Zaparcia, czasem nazywane zaparciem, zatwardzeniem lub obstrukcją, wstępują wtedy, gdy wypróżnienie następuje zbyt rzadko. Jak długi okres bez wypróżniania powinien nas zaniepokoić? Czy warto wypróbować domowe sposoby na zaparcia?
Zaparcia: co to właściwie jest?
Zatwardzenie to zbyt długie zaleganie treści jelitowej w przewodzie pokarmowym lub też trudności z wydalaniem stolca z odbytnicy. Im dłużej treść leży w jelitach, tym bardziej jest zwarta (pochłania wodę), a kupa - gdy w końcu uda się ją zrobić - jest twarda i bobkowata. Zaparcia mogą być skutkiem przejściowych dolegliwości lub nagłych zmian (podróż), a także poważnych schorzeń. Nie należy ich lekceważyć.
Zaparcia: objawy
Zaparcia zwykle zauważamy od razu, ponieważ to bardzo nieprzyjemna dolegliwość. Objawiają się nie tylko rzadkimi wypróżnieniami, lecz także bólem brzucha, wzdęciami, bekaniem i uczuciem pełności. Jeśli już uda nam się zrobić kupę, zwykle jest ona twarda i bobkowata, a samo wypróżnianie - bolesne. Osoby cierpiące na zaparcia mogą odczuwać bóle głowy oraz brak apetytu; istnieje ryzyko wystąpienia zawrotów głowy, gorączki, krwi i śluzu w kale, a nawet anemii czy utraty wagi.
Zaparcia: ile razy dziennie trzeba robić kupę?
Niektórzy z nas wypróżniają się dwa lub nawet trzy razy na dobę. Nie ma w tym niczego nieprawidłowego. Robienie kupy raz dziennie również nie powinno budzić niepokoju. Jeśli kał ma odpowiednią konsystencję, kolor i wagę, a dana osoba nie odczuwa dyskomfortu związanego z wypróżnianiem, nie należy martwić się kupą wydalaną nieco rzadziej (np. 3 razy w tygodniu). Jednak mniej niż 3 wypróżnienia na tydzień to znak, że coś może być nie tak. Trzeba wtedy koniecznie udać się do lekarza. Przesłanką do wizyty w przychodni powinny być też jakiekolwiek dolegliwości towarzyszące defekacji.
Zaparcia: przyczyny
Obstrukcja może być stanem przejściowym lub długotrwałym oraz towarzyszyć zarówno błahym, jak i poważnym dolegliwościom. Trzeba mieć tego świadomość, zachować odpowiednią czujność i wybrać się do lekarza, jeśli zatwardzenie jest szczególnie dokuczliwe i długotrwałe. Jeśli rozmowa z pacjentem i podstawowe badania nie pomogą, lekarz skieruje pacjenta na badania dodatkowe, np. badanie kału na krew utajoną, USG, badanie kontrastowe jelita grubego czy badanie endoskopowe.
Przyczyny zaparć:
- nagłe zmiany trybu życia i odżywiania się (podróże, dieta);
- nieprawidłowa dieta;
- przyjmowanie niewystarczającej ilości płynów;
- zbyt mała aktywność fizyczna;
- celowe unikanie wizyt w toalecie (tzw. zaparcie nawykowe, często zdarza się u dzieci);
- niektóre leki (warto sprawdzić w ulotce, czy dany lek nie wywołuje zaparć);
- ciąża;
- zaburzenia odżywiania (bulimia, anoreksja);
- cukrzyca;
- hemoroidy;
- przepuklina;
- niedoczynność tarczycy;
- endometrioza;
- nowotwór macicy lub jajnika;
- guz wewnątrz lub na zewnątrz jelita, który je uciska;
- choroby neurologiczne takie jak choroba Parkinsona, guz rdzenia kręgowego, stwardnienie rozsiane, a także choroby naczyniowe mózgu;
- zaburzenia w obrębie jelita grubego (wydłużenie, rozszerzenie, zwężenie).
Domowe sposoby na zaparcia: kiedy z nich korzystać?
Naturalne, nieinwazyjne sposoby nikomu nie zrobią krzywdy. Jednak nie polegaj tylko na nich. Nie myśl, że "jakoś to będzie" - jeśli przyczyna zaparć jest poważna, sama nie zniknie. Dopiero po diagnozie i sugestiach lekarza zdecyduj się na odpowiednie kroki i farmakologiczne, i domowe.
Domowe sposoby na zatwardzenie: jak sobie radzić z zatwardzeniem?
Po pierwsze - zmień nawyki. Jedz regularnie i powoli. Postaraj się wprowadzić do diety więcej błonnika, zawartego np. w chlebie razowym. Błonnik zmiękcza kał, powiększa jego objętość, sprawia, że jelita lepiej i szybciej pracują. Pij więcej wody - od 2 do 3 litrów dziennie.
Przeczytaj także: Cała prawda o błonniku pokarmowym
Spróbuj codziennie wypróżniać się o tej samej porze. Powinno to uregulować pracę twoich jelit i przyzwyczaić je z powrotem do regularnego robienia kupy. Jeśli bierzesz środki przeczyszczające, postaraj się je ograniczyć, a w końcu całkiem je odstawić. Jeśli pozwalają ci na to względy zdrowotne, zacznij się więcej ruszać.
Pamiętaj - nie powstrzymuj wypróżnienia. Postaraj się nie spieszyć, daj sobie czas.
Domowe sposoby na zaparcia: śliwki i inne suszone owoce
Warto zaczynać dzień od szklanki ciepłej wody. Możesz spróbować wieczorem wrzucać do niej suszone śliwki, rano wyjmować, pić taki śliwkowy "roztwór", a potem zjeść same śliwki. Śliwki mają mnóstwo błonnika, który jest zbawienny przy problemach z zatwardzeniem. Posiadają również pektyny, rozpuszczalny błonnik wpływający na prawidłową budowę masy kałowej.
Wszystkiego o świeżych śliwkach dowiesz się stąd, a o suszonych - stąd.
Możesz spróbować także suszonych fig, rodzynek i daktylów. Ale uważaj - spożywanie ich w nadmiarze może pogorszyć sytuację.
Przeczytaj też: 9 korzyści płynących z picia ciepłej wody
Domowe sposoby na zatwardzenie: kefiry i maślanki
Kefiry i maślanki również przyspieszają i regulują pracę jelit. Pij je rano lub w ciągu dnia. Nie stosuj mieszanek wybuchowych takich jak śliwki suszone popijane maślanką.
Domowe sposoby na zaparcia: siemię lniane, zioła i olej słonecznikowy
Wypij miksturę z siemienia lnianego przed snem. Trzeba 3 łyżki siemienia lnianego wsypać do szklanki, zalać ciepłą wodą i zostawić na 3 godziny.
Łyżka oleju słonecznikowego przed obiadem skutecznie polepszy trawienie.
Na zaparcia pomagają również zioła. Osobom cierpiącym na zatwardzenie szczególnie zaleca się wywary z kopru włoskiego, natki pietruszki, nasion babki płesznik, liści senesu i kory kruszyny.
O ziołowych sposobach na problemy jelitowe więcej przeczytasz tutaj.
Nieleczone zaparcia: skutki
Długotrwałe zaparcia to nie tylko dyskomfort przy wypróżnianiu i bóle brzucha. Nieleczone zaparcia mogą skutkować poważnymi schorzeniami. Długie zatwardzenia to dużo toksyn przedostających się do krwi. Mogą pojawić się problemy z cerą oraz nieprzyjemny zapach z ust, hemoroidy, nadżerki, a nawet nowotwór.
