Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Tyreotropina powoduje zwiększanie masy oraz ilości krwi przepływającej przez tarczycę . Dodatkowo wpływa na ilość wydzielanych przez nią hormonów. Pod wpływem stresu lub niskiej temperatury przysadka zwiększa wydzielanie TSH. Jego stężenie spada pod wpływem dopaminy oraz somatostatyny.
TSH - co to jest?
Poziom TSH pozwala ocenić działanie tarczycy i mieści się między 0,27 a 4,2 mj/l. Jeśli jego wartość jest mniejsza niż 0,1 mj/l można podejrzewać nadczynność tarczycy. W przypadku gdy zawartość TSH we krwi przewyższa 4,2mj/l mówi się o niedoczynności tarczycy. Nowa norma dla kobiet w ciąży lub tych dopiero planujących założenie rodziny nie powinna być wyższa niż 2,5 mj/l. Jej przekroczenie wymaga natychmiastowego leczenia jedynie w przypadku tych pierwszych. U pozostałych pań, aby uniknąć kłopotów w przyszłości, należy wyjaśnić przyczynę wzrostu TSH.
Wartość hormonu jest w dużej mierze zależna od wieku pacjenta. W przypadku osób, które ukończyły 70 rok życia stężenie TSH w przedziale 6 - 8 mj/l może, ale nie musi wymagać leczenia. Decyzja o jego wprowadzeniu podejmuje lekarz endokrynolog bądź geriatra.
Poziom TSH w organizmie uzależniony jest od dwóch wydzielanych przez tarczycę hormonów - T4 (trójjodotyronina) i T3 (tyroksyna). Jeśli jest ich za dużo, poziom TSH maleje. Gdy stężenie T4 i T3 maleje, TSH - podnosi się. Zależność ta nazywana jest tzw. sprzężeniem zwrotnym ujemnym. Polega ona na wzajemnym oddziaływaniu sygnałów wytworzonych zarówno na początku, jak i końcu określonego procesu. Dzięki temu możliwe jest przekazanie danemu układowi informacji o wszystkich zachodzących w nim zmianach i procesach.
Badanie TSH
Badanie TSH najczęściej jest wykonywane u osób z podejrzeniem nadczynności lub niedoczynności tarczycy. Przy nadczynności, czyli nadmiarze wytwarzanych hormonów, tarczyca produkuje je bez udziału TSH, dlatego jego poziom jest niski. Przy niedoczynności, czyli zbyt małej ilości wydzielanych hormonów, choć stężenia TSH jest wysokie to, tarczyca wytwarza za mało hormonów.
Mimo że badanie TSH jest bardzo dokładne i praktycznie jednoznaczne, to może sprawiać kłopoty. Jego poziom we krwi opada lub wzrasta bardzo powoli, dlatego wykonywanie kolejnych testów w krótkich odstępach nie ma sensu. Zdarza się, że wahania w jego obrębie wcale nie muszą oznaczać choroby tarczycy. Ciąża, niektóre leki, głodzenie lub choroby przewlekłe związane z układem krążenia prowadzą do obniżenia TSH we krwi. Jego poziom może być podwyższony u rekonwalescentów lub osób z chorobą nadnerczy.
TSH - niski poziom
W przypadku pacjentów z niskim TSH , aby określić przyczynę spadku hormonu wykonuje się:
- testy hormonów tarczycy przede wszystkim FT3 lub/i FT4 (ich oznaczenie jest dużo łatwiejsze niż w przypadku TSH , ponieważ ich spadek lub wzrost następuje bardzo szybko)
- u części chorych występuje tzw. podkliniczna (subkliniczna) nadczynność tarczycy - mimo niskiego TSH pozostałe hormony są w normie
- spadek TSH nie zawsze ma związek z tarczycą
TSH - wysoki poziom
Podwyższone stężenie TSH zazwyczaj oznacza niedoczynność tarczycy. Zdarza się jednak, że objawy kliniczne nie potwierdzają chorej tarczycy. Aby jednoznacznie określić przyczynę wzrostu TSH bada się hormony wytwarzane przez tarczycę tj. FT4 oraz FT3. Oznaczenie pierwszego z nich pozwala wykluczyć tzw. II-rzędną niedoczynność tarczycy. Podobnie jak w przypadku niskiego TSH wzrost jego stężenia nie musi mieć związku z tarczycą.
