Bergell
S Bergell (im Bergeller Dialäkt Val Bargaja, italiänisch und rätoromanisch Val Bregaglia) isch es Taal vo de Alpe, wo deils im Bündnerland und deils z Italie lyt.
Geografy
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Es isch eis vo de Bündner Süüdtääler, so wie s Misox, s Puschlaaf und s Münschtertaal. S Taal ghört zum grössere Deil zu dr Schwiiz, und do isch dä ganz Taalabschnitt jetz i der Gmaind Bregaglia. Unden a Castasegna, em underschte Dorf vo Bregaglia, goot s Taal bis uf Chlääfe (uf iteliänisch Chiavenna) abe; das isch i dr iteliänische Provinz Sondrio. Zwüsche dr Gränze und Kleewe sind d Gmeinde Villa di Chiavenna und Plurs.
Mängmol tuet me i dr Umgangssprooch au nur dr schwiizerisch Deil vom Taal als Bergell bezeichne.
Dur s Taal abb flüsst d Maira, wo im undere Deil z Italie Mera heisst. Dr Fluss foot im Sytetaal Val Forno bi Maloja als Bärgbach aa, wo dört obe zerscht dr Name Orlegna het und usem Fornogletscher chunt.
Sprooch
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Bergeller Tieläkt heisst «Bargaiot». Er isch e Mundart vo dr alpynlombardische Sprooch.
Lueg au
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- gnaueri geografeschi und gschichtlechi Beschrybig im Artikel: Bregaglia
Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Adolf Collenberg: Bergell. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.