Astana

Astana Астана
Kaart	Wapen
	Vlag
Land	Kasakstan
Koördinate	51°10′N 71°26′O / 51.167°N 71.433°O / 51.167; 71.433
Stigting	1830
Oppervlakte:
- Totaal	810,2 vk km
Hoogte bo seevlak	347 m
Bevolking:
- Totaal (2020)	1 136 008
- Bevolkingsdigtheid	1 300/vk km
Tydsone	UTC +6 (ALMT)
Burgemeester	Altai Kölgınof
Amptelike webwerf	astana.gov.kz

Astana (Kasaks: Астана, [ɑstɑnɑ], luister (hulp·inligting), letterlik: "hoofstad"; Russies: Астана), tot 2022 onderskeidelik bekend as Akmola, Tselinograd, Akmolinsk of Noer-Soeltan, is sedert 1997 die hoofstad en tweede grootste stad van Kasakstan naas Almati met 'n oppervlakte van 710,2 km² en 'n bevolking van meer as een miljoen in 2020. Die stad is langs die Isjimrivier, in Kasakstan Esil genoem, geleë.

Voor 1997 was Astana 'n onbeduidende stad in die sentrum van Kasakstan met sy tipiese steppeklimaat. Nadat dit deur president Noersoeltan Nazarbajef tot die nuwe hoofstad van die land en 'n simbool van nasionale eenheid verklaar is, is internasionaal bekende argitekte soos Norman Foster uitgenooi om nuwe geboue te ontwerp. Na die aftrede van president Noersoeltan Nazarbajef op 20 Maart 2019 is Astana na Noer-Soeltan herdoop.^[1] In 2022 het die Kasakse parlement egter besluit om die stad se naam in Astana terug te verander.^[2]

Die stad is in 1824 deur Siberiese Kosakke gestig as 'n vesting aan die bopunt van die Isjimrivier. Die stad het die naam Akmolinsk. In 1961 word die stad herdoop tot Tselinograd en tot die hoofstad van die Sowjet-gebied van die "Maagdeland" (in Russies: "tselina") verklaar. Dit is gedoen in die konteks van 'n veldtog van Nikita Chroesjtsjof om steppe grond op groot skaal in landbougrond te bewerk.

Nadat Kasakstan onafhanklik geword het, is die stad en die omliggende gebied herdoop in Akmola ("Wit grafsteen", 1991). In 1994 is die stad aangewys as die toekomstige hoofstad van die nuwe onafhanklike land. Die stad het sy nuwe naam Astana gekry nadat dit in 1997 die hoofstad geword het in plaas van Almati. Verskeie redes word gegee vir die verskuiwing van die hoofstad na 'n stad in die middel van die Kasakse steppe. Sommige mense meen dat die doel was om 'n beter beheer oor die noordelike deel van die land, wat hoofsaaklik deur Russe bewoon is, te bekom ten einde moontlike pogings tot afskeiding te voorkom. Ander beweer dat dit 'n strategiese doel is: om die hoofstad te skuif na 'n plek verder weg van die grens met die mees bevolkte land ter wêreld; Almati is in werklikheid slegs 250 km van die grens met die Volksrepubliek China af. Die besluit om die hoofstad te hervestig kan ook 'n simboliese betekenis hê, aangesien die stigter van die nasie (president Nazarbajef) in die voetspore van Atatürk wou volg, wat die hoofstad van Turkye na Ankara verskuif het.

Sedert die verhuising het groot bouprojekte in die nuwe hoofstad begin, omdat daar 'n olie-inkomste was. Geboue vir die ministeries, 'n groot presidensiële paleis, baie parke en monumente is vinnig opgerig. President Nazarbajef wou die stad nie net die sentrum van Kasakstan maak nie, maar ook die sentrum van Sentraal-Asië as geheel. Die oorheersende styl van die nuwe geboue is 'n etno-postmodernisme na die voorbeeld van Albert Speer. Internasionale bekende argitekte soos Norman Foster en Kisho Kurokawa is ook opdrag gegee vir groot projekte.

Op 22 Maart 2019 is die stad herdoop na Noer-Sultan, ter ere van president Noersoeltan Nazarbajef wat op dieselfde dag bedank het. Die nuwe president Almati het die plan op 21 Maart bedink, 'n dag later is dit deur die parlement goedgekeur. Sedertdien is die stad Noer-Sultan genoem. In die eerste paar dae was daar 'n hele paar betogings, sommige inwoners het gedink die naam van die stad is 'n verheerliking vir die oudpresident. Die stad het op daardie stadium al byna 21 jaar Astana geheet. In 2022 is dié naamverandering teruggerol en die ou naam Astana heringestel.

Wikimedia Commons bevat media in verband met Astana.

• (en) Toerisme-inligting oor Astana op Wikivoyage
• (kk) (ru) Amptelike webwerf
• (en) "Astana". Encyclopædia Britannica. Besoek op 18 September 2022.