Szyjka macicy przed okresem, a także w każdej fazie cyklu miesiączkowego jest poddana działaniu hormonów, które regulują jej wygląd i położenie. Szyjka macicy odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie kobiety. Położona jest między pochwą a jamą macicy i w zależności od fazy cyklu miesiączkowego, zmienia swoją rolę. Wśród funkcji, jakie spełnia szyjka macicy, należy wymienić:
W różnych fazach cyklu miesiączkowego szyjka macicy zmienia swój wygląd i położenie. Na podstawie badania położenia szyjki macicy oraz jej cech, lekarz ginekolog potrafi ocenić, czy kobieta ma aktualnie dni płodne, czy może szanse na zajście w ciążę są znikome. Szyjka macicy przed okresem jest położona nisko, ponadto jest twarda i sucha. Podobne wygląda zaraz po zakończeniu krwawienia. W czasie owulacji szyjka macicy unosi się oraz staje się miękka i wilgotna. Wygląd szyjki macicy zmienia się także w czasie trwania ciąży, w zależności od jej etapu. Im bliżej porodu, tym szyjka macicy staje się krótsza i zaczyna się rozszerzać, co poprzedza zazwyczaj wypadnięcie czopu śluzowego.
Szyjka macicy przed miesiączką swój wygląd i cechy zawdzięcza temu, że jest to ten etap cyklu miesiączkowego, w którym jej zadanie polega na uniemożliwieniu przedostania się plemników do komórki jajowej. W związku z tym szyjka macicy przed miesiączką staje się twarda i jest nisko położona. Szyjka macicy przed okresem (minimum tydzień przed rozpoczęciem krwawienia) zaczyna się delikatnie otwierać, co ma umożliwić wydostanie się krwi menstruacyjnej. Wymienione wyżej cechy są charakterystyczne dla szyjki macicy przed miesiączką, w trakcie krwawienia oraz bezpośrednio po jego zakończeniu. W dalszych fazach cyklu miesiączkowego wygląd oraz cechy szyjki macicy ulegają dalszym zmianom.
Rozpulchniona szyjka macicy przed okresem pojawia się na ok. 14 dni przed przewidywaną datą miesiączki. Jest to czas orientacyjny i należy mieć na uwadze, że jest to kwestia indywidualna u każdej kobiety. Szyjka macicy jest wówczas najbardziej otwarta i stanowi oznakę tego, że układ rozrodczy kobiety jest gotowy do zapłodnienia. Jest to ten moment cyklu miesiączkowego, w którym są największe szanse na zajście w ciążę. Szyjka macicy przed okresem, a dokładniej w czasie owulacji, staje się miękka, a na jej ściankach pojawia się śluz. Jego zadaniem jest stworzenie odpowiednich warunków do przetransportowania plemników do komórki jajowej w celu zapłodnienia. Warto również zaznaczyć, że szyjka macicy przed okresem, a ściślej mówiąc — w czasie dni płodnych, unosi się ku górze, czyli znajduje się maksymalnie blisko pochwy.
Położenie szyjki macicy można zbadać samodzielnie w domu. Szyjka macicy wysoko przed okresem wraz z cechami takimi jak rozpulchnienie, miękkość i wilgotność oznaczają, że kobieta ma dni płodne i szanse na zajście w ciążę są duże. Samodzielne zbadanie położenia szyjki macicy w domu z początku może się wydawać trudne, ale po jakimś czasie, kobieta na pewno rozpozna cechy, jakie towarzyszą jej w różnych fazach cyklu i będzie umieć ocenić charakterystykę szyjki macicy w danym momencie. Decydując się na próbę samodzielnego zbadania położenia szyjki macicy przed okresem, należy przede wszystkim zadbać o prawidłowe warunki higieniczne. Najlepiej wcześniej wziąć prysznic lub kąpiel, a także bardzo dokładnie umyć dłonie. Szyjkę macicy przed okresem bada się samodzielnie poprzez wprowadzenie dwóch palców do pochwy i wyczucie szyjki macicy za ich pomocą. Podczas samobadania należy zadbać o komfort i przyjąć wygodną dla siebie pozycję.
Zobacz też: Dysplazja szyjki macicy: przyczyny, objawy, leczenie