Francia pol Tratáu de los Pirineos (1659)

Referencies

↑ "Artois" in The New Encyclopædia Britannica. Chicago: Encyclopædia Britannica Inc., 15th edn., 1992, Vol. 1, p. 607.

Enllaces esternos

[Brit-1] "Artois" in The New Encyclopædia Britannica. Chicago: Encyclopædia Britannica Inc., 15th edn., 1992, Vol. 1, p. 607.

[1]