Shkval
| Shkval | |
|---|---|
 | |
| Naam: | Shkval |
| Herkoms: |  Rusland |
| Tipe: | Torpedo |
| Lengte: | 8,2m |
| Omtrek: | 533mm |
| Gewig: | 2,700kg |
| Plofkop: | 210kg springstof |
| Snelheid: | ongeveer 400 km/h met 'n topsnelheid van tot 530 km/h |
| Lanseersnelheid: | ongeveer 100 km/h |
| Trefafstand: | ongeveer 7 km |
Die Shkval (Russies: шквал - wolkbreuk ) is 'n produkreeks torpedo’s ontwikkel in die 1960's in opdrag van die Sowjetunie se vloot. Dit is die vinnigste torpedo ter wêreld.
Vroegste ontwikkeling
[wysig | wysig bron]Die prototipe-ontwikkeling van die torpedo het in die laat 1960's begin, onder leiding van die Oekraïnse ingenieur Mikhail Merkulov, aan die Instituut vir Hidrodinamika NII-24 te Kiev. Na 'n samesmelting in 1969 met ontwerpburo GSKB-47 - wat gespesialiseer het in vliegtuigbomme - het die ingenieurs eindelik aan die einde van die 1970's 'n eerste werkende prototipe van die Shkval aan die partyleierskap bekendgestel.
Tegniese moontlikhede
[wysig | wysig bron]Die torpedo word gelanseer uit 'n 533 mm torpedobuis (soos op 'n Akula duikboot) met 'n lanseersnelheid van ongeveer 100 km/h. Kort hierna begin die reaksiemotor, om die torpedo op 'n gemiddelde snelheid van ongeveer 400 km/h te bring. Dié torpedo kan onderwater 'n topsnelheid van tot 530 km/h haal.
Die snelheid is moontlik deur die toepassing van 'n tegniek bekend as superkavitasie. Terwyl die torpedo beweeg vorm 'n groot lugborrel om sy neus wat die torpedo heeltemaal omsluit. Op die manier is daar nie direkte wrywing of waterkontak nie. Tegnies gesien beweeg die torpedo dan deur die water soos 'n onderwater vuurpyl.
Die Shkval is geskik om duikbote, skepe of selfs ander torpedos te vernietig. 'n Groot tekortkoming was dat die eerste modelle ongestuur was, maar die Shkval 2 het wel 'n geleidingstelsel. Die torpedo se koers kan onderweg ingrypend gewysig word.
Modelle
[wysig | wysig bron]Daar is minstens drie modelle:
- VA-111 Shkval, die eerste, oorpronklike, ongeleide variant.
- Shkval 2, de huidige geleide variant.
- 'n "lite"-model bedoel vir die uitvoermark.
Die Shkval word vervaardig met 'n konvensionele plofkop maar 'n kernplofkop kan ook aangebring word.
Verspreiding
[wysig | wysig bron]Onder president Poetin was die oorspronklike model van die wapen, die model VA-111, uitsluitlik aan die vyande van Amerika verkoop: Iran, Noord-Korea en Sirië. China beskik ook oor 'n veertigtal van die torpedos. Iran beweer dat hulle ten tye van toetse goeie resultate met die Shkval gehad het.
Die Verenigde State en Duitsland het hul eie superkavitasieprojek van stapel gestuur. Duitsland het in 2004 vir die eerste keer 'n superkavitasietorpedo geproduseer, onder die kodenaam Barracuda.
Kanada het selfs geprobeer om die Shkval 2 aan te skaf.
Operasionele gebruik
[wysig | wysig bron]Geen Shkval is nog ooit operasioneel gebruik nie. Dit is waarskynlik dat die Russiese duikboot, die Koersk, gekelder is omdat daar 'n tegniese fout was toe 'n Shkval gelanseer is.