Bonaventura Cavalieri

Bonaventura Francesco Cavalieri
Gebore	1598 Milaan, Hertogdom van Milaan
Oorlede	30 November 1647 Bologna, Kerklike Staat
Blyplek	Bologna
Vakgebied	Wiskunde, Sterrekunde
Instelling(s)	Universiteit van Bologna
Alma mater	Universiteit van Pisa
Bekend vir	Onverdeelbare metode

Bonaventura Francesco Cavalieri (Latyns, Cavalerius) (1598 - 30 November 1647) was 'n Italiaanse wiskundige wat bekendheid verwerf het vir Cavalieri se beginsel wat stel dat die volume van twee voorwerpe gelyk is as die oppervlak van hulle ooreenstemmende deursneë in alle gevalle gelyk is. Twee deursneë stem ooreen as hulle interseksies is van die liggaam met die vlakke ewe ver van 'n gekose vlak. Die beginsel is oorspronklik deur die 3de eeuse Sjinese wiskundige Liu Hui opgeteken in sy kommentaar op Die Nege Hoofstukke oor die Wiskundige Kuns.^[1] Cavalieri het 'n "metode van die ondeelbares" gehad, wat hy gebruik het om oppervlaktes en volumes te bepaal. Dit was 'n beduidende stap op die pad na moderne infinitesimale analise. ^[2]

Cavalieri is in Milaan gebore en het teologie in die klooster van San Gerolamo in Milaan en meetkunde by die Universiteit van Pisa studeer. Hy het elf boeke gepubliseer; die eerste in 1632. Hy het aan probleme in optika en beweging gewerk. Sy sterrekundige en astrologiee werk het minder aandag gekry as sy hoof belangstelling: meetkunde. Sy laaste boek, Trattato della ruota planetaria perpetua (1646), is egter wel aan sterrekunde toegewy. Hy is deur akademiese en ekklesiasties kontakte aan Galileo voorgestel. Cavalieri sou ten minste 112 briewe aan Galileo stuur. Galileo het oor Cavalieri gesê, "min, indien enige, sedert Archimedes, het so ver en diep by die wetenskap van meetkunde betrokke geraak."^[3]

Galileo het 'n groot invloed op Cavalieri uitgeoefen en hom aangemoedig om aan sy nuwe metode te werk en het vrugbare idees aan Cavalieri voorgestel. Deur te bou op die klassieke uitputtingsmetode het Cavalieri 'n meetkundige benadering tot analise ontwikkel en het hy 'n verhandeling oor die onderwerp, Geometria indivisibilibus continuorum nova quadam ratione promota (Meetkunde, ontwikkel deur 'n nuwe metode deur die ondeelbares van die kontinuante, 1635) geskryf. In hierdie werk is 'n oppervlak beskou asof dit sou bestaan uit 'n onbepaalde aantal of parallelle segmente en 'n volume uit 'n onbepaalde aantal parallelle vlak-oppervlaktes. Sulke elemente word onderskeidelik ondeelbares vir oppervlak en volume genoem en dit verskaf die boublokke van Cavalieri se metode.

Cavalieri het ook 'n hidrouliese pomp vir sy klooster gebou en logaritmetabelle gepubliseer waarin hy die praktiese toepassing daarvan in die velde van sterrekunde en geografie beklemtoon het. Hy is in Bologna oorlede.

Die maankrater Cavalerius is vernoem na sy Latynse naam Bonaventura Cavalieri.

Wikimedia Commons bevat media in verband met Bonaventura Cavalieri.

• O'Connor, John J; Edmund F. Robertson "Bonaventura Cavalieri". MacTutor History of Mathematics archive.  

• Infinitesimal Calculus - , 'n artiekel oor die geskiedkundige ontwikkeling daarvan, in Encyclopaedia of Mathematics, Michiel Hazewinkel ed.
• Meer inligting oor Cavalieri se metode