აიონ-ოროსი

აიონ-ოროსი*
იუნესკოშ მოსოფელიშ მონძალაშ ობიექტი
ქიანა	საბერძნეთი
ტიპი	აკოწყორილი
კრიტერიუმეფი	i, ii, iv, v, vi, vii
ერკებული	იუნესკოშ ერკებული
რეგიონი**	ევროპა
კოორდინატეფი	40°09′26″ ოორ. გ. 24°19′35″ ელ. გ.
კათაფაშ ისტორია
კათაფა	1988 (მა-12 სესია)
ნომერი	454
* ქძ. ინგლ. ჯოხო UNESCO-შ ერკებულს.
** იუნესკოშით კლასიფიცირაფილი რეგიონი.

აიონ-ოროსი (ბერძ. Hagiom Oros, ახალი ბერძენ. ajon Oros — წიმინდე გვალა), ვარა ათონი — ჩქონი ბჟაეიოლ საბერძნეთის, ქალკედონიშ ჩქონიშ ბჟაეიოლ გჷშაკინელი. მიშაჭკირილიე ეგეოსიშ ზუღაშა. სიგჷრძა 50 კმ, სიგანა 10 კმ. თიშ ობჟათე-ბჟაეიოლ ნორთის ერხინილიე გვალა ათონი (2033 მ). აიონ-ოროსი კრისტალური ტკილეფით ეგაფილი ჰორსტი რე. გოქუნილიე მაქვისით, ფიჭვიშ, ჭყონიშ დო წიფურიშ ტყალეფით. ჩქონიშ ჯვეში სახენწჷფო რდჷ აქტე. ჯვ. წ. 480 საბერძნეთიშ მეხჷ გჷმოლაშქუაშახ ქსერქსეს აქტეშ ჸალს გოუჭკირჷ თხორილი, ნამუშ ნოქურით ამდღარშახიე წჷმოსქილიდარი. VII—VIII ოშწანურეფს თაქ იჭყაფუ მეხვალახეეფიშ დო უკული ბერ-მალაზონეფიშ დოკვირდაფა დო ომონასტერე კიდანჯუა.

VIII ოშწანურაშ დალიას, ქორთუ მალაზონეფს თაქ მორჩილი ოჸურჩე, „ათო“ დურსხუაფუნა. უკული არაბეფიშ გენთხაფაშ გეშა, აიონ-ოროსი მუსხირენშა გოჩოლერე. მაართა დიდი მონასტერი — „დიდი ლავრა“ თაქ 963 წანას ეიოგჷ ათანასე ათონარქ. ათანასე ათონარიშ ნჯღვერალაშ ბორჯისჷნე დირსხუ მონასტერ ვატოპედიქ დო ათონიშ ივერეფიშ მონასტერქ. ბერძენეფიშ დო ქორთუეფიშ მოხ, თაქ მონასტერეფი დოკიდეს სერბეფქ (ხილანდარი), ბულგარალეფქ (ზოგრაფუ), რუსეფქ (როსიკონი) დო შხვა; XV ოშწანურას აიონ-ოროსის 30 მონასტერი დო 30 ვითოშშახ მალაზონი რდჷ, ოდო 1961 წანას 20 მონასტერი დო 12 ოფუტე (2687 მახორუ).

ბიზანტიაშ იმპერიაშ დონთხაფაშ ხანას, კერზოთ, თესალონიკეშ დონთხაფაშ უკული, (1430) აიონ-ოროსი ოსმალეფქ ქჷდეკინეს დო ირწანური გჷნაგაფურიშ პიჯალათ მონასტერს დუდალაშ დო კულტიშ დუდიშალა ქჷმეჩეს. I მოსოფელიშ ლჷმაშ უკული, აიონ-ოროსი საბერძნეთიშ აკოდგინალუაშა (თესალონიკეშ ნომი) მიშელჷ. აიონ-ოროსიშ მონასტერეფშე უმაღალაში იურისდიქციაშ ნება კონსტანტინოპოლიშ პატრიარქიშ ხეს რე, ოდო მონასტერეფს დუდენს თინეფიშჷნე 20 წჷმმარნაფალეფშე აკოდგინელი სხუნუ. ემაჸონაფალი ხეშულობა ორხველჷ ალათირუათ გჷშაგორილ სხუნუშ 4 მაკათურს დო კათუაშ დუდმახვენჯის — პროტოსის, მიდგაშ ორენჯი რე კარიასი (X ოშწანურაშე).

აიონ-ოროსის ოკულტე არქიტექტურაშო დჷმახასიათაფალიე გულბანდამი სუმაბსიდამი ოხვამეეფი, რჩქვანელობურო ჟირფა ფარდიკარით. მონასტერწკჷმა რე ოტრაპეზეეფი, ოხორინალეფი, სანაკეფი, ბიბლიოთეკა დო ომეურნე ნადგჷმობა; ნამთინე მონასტერც გოსოფური ფრესკეფი, მოზაიკა, ხატეფი, ორქოჭკადუობაშ დო მინანქარიშ საუჯგუშო მინუშეფი რე (არძოშე ორდოიანი XI ოშწანურას ორხველჷ). აიონ-ოროსიშ მონასტერეფიშ დიდფასი არხამა რე 11 ვითოშშახ ხეშნაჭარა (ბერძენული, ქორთული, სლავური), სიგელ-გუჯრეფი დო შხვა დოკუმენტეფი. თე მოღე ოშწანურეფიშ განწხანც იჯილიკუდჷ ნტერეფიშ მუშაკათინიშ გეშა. ბრელი ხეშნაჭარაქ დიქოსჷ ოსმალეთიშ მეხჷ ბერძენეფიშ ერუანულ-გჷმადუდიშალაფარი არყაფაშ ბორჯის 1821—1829 წანეფს. ეკონია ხანს ეჭოფილიე ზჷმეფი აიონ-ოროსიშ არძო ხეშნაჭარაშ ეიოკორცხალო დო თინეფიშ ფოტოპიჯეფიშ გჷნაღალარო.

რესურსეფი ინტერნეტის

ლიტერატურა

ალექსიძე ა., ქსე, ტ. 1, ხს. 235, ქთ., 1975
Кондаков Н. П., Памятники христианского искусства на Афоне, СПб., 1902;
Натроев А., Иверский монастырь на Афоне, Тфл., 1909;
Успенский П., История Афона, ч. 1—3, К., 1977;
Bies J., Mont Athos, P., 1963;
Le millenire du mont Sthos, 963—1963, Etudes et melanges, t. 1—2, (Chevetogne), 1963—1964;
Sherrard Ph., Athos the mountain of silence, Osf., (Toronto), 1960

გინაჯინუ დაფნიშა