Tablet (medisyne)

'n Tablet is 'n farmaseutiese doseervorm. Tablette kan gedefinieer word as die soliede eenheidsdosisvorm van geneesmiddels of medikamente met of sonder geskikte hulpstowwe en word berei deur dit óf te giet of deur kompressie. Dit bestaan uit 'n mengsel van aktiewe en hulpstowwe, gewoonlik in poeiervorm, gepers of gekompakteer tot 'n soliede dosis. Die hulpstowwe kan insluit verdunningsmiddels, bind- of granuleermiddels, vloei- of smeermiddels om doeltreffende tablettering te verseker; disintegrante om die oplos van die tablet in die spysverteringskanaal aan te help; versoeters of geurmiddels om smaak te verbeter; en pigmente wat die tablette visueel aantreklik maak of behulpsaam is met die visuele identifikasie van 'n onbekende tablet.

Saamgeperste tablette is die mees gewilde doseervorm in gebruik vandag. Sowat twee-derdes van alle voorskrifte word geresepteer as soliede doseervorms, en die helfte van dit behels saamgeperste tablette.

'n Tablet kan geformuleer word om 'n akkurate dosis op 'n spesifieke plek te lewer, en dit word gewoonlik mondelings geneem, maar dit kan ook ondertongs, rektaal of intravaginaal toegedien word. Die tablet is net een van die vele vorms waarin mondelinge medikasie geneem kan word, soos strope, eliksers, suspensies en emulsies. Medisinale tablette was oorspronklik gemaak in die vorm van 'n skyf van watter kleur hul komponente bepaal, maar is nou in baie vorms en kleure om jou te help onderskei verskillende medisyne. Tablette word dikwels gestempel met simbole, letters en nommers, wat aptekers en verbruikers in staat stel om hulle te identifiseer. Groottes van tablette wat gesluk word wissel van 'n paar millimeter tot omtrent 'n sentimeter.

'n Polimeerlaag word dikwels buite-om aangewend om die tablet gladder en makliker maak om te sluk, om vrystelling van die aktiewe bestanddeel te beheer, of om dit meer bestand te maak teen omgewingsimpak (dit verleng die raklewe van die produk), of om die tablet se voorkoms te verbeter.

'n Pil is oorspronklik gedefinieer as 'n klein, ronde, vaste farmaseutiese orale doseervorm van medikasie. 

'n Kaplet is 'n gladde, bedekte, ovaalvormige medisinale tablet, wat soos 'n kapsule gevorm is. Meeste kaplette het 'n inkeping wat deur die middel afloop, sodat hulle maklik in die helfte gebreek kan word.^[1] Sedert hul ontstaan, word kapsules deur verbruikers aangevra as die mees doeltreffende metode vir die neem van medikasie. Om hierdie rede, het produsente van oor-die-toonbankmedikasie soos pynstillers, wat die krag van hul produk wou beklemtoon, die kaplet ontwikkel. Dit het die voordeel dat dit aanloklikker vertoon en ook makliker sluk as die gewone skyfvormige tablet.

'n Mondelingse verbrokkeltablet is 'n doseervorm wat beskikbaar is vir 'n beperkte reeks van oor-die-toonbank (ODT)- en voorskrifmedikasie, bv. sommige oplosbare aspirientablette.

Tydens die tabletpersproses is dit belangrik dat al die bestanddele redelik droog is, in poeier- of korrelvorm, ietwat uniform in deeltjiegrootte, en vrylik vloeibaar. Poeiers met 'n gemengde deeltjiegrootte skei tydens die vervaardigingsproses as gevolg van verskillende digthede, wat kan lei tot tablette met 'n lae aktiewe farmaseutiese bestanddeeleenvormigheid, maar granulasie behoort dit te verhoed. Eenvormigheid van inhoud verseker dat dieselfde aktiewe geneesmiddeldosis met elke tablet gelewer word.

Tablette is eenvoudig en gerieflik om te gebruik. Hulle bied 'n akkuraat-afgemete dosis van die aktiewe bestanddeel in 'n gerieflike draagbare pakket, en kan ontwerp word om onstabiele medisyne te beskerm of onaangename bestanddele te vermom. Gekleurde bedekkings, reliëfmerke en drukwerk kan gebruik word om tabletherkenning te vergemaklik.

Verbeterde vervaardigingsprosesse en -tegnieke kan tablette met spesiale eienskappe lewer, bv. volgehoue-vrystelling of vinnig-oplosbare formulerings.

Sommige middels is nie geskik vir toediening deur die mondelinge roete nie. Proteïenmiddels soos insulien word byvoorbeeld deur maagsure ontbind. Sulke middels sal nie effektief wees indien dit per tablet toegedien word nie. Sommige middels kan deur die lewer gedeaktiveer word wanneer hulle uit die spysverteringskanaal deur die lewerpoortaar (die "eerste passeer-effek") gedra word, wat hulle onvanpas maak vir mondelinge gebruik.

Middels wat ondertongs geneem kan word, word deur die mondslymvlies geabsorbeer sodat hulle die lewer omseil en minder vatbaar is vir die eerste passeer-effek. Die orale biobeskikbaarheid van sommige middels kan laag wees as gevolg van swak opname uit die spysverteringskanaal. Sulke middels mag in baie hoë dosisse of eerder deur inspuiting gegee word.