Halofiet

'n Halofiet of soutliewende plant is 'n plant wat aan verbrakte grond aangepas is.

'n Goeie voorbeeld is die vygies wat blaasselle het waarin hulle soutoplossings stoor.

Sulke grond lê dikwels kaal en word gewoonlik as vir landbou ongeskik beskou. Daar is egter uitsonderings. Die oumansoutbos Atriplex nummularia word in Suid-Afrika daarop aangeplant en soutbosmeel vervang tot 40% van lusern in die rantsoene van slagvolstruise.^[1]

Halofiete is nie beperk tot vleilande nie, maar hierdie spesies oorheers sout vleilande, soos soutmoerasse in die binneland en kus, en kusrandwoude. Sommige spesies, soos verskeie wortelbome (Avicennia, soos die Witseebasboom in Suid-Afrika, Laguncularia en Rhizophora spp.), is fakultatiewe halofiete en het meganismes om soutabsorpsie deur hul wortels te inhibeer en om sout van hul blare af te skei.^[2] Hierdie wortelboommoerasse is die enigste houtagtige halofiete wat in die tussengetygebied tussen die see en die land in die tropiese en subtropiese kuslyne van die wêreld voorkom. Hulle is gewoonlik van gemiddelde seevlak tot die hoogste springgety versprei. Hulle is 'n waardevolle ekologiese en ekonomiese hulpbron en word baie as voedsel, hout, brandstof en medisyne gebruik. Boonop lewer mangroves broeiplekke vir diere, veral visse, en bied dit kuslynbeskerming teen kuserosie. Hulle groei in moeilike omgewingstoestande soos gebiede met hoë temperature, uiterste getye, hoë soutgehalte, hoë sedimentasie en modderige anaërobiese grond.^[3]

Niehalofiete ("glikofiete") se verdraagsaamheid teenoor 'n soutgradiënt wissel. Die soutgehalte en vloedregime bepaal daardeur die samestelling en rykheid aan plantspesies langs 'n gradiënt van soutmoeras tot gety-varswatermoeras. Plantspesies wat C4-plante is, is goed aangepas aan habitatte wat onderworpe is aan droogtestres. Sout vleilande word dus dikwels deur C4-plantspesies oorheers omdat die soutinhoud wateropname moeiliker maak. Plantspesies met C4-fotosintese is baie meer doeltreffend in die binding van koolstof en in watergebruik en het hoër koerse van netto fotosintese, groei en droëmateriaalproduksie as C3-plante.^[2]

Die floristiese diversiteit van soutmoerasse is laag omdat min spesies by soutgrond aangepas is. Lede van die familie Chenopodiaceae maak 'n groot deel van die flora uit (bv. spesies van die genera Arthrocnemum, Atriplex, Chenopodium, Salicornia, Sarcocornia en Suaeda). In teenstelling tot die blomplante, is soutmoerasalge uiteenlopend in spesies (groen makroalge, sianobakterieë, diatome en flagellate). NaCl is 'n dubbele stressor, aangesien dit die osmotiese regulering bemoeilik en natrium giftig is vir ensiemstelsels. Soutmoerashalofiete hanteer sout deur toegang tot wortels uit te sluit, soute intrasellulêr te sekwestreer (wat hulle tot vetplante maak), en sout via kliere uit te skei, gewoonlik op blaaroppervlaktes. Een vetplant, Batis maritima, laat voortdurend sy ouer soutbelaaide blare val, wat dan deur die gety weggespoel word.

Langdurige oorstroming verminder die toevoer van suurstof na grond, wat anoksie veroorsaak en vaatplante belas. Boonop word in soutmoerasgrond oorvloedige sulfaat in seewater tot sulfied gereduseer. Dit veroorsaak hoë sulfiedkonsentrasies, wat giftig is vir die wortels. Soutmoeras-vaatplante weerstaan kortstondige oorstromings, maar verdra nie langdurige onderdompeling nie, soos wat gebeur wanneer 'n strandmeer se monding afgesluit raak en watervlakke styg na reënval. Soutmoerasse in strandmere ervaar dus onreëlmatige episodes van afsterwing en herlewing afhankelik van die toestand van die monding. Gereelde oorstroming bevoordeel halofiete deur voedingstowwe in te voer en soute weg te was. Soute wat gedurende laagwater oordag op die grondoppervlak ophoop en soute wat deur halofiete uitgeskei word, word deur gety-uitvloei verwyder. Die grond se soutgehalte is dus relatief stabiel waar gety-oorstroming en dreinering gereeld voorkom. Binnelandse soutmoerasse ervaar egter ongereelde verlagings in soutgehalte tydens reënval, en gronde kan uiters souterig word (bv. >10% sout). ^[4]

In fito-ontsouting is die gebruik van halofiete om oortollige soute uit soutgronde te verwyder. Dit is 'n relatief nuwe tegnologie. Daar is gevind dat plante soos Sesuvium portulacastrum en Suaeda maritima doeltreffend is om NaCl uit baie sout gronde te verwyder en te berg. Die grondeienskappe is egter grootliks afhanklik van die aard van die besoedeling en die graad van mikrobiese kontaminasies. Hierdie tegnieke het belangrike kostevoordele en het minder vernietigende eienskappe en 'n omgewingsvriendelike aard. Maar daar is verskeie uitdagings, soos stadiger verwerking en moeilike implementering.^[5]

• Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir halofiet.