Pe̍h-hîm
| ?Pe̍h-hîm | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||
| Seng-bu̍t-ha̍k hun-lūi | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Ha̍k-miâ | ||||||||||||||||
| Ursus maritimus Phipps, 1774 | ||||||||||||||||
| Siâng-ì-miâ | ||||||||||||||||
|
Ursus eogroenlandicus | ||||||||||||||||
 Seⁿ-thoàⁿ tē-tô͘
|
Pe̍h-hîm (ha̍k-miâ: Ursus maritimus, mā hō·-chò pak-ke̍k-hîm) sī sio̍k-î Carnivora-bo̍k Ursidae-kho ê tōa-hêng chhī-leng tōng-bu̍t. Chit ê hîm chit-má tī Pak-ke̍k-iûⁿ hù-kīn ū tè chhoē, sī choân sè-kài siāng-kài tōa-chiah ê lio̍k-tē bah-si̍t tōng-bu̍t. Hîm-kang ū 400 chì 600 kg tāng, ū-kóa-á sīm-chì 800 kg khah chē. Bó--ê iok-lio̍k chi̍t-poàⁿ tōa, thong-siông 200 chì 300 kg tāng. Kang--ê 240 chì 260 cm tn̂g; bó--ê 190 chì 210 cm tn̂g. Tú chhut-siⁿ ê hîm-á-kiáⁿ chiah 600 chì 700 g niâ.
Pe̍h-hîm chin hó jīm. In kui sin-khu ê pe̍h-mo· joa̍h--lâng ê sî mā bē tńg chhim-sek. Chit tiám hām pa̍t khoán pak-ke̍k-khoan ê tōng-bu̍t bô kâng. In ê mo· si̍t-chè-siōng bô sek-sò·, bē-su lāu-lâng ê thâu-mn̂g kāng-khoán. Chóng--sī, bat ū chhī tòa tōng-bu̍t-hn̂g ê pe̍h-hîm tńg "chheⁿ-sek". Che sī in-ūi hit tah khì-hāu khah sio-joa̍h, tì-sú mo·-kńg-khang lāi-té seⁿ-ko·.
Pe̍h-hîm ê pó-un lêng-le̍k put-chí-á ū-hāu: kiàn-nā un-tō· khah koân 10°C tō sǹg kòe-thâu-sio.
Pe̍h-hîm sī hîm-lūi tang-tiong siāng i-lāi bah-si̍t ê chéng, chú-iàu chia̍h hái-pà. In gâu siû-chúi, put-sî chhut-hiān tī lī lio̍k-tē kúi-nā-kong-lí hn̄g ê hái-siōng. In chông ê sok-tō· kín, tùi in lia̍h-chia̍h chin iú-lī. In ê chia̍h-mi̍h hân tōa-liōng ê bi-tá-mín A, khip-siu liáu-āu pó-chûn tī koaⁿ lāi-té. Bat ū thàm-hiám-ka chia̍h hîm-koaⁿ tiòng-to̍k ê.
Ū 5 ê kok-ka tī 1973 nî chhiam-sio̍k Kok-chè Pe̍h-hîm Pó-io̍k Hia̍p-gī (International Agreement on the Conservation of Polar Bears), pau-koat Canada, Danmark, Norge, Bí-kok, chêng Soviet Liân-bêng. 2006 nî ê IUCN Âng-miâ-toaⁿ thâu-1-pái jīn-ûi pe̍h-hîm ū khu̍t-chéng ê gûi-hiám (Vulnerable to Extinction). In chí-chhut ū gián-kiù pò-kò àn-sǹg tī bī-lâi 50 chì 100 tang, pe̍h-hîm ê sò͘-bo̍k ē in-ūi phû-peng iûⁿ--khì choâⁿ-á kiám 50% chì 100%. [1]
