Biobeskikbaarheid
|
|
Vrywaring: Die mediese inligting verskaf op Wikipedia dien slegs as 'n riglyn en dra geen waarborg van feitelike korrektheid nie. Enige vrae of klagtes oor u persoonlike gesondheid behoort na 'n dokter verwys te word. |
In farmakologie is biobeskikbaarheid 'n vorm van absorpsie en is 'n gemiddelde fraksie (persentasie) van 'n toegediende geneesmiddel wat die sistemiese sirkulasie bereik.[1]
Wanneer 'n medikasie binneaars toegedien word, is die biobeskikbaarheid daarvan 100% per definisie.[2][3] Wanneer 'n medikasie egter deur ander roetes as binneaars toegedien word, is die biobeskikbaarheid daarvan oor die algemeen laer as dié van binneaars as gevolg van endoteelabsorpsie[Nota 1] in die ingewande en presistemiese metabolisme.[Nota 2] Wiskundig is die biobeskikbaarheid gelyk aan die verhouding van die plasma geneesmiddellading binne die vaskulêre stelsel (binneaars) tot dié buite die vaskulêre stelsel (oraal).[4] Plasma geneesmiddellading word bepaal uit die area onder die kromme van die geneesmiddelkonsentrasie teenoor tyd. Area onder die kromme word gebruik omdat dit proporsioneel vergelykbaar is met die dosis wat die sistemiese sirkulasie binnegekom het.[5]
Biobeskikbaarheid van 'n geneesmiddel is 'n gemiddelde waarde; om bevolkingsveranderlikheid in ag te neem, word die standaardafwyking met ± getoon.[4] Om te verseker dat 'n pasiënt wat die middel swak opneem, toepaslik gedoseer word, word die onderste waarde van die standaardafwyking aangewend om werklike biobeskikbaarheid voor te stel en om die geneesmiddeldosis te bereken wat nodig is vir die pasiënt om sistemiese konsentrasies wat soortgelyk is aan die binneaarse formulering te bereik.[4] Om te doseer sonder om die pasiënt se absorpsietempo te ken, word die onderste waarde van die standaardafwyking gebruik om die beoogde doeltreffendheid te verseker, tensy die middel met 'n nou terapeutiese reeks geassosieer word.[4]
Vir dieetaanvullings, kruie en ander voedingstowwe waarin die toedieningsroete byna altyd mondeliks is, dui biobeskikbaarheid gewoonlik bloot die hoeveelheid of fraksie van die ingeneemde dosis aan wat geabsorbeer word.[6] Biobeskikbaarheid verwys na beide die opname en metaboliese benutting van 'n voedingstof.[7] Biobeskikbaarheid is die belangrikste faktor wat dieetvereistes beïnvloed. Vleis as voedsel fasiliteer biobeskikbaarheid, alhoewel onverteerbare Zn-bindende ligande biobeskikbaarheid verminder.[8]
Aantekeninge
[wysig | wysig bron]- ↑ Endoteel is 'n enkele laag selle wat op die binne-oppervlak van bloedvate en limfatiese vate gevind word.
- ↑ Presistemiese metabolisme is 'n verskynsel van geneesmiddelmetabolisme waardeur die konsentrasie van 'n geneesmiddel, spesifiek wanneer dit oraal toegedien word, aansienlik verminder word voordat dit die sistemiese sirkulasie bereik.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Hebert, Mary F. (2013). "Impact of Pregnancy on Maternal Pharmacokinetics of Medications". Clinical Pharmacology During Pregnancy (in Engels). Elsevier. pp. 17–39. doi:10.1016/b978-0-12-386007-1.00003-9. ISBN 978-0-12-386007-1.
- ↑ Griffin, J. P. (7 Desember 2009). The Textbook of Pharmaceutical Medicine (in Engels) (6de uitg.). Jersey: BMJ Books. ISBN 978-1-4051-8035-1.
- ↑ Flynn, Edward (2007). "Pharmacokinetic Parameters". xPharm: The Comprehensive Pharmacology Reference (in Engels). Elsevier. pp. 1–3. doi:10.1016/b978-008055232-3.60034-0. ISBN 978-0-08-055232-3.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Davis, Jennifer L. (2018). "Pharmacologic Principles". Equine Internal Medicine (in Engels). Elsevier. pp. 79–137. doi:10.1016/b978-0-323-44329-6.00002-4. ISBN 978-0-323-44329-6.
- ↑ Johanson, G. (2010). "Modeling of Disposition". Comprehensive Toxicology (in Engels). Elsevier. pp. 153–177. doi:10.1016/b978-0-08-046884-6.00108-1. ISBN 978-0-08-046884-6.
- ↑ Heaney, Robert P. (2001). "Factors Influencing the Measurement of Bioavailability, Taking Calcium as a Model". The Journal of Nutrition (in Engels). 131 (4): 1344S–8S. doi:10.1093/jn/131.4.1344S. PMID 11285351.
- ↑ Solomons, N.W. (2003). "ZINC - Physiology". Encyclopedia of Food Sciences and Nutrition (in Engels). Elsevier. pp. 6272–6277. doi:10.1016/b0-12-227055-x/01309-2. ISBN 978-0-12-227055-0.
- ↑ Sanstead, Harold H.; Au, William (2007). "Zinc". Handbook on the Toxicology of Metals (in Engels). Elsevier. pp. 925–947. doi:10.1016/b978-012369413-3/50102-6. ISBN 978-0-12-369413-3.