Nobelium

102 mendelevium ← nobelium → lawrencium Yb ↑ No ↓ (Upb) Periodieke tabel
Algemeen
Naam, simbool, getal	nobelium, No, 102
Chemiese reeks	actinides
Groep, Periode, Blok	nvt, 7, f
Voorkoms	onbekend, waarskynlik silwerig wit of metaalgrys
Atoommassa	(259) g/mol
Elektronkonfigurasie	[Rn] 5f14 7s2
Elektrone per skil	2, 8, 18, 32, 32, 8, 2
Fisiese eienskappe
Toestand	vastestof
Smeltpunt	1100 K (827 °C)
Atoomeienskappe
Elektronegatiwiteit	1,3 (Skaal van Pauling)
Ionisasie-energieë	1ste: 642 kJ/mol
Diverse
CAS-registernommer	10028-14-5
Vernaamste isotope
Hoofartikel: Isotope van nobelium iso NV halfleeftyd VM VE (MeV) VP 253No syn 1.7 m α 8.440 249Fm ε 3.200 253Md 255No syn 3.1 m α 8,445 251Fm ε 2,012 255Md 259No syn 58 m α 7,910 255Fm ε 0,500 259Md SF - -
Portaal Chemie

Nobelium (IFA: /ˌnə(ʊ)ˈbiːliəm/), ook bekend as unnilbium (IFA: /ˌjuːˈnɪlbiəm/, simbool Unb), is 'n sintetiese element in die periodieke tabel met die simbool No en atoomgetal 102. 'n radioaktiewe metallieke transuraan in die actinide reeks, nobelium word gesintetiseer deur curium met koolstof ione te bombardeer. Dit is vir die eerste keer deur 'n span gelei deur Albert Ghiorso en Glenn T. Seaborg in 1958 geïdentifiseer.^[1]

Min is bekend oor nobelium en slegs klein hoeveelhede is ooit vervaardig. Dit het hoegenaamd geen gebruike buite die laboratorium nie. Die stabielste isotoop, ²⁵⁹No, het 'n halfleeftyd van 58 minute en verval na ²⁵⁵Fm deur alfaverval of na ²⁵⁹Md deur elektronvangs.

Nobelium (vernoem na Alfred Nobel) is vir die eerste keer gesintetiseer deur Albert Ghiorso, Glenn T. Seaborg, John R. Walton en Torbjørn Sikkeland in April 1958 by die Universiteit van Kalifornië, Berkeley. Die span het die nuwe swaar-ioon lineêre versneller (HILAC) gebruik om 'n curium teiken (95% ²⁴⁴Cm en 4.5% ²⁴⁶Cm) met ¹²C ione gebombardeer om ²⁵⁴No (halflewe van 55 sekondes) te maak. Hulle werk is deur Sowjet navorsers in Dubna bevestig.

'n Jaar tevore het fisici by die Nobel Instituut in Swede egter aangekondig dat hulle 'n isotoop van element 102 gesintetiseer het. Die span het rapporteer dat hulle 'n isotoop met 'n halfleeftyd van 10 minute teen 8.5 MeV geskep het nadat hulle ²⁴⁴Cm met ¹³C kerne gebombardeer het. Gebaseer op die verslag het die Kommissie op Atoommassas van die Internasionale Unie van Suiwer en Toegepaste Chemie die naam nobelium en die simbool No vir die "nuwe" element toegeken en aanvaar. Russiese en Amerikaanse pogings om die eksperiment te herhaal het gefaal.

In 1966 het navorsers te UC Berkeley die eksperimente van 1958 bevestig en verder die bestaan van ²⁵⁴No (halfleeftyd 55 s), ²⁵²No (halfleeftyd 2.3 s) en ²⁵⁷No (halfleeftyd 23 s). Die volgende jaar het Ghiorso se groep daarop besluit om die naam nobelium vir element 102 te behou.

13 radioisotope van is gekarakteriseer, waarvan die stabielste ²⁵⁹No met 'n halfleeftyd van 58 minutes, ²⁵⁵No met 'n halfleeftyd van 3,1 minute, en ²⁵³No met 'n halfleeftyd van 1,7 minute is. Al die ander radioaktiewe isotope het halfleeftye van minder as 56 sekondes. Die element het ook een metastaat, ^254mNo (t_½ 0,28 sekondes).

Die bekende isotope van nobelium wissel in atoommassa van 249,088 u (²⁴⁹No) tot 262,108 u (²⁶²No). Die primêre vervalmodus voor die stabielste isotope, ²⁵⁹No, is alfastraling, en die primêre modus daarna is spontane kernsplyting. Die primêre vervalprodukte voor ²⁵⁹No is element 100 (fermium) isotope, en die primêre produkte daarna is energie en subatomiese deeltjies.

• Los Alamos National Laboratory – Nobelium
• Guide to the Elements – Revised Edition, Albert Stwertka, (Oxford University Press; 1998) ISBN 0-19-508083-1
• It's Elemental – Nobelium

Wikimedia Commons bevat media in verband met Nobelium.

• Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir nobelium.
• WebElements.com – Nobelium