Pendeldorp
'n Pendeldorp of slaapstad is 'n bevolkte gebied wat hoofsaaklik residensieel eerder as kommersieel of industrieel is. Roetine-reise van die huis na die werk en terug word pendel genoem, en dit is waar die term vandaan kom. 'n Pendeldorp kan baie ander name genoem word: slaapkamergemeenskap (Kanada en noordoostelike VSA), slaapstad of koshuisdorp (Brittanje/ Statebond/Ierland). In Japan kan daar na 'n pendeldorp verwys word as wasei-eigo coinage "bed town". [1] Die term "buitestad" is vanaf die 1950's gebruik, maar word sedert 2006 oor die algemeen gebruik vir gebiede buite voorstede en spesifiek minder dig gebou as die voorstede waarheen die buitewyke se inwoners pendel.
Oorsake
[wysig | wysig bron]Dikwels vorm pendeldorpe wanneer werkers in 'n streek dit nie kan bekostig om te woon waar hulle werk nie en hulle verblyf moet soek in 'n ander dorp met 'n laer lewenskoste. Die laat 20ste eeu het die dot-comvoorspoedgolf en die behuisingsborrel van die Verenigde State behuisingskoste in Kaliforniese metropolitaanse gebiede tot historiese hoogtepunte laat styg, wat voorstedelike groei in aangrensende provinsies laat ontstaan het. In 2003 was meer as 80% van die arbeidsmag van Tracy, Kalifornië werksaam in die San Franciscobaai-area.
In Japan is die meeste van die nasionale spoorwegnetwerk teen die 1980's geprivatiseer, maar anders as in die VK, is beide die nasionale spoorlyn se spore, treine, stasies en vaste eiendom by die privatiseringsooreenkomste ingesluit. Japan se privaatbestuurde spoorweë beskou eiendomsbelegging en ontwikkeling van pendeldorpe as sentraal tot hul sakemodel. Hierdie spoorweë ontwikkel voortdurend nuwe woon- en kommersiële gebiede langs hul bestaande en nuwe roetes en pas hul treinskedules aan om bestaande en voornemende pendelaars van gerieflike pendelroetines te voorsien. [2] Dit is heeltemal anders as Noord-Amerikaanse pendeldorpe wat amper uitsluitlik die gevolg is van vervoer per motor.
Effekte
[wysig | wysig bron]Waar pendelaars ryker is en kleindorpse huismarkte swakker is as stadshuismarkte, kan die ontwikkeling van 'n slapergemeenskap plaaslike huispryse verhoog en luukse diensondernemings lok in 'n proses wat soortgelyk is aan gentrifikasie. Inwoners wat reeds lank daar woon, kan weens stygende huispryse deur nuwe pendelaar-inwoners verplaas word. Dit kan ook beïnvloed word deur soneringsbeperkings in verstedelikte gebiede wat die bou van geskikte goedkoop behuising nader aan plekke van diens verhinder.
’n Studie in 2014 deur die Britse Kantoor vir Nasionale Statistiek het bevind dat pendel ook mense se welstand beïnvloed. Pendelaars is meer geneig om angstig of ontevrede te wees en die gevoel te hê dat hul daaglikse aktiwiteite nie betekenis het nie, in kontras met diegene wat nie werk toe hoef te reis nie, selfs al word hulle meer betaal.[3]
Betreklik lae digtheid dorpe (soos in Suid-Afrika)—dikwels met groot erwe en groot huise—skep swaar motorvoertuigafhanklikheid.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "ベッドタウンの英語・英訳 - 英和辞典・和英辞典 Weblio辞書" ["Beddo Tawn" - English Translation, English-Japanese Dictionary, Weblio Dictionary] (in Japannees). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Julie 2015. Besoek op 4 September 2015.
- ↑ https://www.ft.com/content/9f7f044e-1f16-11e9-b2f7-97e4dbd3580d, "Privatisation: the UK looks for secrets of Japan’s success, Unlike in Britain, fares and subsidies have been tightly controlled under private ownership", Robin Harding in Tokyo, 28 Januarie 2019, The Financial Times
- ↑ "Commuting and Personal Well-being, 2014". Office for National Statistics. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Januarie 2016. Besoek op 7 Mei 2016.
