Gereformeerde kerk Petrusburg

Gereformeerde kerk Petrusburg
Sluit in	Petrusburg
Klassis	Suid-Vrystaat
Huidige predikant(e)	Vakant
In kombinasie met	Boshof
Belydende lidmate	84
Dooplidmate	9
Adres	H.v. Voortrekker- en Alletastraat Petrusburg Vrystaat
Geskiedenis
Stigtingsdatum	7 Februarie 1891
Afgestig van	Fauresmith
Eerste predikant	Postma, Dirk (D-Sn) 1891–1894

Die Gereformeerde kerk Petrusburg is 'n gemeente van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika op die Vrystaatse dorp Petrusburg, wat deur die toedoen van lidmate van dié Kerk tot stand gekom het. Einde 2016 het die gemeente 84 belydende en nege dooplidmate gehad, vergeleke met 90 en 11 'n jaar vantevore en 84 en 18 'n dekade vantebore. Tot 2017 het nege van die gemeente se seuns reeds predikant geword, onder wie ds. Hannes Noëth. Van die 16 predikante wat die gemeente in die eerste 100 jaar van sy bestaan bedien het, het 10 hul bediening in Petrusburg begin, naamlik J.H. Boneschans, H.S. van Jaarsveld, A. Duvenage, D.C.S. van der Merwe, J.J. van der Walt, A.S.L. Minnaar, J.C. Buys, J.P.B. van der Walt, G.J. van Wyk en J.L. van der Schyff.

Petrusburg is aangelê op die plaas Diepfontein, wat ’n deel was van Rietfontein, distrik Fauresmith. 'n Komitee, bestaande uit die eksekuteur in die boedel van Petrus Albertus Venter en D.J. Erasmus, J.S. van der Walt, F.J. de Kock en J.J. Erasmus het die plaas in 1891 gekoop van J.C. Potgieter om 'n dorp daarop aan te lê. Die Volksraad het in 1890 versoekskrifte ontvang van L.J. Venter en 45 ondertekenaars om hierdie plaas tot dorp te verklaar. Maar omdat daar ook 'n memorie was van C.P. van Wyk en 58 ander persone om Emmaus (vandag 'n spoorweghalte) tot dorp te verklaar, het die Volksraad 'n kommissie (C.H. Wessels, J.J. van Niekerk en J.A. Venter) benoem om die saak te ondersoek en 'n aanbeveling te doen. Diepfontein was 2 200 morge groot, het 'n sterk fontein gehad en ook 'n groot opvangdam. Aangesien die plaas gekoop is as kerkplaas vir die twee Hollandse Kerke (NG en Gereformeerd) was daar reeds 50 water- en 375 droë erwe opgemeet; 39 water- en 63 droë erwe is al verkoop. Op Emmaus is in 1881 al 18 erwe opgemeet en 20 in 1883; hier was 'n twee dosyn reeds bewoon. Emmaus, groot 940 morge, was geregistreer op die naam van 'n komitee ten behoewe van die NG Kerk en skool van Emmaus. Aan water was daar geen gebrek nie.

Die kommissie van die Volksraad het ten gunste van die plaas Diepfontein besluit; gevolglik het die Volksraad hierdie plaas as dorp erken onder die naam Petrusburg, genoem na Petrus Albertus Venter, uit wie se boedel geld geneem is om die plaas te koop. As eerste resident-vrederegter is aangestel M.J. Potgieter. In 1899 is Petrusburg deur sy eienaars aan die dorpsraad verkoop.

Die gemeente is in die jaar 1891 afgestig van Boshof, 'n jaar voor die NG gemeente Petrusburg op 29 Julie 1892. As selfstandige gemeente kon Petrusburg die woonhuis en bygeboue, wat behoort het aan die oorlede broer Josias Reinecke, as eiendom ontvang om daarvan 'n kerkgebou en pastorie te maak. Maar reeds in die volgende jaar het die gemeente daartoe oorgegaan om 'n gepaste kerk en pastorie te bou. In 1892 is die kerkgebou wat vandag nog in gebruik, opgerig.

Die eerste beroepe leraar van dié gemeente was ds. Dirk Postma jr., later predikant van Rustenburg. Op hom volg ds. L.J. du Plessis, wat die gemeente met liefde en ywer 16 jaar lank gedien het.

Die jare 1899 tot 1902 was 'n bittere tyd vir die gemeente weens die vernieling van die kerkeiendomme. Hoewel die kerkgebou van die vlamme gespaar gebly het, is die pastorie heeltemal afgebrand. Die stoflike skade vir die gemeente was groot. Maar ná die oorlog is alles herstel en is die bediening van ds. Du Plessis voortgesit tot hy weens liggaamswakte eervol emeritaat toegeken word.

Die opvolger van dié geliefde ou leraar was ds. Derk Rumpff. Hy het die gemeente net een jaar as predikant gedien en het daarna as konsulent in die gemeente gearbei tot die volgende leraar, ds. J.H. Boneschans, op 9 April 1915 in die gemeente bevestig is.

Volksblad het die volgende dag as volg berig oor die brand wat die kerkgebou op 21 Junie 2004 so te sê in puin gelê het: "Mense het gister hier hulpeloos in die pad gestaan en huil toe die dorp se Gereformeerde kerk, wat in 1892 gebou is, in vlamme opgegaan het. Volksblad verneem gister omstreeks 14:30 het rook by die kerk se dak begin uitborrel. Lidmate en ander inwoners was binne minute op die toneel. Die brandweer het gister teen 17:00 steeds water aangery om die vuur te blus. Die houtvloer met matte het aanhou smeul. Die struktuur en die toring staan steeds, maar alles binne in die kerk is glo verwoes.

"'n Deel van die toring het gebrand en die hele dak het ingeval. Die banke, vloer, 'n ou Bybel, ander Bybels en die preekstoel is verwoes. Die geraamde skade beloop bykans R1 miljoen. Die kerk is glo net verlede week geverf. Die kerksaal langs die kerk is onbeskadig. Die kerk se predikant, ds. Pieter Nel, was gister glo in Bloemfontein by 'n gemeentelid wat in die hospitaal is. Die Nels se huishulp het na verneem word die predikant se vrou gebel en gesê die kerk brand. Die oorsaak van die brand is nog onbekend."

Die kerk is herbou, waarna ds. P.A. Nel 'n gedenksteen onthul het op 30 April 2005 toe dit opnuut in gebruik geneem is.

• Postma, Dirk (D-Sn), 1891 - 1894 (in kombinasie met Fauresmith)
• Du Plessis, Lodewicus Johannes, 1896 - 1912
• Rumpff, Derk, 1913 - 1914
• Boneschans, Jan Hendrik, 1915 - 1917
• Van Jaarsveld, Hendrik Stephanus, kombinasie 1918-1922
• Duvenage, Abraham, 1924-1926
• Spoelstra, Tjibbe Thomas, kombinasie met Boshof 1927-1941
• Van der Merwe, Daniël Charl Stephanus (Dems), kombinasie 1941-1944
• Van der Merwe, Johannes Lodewikus, kombinasie 1944-1947
• Van der Walt, Jan Jacobus, 1950 - 1952
• Boshoff, Hendrik-Jan, 1952 - 1955
• Minnaar, Andries Stephanus Lourens, 1956 - 1966
• Buys, Johannes Christiaan, 1967 - 1971 (in kombinasie met Boshof)
• Van der Walt, Jacobus Philippus Benjamin, 1971 - 1981 (in kombinasie met Boshof)
• Van Wyk, Gert Jacobus, 1982 - 1986 (in kombinasie met Boshof)
• Van der Schyff, Jan Louis, 1987-2001 (in kombinasie met Boshof)
• Nel, Pieter Andreas, 2002 - 2005 (in kombinasie met Boshof)
• Briel, Hendrik Johannes, 2006 – 2020 (in kombinasie met Boshof)

• 
  Ds. Dirk Postma jr., 1891-1894 (in kombinasie met Fauresmith).
• 
  Ds. L.J. du Plessis, 1896-1912.
• 
  Ds. Derk Rumpff, 1913-1914.
• 
  Ds. Jan Hendrik Boneschans, 1915-1917, waarna 'n jaar lank konsulent toe hy leraar was van Frankfort-kombinasie.
• 
  Ds. A.S.L. Minnaar, die leraar van 1956 tot 1966.
• 
  Ds. Hendrik Stephanus van Jaarsveld, kombinasie 1918-1922.
• 
  Mev. (ds.) A. Duvenage, predikantsvrou alhier van 1924 tot 1926.
• 
  Ds. T.T. Spoelstra, kombinasie 1927-1941.
• 
  Ds. D.C.S. van der Merwe, leraar (in kombinasie) van 1941 tot 1944, sy eerste gemeente.
• 
  Mev. ds. D.C.S. (Annie) van der Merwe, pastoriemoeder van 1941 tot 1944.
• 
  Mev. ds. J.L. van der Merwe (gebore Christina Maria Etresia van der Merwe), predikantsvrou van 1944 tot 1947.
• 
  Dr. en mev. J.J. van der Walt, die leraarspaar van 1950 tot 1952.
• 
  H.J. Boshoff, leraar van 1952 tot 1955.
• 
  Ds. J.C. Buys, die predikant van 1967 tot 1971.
• 
  Ds. Hennie en mev. Arina Briel, leraarspaar van 2006 af.

• (nl) Maeder, ds. G.A. en Zinn, Christian. 1917. Ons Kerk Album. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.
• (af) Nienaber, P.J. 1963. Suid-Afrikaanse Pleknaamwoordeboek. Kaapstad, Johannesburg: Suid-Afrikaanse Boeksentrum.
• (af) Olivier, ds. P.L., 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.

• NG gemeente Petrusburg