Ortopeda zajmuje się diagnostyką oraz leczeniem (operacyjnym i zachowawczym) nieprawidłowości w obrębie narządu ruchu. Konsultuje bądź nadzoruje pacjentów ze schorzeniami, wada wrodzonymi i nabytymi, zapaleniami, zakażeniami, nowotworami oraz uszkodzeniami i zmianami pourazowymi nie tylko kończyn, ale generalnie szkieletu (z pominięciem kości czaszki) i ściśle związanego z nim układu więzadłowo-stawowego oraz mięśni, nerwów i naczyń krwionośnych.
By skorzystać z porady ortopedy w ramach ubezpieczenia, niezbędne jest skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu. W przypadku ostrego urazu możesz jednak stosunkowo szybko skonsultować się z ortopedą, np. za pośrednictwem SOR-u.
Ortopeda - wczesny kontakt
Ponieważ lekarz ortopeda nadzoruje prawidłowość rozwoju narządów ruchu, konsultuje już niemowlęta, a nawet noworodki. Rodzice stosowne skierowanie zwykle dostają już przy wypisie ze szpitala, po narodzinach dziecka. Specjalista diagnozuje dziecko podczas klasycznego badania i wywiadu, ale często też zleca badania, zwykle usg, czasem rtg. W ten sposób rozpoznaje lub wyklucza:
- dysplazję stawów biodrowych,
- płaskostopie,
- skrzywienia kręgosłupa,
- koślawość kolan.
Ortopeda i kręgosłup
Dorosłym Polakom ortopeda zazwyczaj pomaga przy dolegliwościach związanych z kręgosłupem. Nic dziwnego, skoro co drugi rodak deklaruje, że od czasu do czasu cierpi z powodu bólu kręgosłupa, a co siódmy ma problem poważniejszy, przewlekły. W przypadku dzieci najczęstszym problemem jest skolioza. Dorośli zwykle zgłaszają się ze zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa, będącymi skutkiem niezdrowego stylu życia, chociaż zaniedbane wady w dzieciństwie z pewnością procesom zapalnym i zwyrodnieniowym w przyszłości sprzyjają.
Ortopeda jest specjalistą, który nie tylko pomaga doraźnie przy problemach z kręgosłupem. Kieruje także na rehabilitację i inne zabiegi (w tym fizjoterapię) łagodzące dolegliwości i zapobiegające dalszej degeneracji narządu ruchu. Zleca także leczenie uzdrowiskowe czy stosowanie sprzętu ortopedycznego (gorsety, kule, ortezy).
Ortopeda - kiedy odwiedzić jego gabinet
Konkretne problemy, którymi zajmuje się ortopeda:
- wszelkie urazy, czyli: stłuczenia, zwichnięcia, skręcenia i złamania,
- choroby kręgosłupa, w tym zmiany zwyrodnieniowe, dyskopatie, przepuklina dyskowa, stenoza lędźwiowa, rwa kulszowa,
- wady postawy: lordoza, skolioza, kifoza, płaskostopie, szpotawość i koślawość,
- zmiany przeciążeniowe, m.in.: łokieć tenisisty, zespół cieśni kanału nadgarstka, kolano biegacza, ostroga piętowa,
- jałowa martwica kręgosłupa (choroba Scheuermanna),
- wady wrodzone,
- choroby zapalne stawów i kości o różnym podłożu, jak zespół de Quervaina czy przykurcz Dupuytrena,
- chrzęstniakowatość,
- nowotwory kości (zazwyczaj w porozumieniu z onkologiem i innymi specjalistami, szczególnie, gdy zmiany kostne mają charakter przerzutu).
Zatem: do ortopedy zgłaszamy się nie tylko po złamaniu kości, zwichnięciu kolana czy skręceniu kostki. Powinien nas do niego wysłać także ból ze strony kręgosłupa (niekoniecznie jednorazowy, ale nawracający lub nasilający się - już tak), wszelkie uciążliwe, przewlekłe i ostre bóle stawów, ścięgien oraz mięśni.
Wskazaniem do konsultacji jest też problem z ruchomością kończyn oraz stawów (ale też np. szyi), wszelkie obrzęki oraz problem z poruszaniem po przebudzeniu i innym dłuższym odpoczynku (problemy rozruchowe).
Ortopeda - jak wygląda wizyta
Ortopeda nie tylko starannie ogląda układ kostny, ale też zbiera dokładny wywiad lekarski. Pyta o przebyte choroby (niekoniecznie tylko te kojarzące się nam z jego specjalizacją) oraz urazy.Jeśli dysponujesz dokumentacją lekarską (wypisy szpitalne, zdjęcia obrazowe etc), warto zabrać ją na wizytę.
Najczęściej zlecane badania przez ortopedę:
- zdjęcia rentgenowskie,
- badania ultrasonograficzne,
- tomografia komputerowa,
- rezonans magnetyczny.
- artrografia i artroskopia (do oceny stanu stawów).
Jak będzie cie leczył ortopeda? Zależy od rozpoznanego problemu. Może zdecydować o konieczności unieruchomienia kończyny (gips, orteza) czy operacji chirurgicznej. W łagodzeniu bólu stosuje się terapię farmakologiczną (niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki rozkurczowe), ale też zabiegi fizjoterapeutyczne; masaże, jonoforezę. Może też zalecić konkretne ćwiczenia czy zajęcia rehabilitacyjne.
