Program

PROGRAM RAMOWY
(Dla studentów rozpoczynających studia jesienią 2024 r.)

Rok I, semestr I

> Kluczowe zagadnienia studiów regionalnych i lokalnych - prof. M. Smętkowski, prof. A. Olechnicka, dr  T. Kupiec (30h, 3ECTS)
> Introduction to urban studies - dr hab. K. Pobłocki (j. ang.) (30h, 3ECTS)
> Teorie i polityki rozwoju miast i regionów - dr K. Romańczyk  (30h, 3ECTS)
> Planowanie rozwoju regionalnego i lokalnego - dr J. Rok (30h, 3ECTS)
> Metodologia badań naukowych - dr K. Wojnar (30h, 3ECTS)
> Dane i infografiki w studiach miejskich i regionalnych - dr M. Czepkiewicz (30h, 3ECTS)
> Ilościowe analizy ekonomiczne, społeczne i przestrzenne - warsztat badacza - prof. M. Herbst (60h, 6ECTS)
> Gospodarka, społeczeństwo, przestrzeń. Seminarium EUROREG - prof. M. Herbst, prof. A. Olechnicka, dr K. Romańczyk (30h, 2ECTS)
> Seminarium magisterskie - prof. M. Smętkowski, prof. A. Olechnicka (30h, 3ECTS)

Rok I, semestr II

> Systematic reviews of scientific literature - dr hab. A. Olechnicka (30h, 3ECTS)
> Metody ewaluacji polityk publicznych - dr T. Kupiec  (30h, 3ECTS)
> Gospodarka, społeczeństwo, przestrzeń. Seminarium EUROREG - prof. M. Herbst, prof. A. Olechnicka, dr K. Romańczyk (30h, 2ECTS)
> Seminarium magisterskie - prof. M. Smętkowski, prof. A. Olechnicka (30h, 4ECTS)
> Pracownia badawcza* (do wyboru) (60h, 7ECTS)
> Przedmioty do wyboru** (w sumie 120h, 12ECTS)

Rok II, semestr III

> Critical reading and academic writing - mgr P. Miszczuk (30h, 3ECTS)
> Gospodarka, społeczeństwo, przestrzeń. Seminarium EUROREG - prof. M. Herbst, dr hab. A. Olechnicka, dr K. Romańczyk (30h, 2ECTS)
> Seminarium magisterskie - prof. M. Herbst, dr A. Płoszaj (30h, 4ECTS)
> Pracownia badawcza* (do wyboru) (60h, 7ECTS)
> Przedmioty do wyboru** (w sumie 90h, 9ECTS) 

Rok II, semestr IV

> Gospodarka, społeczeństwo, przestrzeń. Seminarium EUROREG - prof. M. Herbst, dr hab. A. Olechnicka, dr K. Romańczyk (30h, 2ECTS)
> Seminarium magisterskie (30h, 7ECTS) - prof. M. Herbst, dr A. Płoszaj (30h, 7ECTS)
> Pracownia badawcza* (do wyboru) (60h, 7ECTS)
> Przedmioty do wyboru** (w sumie 90h, 9ECTS)

Ponadto, podczas II roku student/ka realizuje 60h (min. 6ECTS) wybranych przedmiotów ogólnouniwersyteckich (OGUN) oraz 60h praktyk (4ECTS). Praktyki mogą być realizowane w instytucjach związanych z tematyką studiów lub jako praktyki wyjazdowe (badania terenowe) organizowane przez EUROREG.

*Pracownia badawcza to przedmiot, w ramach którego studenci włączani są w projekty badawcze realizowane w EUROREGu. Student/ka wybiera jedną z oferowanych w danym semestrze pracowni badawczych. Lista pracowni jest ściśle powiązana z aktualnie prowadzonymi projektami. W ramach pracowni student/ka uczestniczy, przy wsparciu koordynatora/ki pracowni, w realizacji realnego projektu badawczego. Lista pracowni badawczych oferowanych w semestrze letnim 2022 zostanie ogłoszona jesienią 2021.

**Przedmioty do wyboru wybierane są zgodnie z zainteresowaniami studentów z oferty zajęć do wyboru oferowanych przez EUROREG. Ponadto, student/ka może wybrać przedmioty z oferty innych jednostek Uniwersytetu Warszawskiego.

Wytyczne dotyczące przedmiotów do wyboru [do pobrania]

PRZEDMIOTY DO WYBORU (między innymi)
(Listę przedmiotów dostępnych w danym semestrze studenci otrzymują przed jego rozpoczęciem z Sekretariatu ds. studenckich)

> Eksperymenty w badaniach efektów polityk publicznych (W) - dr T. Kupiec (30h, 3ECTS)
> Urban Lab: investigating cotemporary city (ĆW) - dr K. Wojnar (30h, 3ECTS)
> Języki, narody, polityka (W) - prof. R. Szul (30h, 3ECTS)
> Geografia miast i regionów metropolitalnych (W) - prof. M. Smętkowski (30h, 3ECTS)
> Chodźmy w miasto (ĆW) - dr K. Wojnar (30h, 3ECTS)
> Ekonomia edukacji - prof. M. Herbst (30h, 3ECTS)
> Jak działa Warszawa? Praktyczne warsztaty z ulepszania miasta (ĆW) - dr K. Wojnar, dr J. Orchowska (30h, 3ECTS)
> Samorząd terytorialny (ĆW) - dr T. Kupiec (30h, 3ECTS)
> Społeczno-kulturowa charakterystyka regionów i państw europejskich (NUTS 2) (K) - prof. J. Hryniewicz (30h, 3ECTS)
> Miejsce Polski na tle współczesnych przemian gospodarczych kulturowych i społecznych - prof. J. Hryniewicz (30h, 3ECTS)
> Geografia ekonomiczna (W) - prof. R. Szul (30h, 3ECTS)
> Demografia, technologia i kultura a przestrzeń (W) - prof. R. Szul (30h, 3ECTS)
> Ewolucja sytuacji geopolitycznej na świecie. Dynamika cywilizacji (W) - prof. R. Szul (30h, 3ECTS)
> Narody i nacjonalizm. Teoria, historia i bieżące sprawy (W) - prof. R. Szul (30h, 3ECTS)
> Gospodarcze i polityczne problemy Polski i świata (W) - prof. R. Szul (30h, 3ECTS)
> Socjologiczna analiza społeczności lokalnych w perspektywie krajowej i międzynarodowej (K) - prof. J. Hryniewicz (30h, 3ECTS)
> Regionalizmy i ruchy separatystyczne/narodowowyzwoleńcze w Europie (W) - prof. R. Szul (30h, 3ECTS)
> Let’s talk about degrowth - (K) mgr J. Rok (30h, 4ECTS)
> Przyrodniczy wymiar rozwoju (ĆW) - mgr J. Rok (30h, 3ECTS)
> Współczesne konflikty o przestrzeń. Miejska etnografia krytyczna (K) - mgr J. Rok (30h, 3ECTS)
> Debaty o transporcie i mobilności (ĆW) - dr J. Majewski (15h, 2ECTS)
> Współczesny transport kolejowy (ĆW) - dr J. Majewski (30h, 3ECTS)
> Fabryka podróży, kulisy systemów transportowych - dr J. Majewski (15h, 2ECTS)
> Procesy odnowy miast - dr K. Romańczyk (30h, 3ECTS)
> Zarządzanie miastem – projekt miasta w Sim City - dr K. Wojnar (30h, 3ECTS)
> Miasto w ruchu – przestrzeń, społeczeństwo, mobilność - dr J. Majewski (30h, 3ECTS)
> Dylematy rozwoju miast - dr K. Romańczyk (30h, 3ECTS)
> Pieszo przez miasto. Spacery badawcze po Warszawie (ĆW) - dr J. Orchowska (30h, 3ECTS)

OPISY PRZEDMIOTÓW

Teorie i polityki rozwoju miast i regionów
Nie ma nic bardziej praktycznego niż dobra teoria. Dopiero zrozumienie mechanizmów rozwoju regionalnego i lokalnego pozwoli na podejmowanie skutecznych działań praktycznych. Zapoznamy się więc z teoriami rozwoju miast i regionów oraz z czynnikami rozwoju lokalnego – i na tej podstawie przejdziemy do planowania przestrzennego i regionalnego. Rozważymy również zasady tworzenia strategii rozwoju miast i regionów

Introduction to urban studies (zajęcia w języku angielskim)
The urban is an elusive phenomenon. No single academic discipline can account for its complexity. Hence the need for an interdisciplinary perspective. Borrowing insights from geography, sociology, economics, anthropology, geology etc. we will build an up-to-date analytical toolkit for understanding contemporary urban life around the world.

fot. Erik Witsoe / Unsplash

Geografia miast i regionów metropolitalnych

W trakcie zajęć dowiesz się, czym jest proces metropolizacji. Zapoznasz się z procesami takimi jak suburbanizacja, gentryfikacja i eksterytorializacja. Zrozumiesz, jakie są powiązania między strukturą przestrzenną miasta, transportem, mieszkalnictwem i planowaniem. Dowiesz się też, jaką rolę w rozwoju miasta odgrywają przemysły kreatywne oraz przestrzenie konsumpcji. Poznasz różnice między metropoliami położonymi na różnych kontynentach. Odkryjesz, na czy polega „gra w miasto”, a nawet sam zagrasz w grę pozwalającą zrozumieć złożoność zarządzania obszarem metropolitalnym.

Planowanie rozwoju regionalnego i lokalnego
Tu rozkładamy na czynniki pierwsze strategie rozwoju miast, gmin i regionów oraz plany zagospodarowania przestrzennego. Zaczynamy od metod diagnozowania stanu różnych układów przestrzennych. Zastanawiamy się nad możliwymi przekształceniami przestrzennymi i działaniami rozwojowymi. A także krytycznie oceniamy realne dokumenty strategiczne

fot. wong zihoo

Współczesne konflikty o przestrzeń. Miejska etnografia krytyczna
Na zajęciach poznajemy i wykorzystujemy w praktyce metodę etnografii krytycznej. Zaczynamy od wyboru istotnych problemów społecznych wokół nas, identyfikujemy kluczowe grupy i ruszamy w teren. Wyniki twoich badań, wsparte tekstami naukowymi, stają się punktem wyjścia do wspólnej dyskusji o konfliktach przestrzennych i rozwoju miast.

Urban Lab (zajęcia w języku angielskim)
During this class we learn how to identify local-metropolitan tensions in a growing secondary metropolis such as Warsaw. You will learn how to become an urban detective by designing and conducting your urban observation study. You will have an opportunity to discover new locations in the city and make them into your own Urban Lab.

Ekonomika miast i regionów – wykład
Tu śledzimy współczesne megatrendy rozwojowe w miastach i regionach. W jaki sposób technologie informacyjne wpływają na miasta i regiony? Które regiony mogą być innowacyjne i jak to osiągają? Czy wszystkim regionom potrzebne są uniwersytety? Ostatni wykład poprowadzicie samodzielnie w formie sesji pecha-kucha w domku fińskim na Jazdowie.

Policy Lab - projektowanie i ewaluacja interwencji publicznych
Dlaczego wielu mieszkańców gmin zatruwa miejskie powietrze mimo, iż wpływa to negatywnie na ich zdrowie? Dlaczego, mimo szerokich kampanii informacyjnych, wciąż mamy problem z segregacją śmieci? Jak szkoły i samorządy mogą kształtować zdrowe nawyki żywieniowe młodzieży? Jak zmotywować mieszkańców gmin do płacenia podatków lokalnych w terminie? Podczas tych zajęć nauczymy się analizować ludzkie mechanizmy wyborów, zachowań i podejmowania decyzji. Wiedza ta otwiera przed nami wyjątkowe możliwości projektowania działań publicznych - tanich, prostych i dostosowanych do rzeczywistych zachowań obywateli.

Socjologia przestrzeni – wykład
Zajęcia z socjologii przestrzeni nauczą Cię czytania miasta, rozumienia znaczeń ulic, placów, budynków, cmentarzy. Pomogą Ci zrozumieć procesy umiastowienia, powstawania wielkich metropolii i ich funkcjonowania. Dowiesz się o zachowaniach ludzi w przestrzeni i jak przestrzeń jest przez ludzi postrzegana i oceniana. Celem zajęć jest zatem przedstawienie roli przestrzeni i miasta w życiu jednostki i grup społecznych oraz przestrzennych uwarunkowań zachowań społecznych.

Socjologia przestrzeni – ćwiczenia
Na tych ćwiczeniach analizujemy relacje między przestrzenią, w której żyje człowiek, oraz jego przekonaniami i zachowaniami. Robimy to dyskutując o wybranych angielskojęzycznych artykułach naukowych. Dzięki tym zajęciom nie tylko dowiesz się, jakie znaczenie w życiu ludzi ma przestrzeń, ale także jak przygotować dobrą prezentację oraz jak prowadzić dyskusję naukową.

fot. David R. Pichaske, Michelle Payne Pichaske, „Poland in Transition: 1989-1991”, David R. Pichaske (CC BY 4.0)

Metodologia badań naukowych
Podczas tych ćwiczeń uczymy się jak myśleć jak prawdziwi naukowcy. Zastanawiamy się, jak zaplanować badanie w studiach regionalnych i lokalnych. Jak sformułować niebanalną hipotezę badawczą? Jak ją zweryfikować – a może sfalsyfikować? Jak ogólne pytanie badawcze przełożyć na szczegółowe pytania w wywiadach i ankietach?

Dane i infografiki w studiach regionalnych i lokalnych
Na tych zajęciach nauczysz się tworzyć przejrzyste i przyciągające uwagę wykresy i mapy. Dowiesz się skąd brać dane dotyczące miast, gmin i regionów. A także jak na ich podstawie stworzyć merytoryczną i zarazem ciekawą opowieść wizualno-tekstową.

fot. Wojtek Gurak (CC BY-NC 2.0)

Politics of regional and global development (zajęcia w języku angielskim)
The world is changing and changing fast. We already did enter a structural crisis of the global governance. In response key state and non-state actors are developing new strategies to maintain hegemonic control over the “system”. There are actors whose strength is increasing in recent decades (such as China, Russia, India, Iran, Vietnam and others). The regional/global confrontation is already in place high lightened by the systemic contradictions of world economy. A new “great game” of competition and confrontation between major powers creates both opportunities and dangers. In our course we will cover key themes to outline the contours of the new world system.

Geografia ekonomiczna
Na tych zajęciach będzie rozmawiać o tym, jak, kiedy i gdzie powstawały cywilizacje. Poznamy ich rozwój, rozkwit i niekiedy schyłek, a czasami także ponowne odrodzenie. Będziemy mówić o ich wzajemnych kontaktach, przenikaniu się wpływów, przypływie wiedzy i idei, dominacji jednych nad innymi drugimi. Na koniec poznamy strukturę współczesnej cywilizacji światowej z jej dwoma centrami: USA i Chinami, oraz zastanowimy się, jak ta cywilizacja funkcjonuje.

Świat, Europa, Polska - uwarunkowania rozwoju
Na wykładzie będziemy starali się wspólnie znaleźć odpowiedzi na podstawowe pytania: jakie mechanizmy rządzą współczesnymi procesami rozwoju – w skali świata, Europy, Polski? Jakie są przestrzenne i regionalne wymiary rozwoju? Jak zmienia się regionalne zróżnicowanie Europy i Polski w długiej prospektywnie historycznej, jak wygląda obecnie – i jak możemy na nie wpływać?

Socjologia struktur gospodarczych i politycznych
Na tych zajęciach dowiesz się skąd się wzięły instytucje demokratyczne i gospodarka rynkowa w Europie i dlaczego powstały akurat tam. Zdobędziesz także wiedzę o miejscu Polski na gospodarczej i kulturowej mapie Europy. Ponadto pokazane poznasz współczesne trendy rozwojowe: zastępowanie industrializmu przez „nową gospodarkę” oraz tendencje zmian społecznych i politycznych, które temu towarzyszą.

fot. Jonathan Borba

Polityka regionalna Unii Europejskiej
Polska jest największym beneficjentem polityki regionalnej (polityki spójności) UE. Jakie są źródła tej polityki? Jakimi kieruje się zasadami i jakie są jej cele? Jak radzimy sobie z jej realizacją? Pytania te będziemy rozważać na szerszym tle procesów integracji europejskiej oraz innych polityk wspólnotowych, w których Polska uczestniczy i z których także korzysta.

Ekonomia – gospodarcze i polityczne problemy Polski i świata
Na tych zajęciach poznasz najważniejsze gospodarcze zjawiska w Polsce i na świecie. Dowiesz się jakie recepty na problemy gospodarki dają różne nurty w ekonomii i dlaczego recepty te są niekiedy bardzo odmienne i zmieniają się. Wykłady te pomogą Ci zrozumieć współczesne spory polityczne dotyczące polityki gospodarczej.

Regionalizmy i ruchy separatystyczne/niepodległościowe w Europie
Na tych zajęciach zapoznasz się z regionami państw europejskich, które różnią się wyraźnie od reszty kraju, którego są częścią. Dowiesz się też skąd wynika specyfika takich regionów jak Katalonia, Szkocja czy Kraj Basków i ich dążenie do zachowania tej specyfiki, a nawet do uzyskania niepodległości. Przeanalizujemy też, dlaczego w ostatnich dziesięcioleciach niektóre regiony, takie jak Słowenia, Chorwacja czy Słowacja, stały się niepodległymi państwami, a innym się to nie udało.

Samorząd terytorialny
Podczas wykładu dowiesz się czym zajmuje się gmina, powiat i województwo oraz jak ich aktywność wpływa na warunki Twojego życia. Poznasz także wybierać sposoby wybierania reprezentantów samorządowych. Krytycznie ocenimy dostępne instrumenty, jakimi będziesz mógł wpływać na decyzje władz lokalnych i regionalnych.

Finanse i gospodarka lokalna
W trakcie zajęć odpowiemy sobie ma pytanie: po co płacimy podatki samorządowe? Zastanowimy się, czy samorząd powinien prowadzić komercyjną działalność gospodarczą i konkurować z podmiotami prywatnymi. Przeanalizujemy różne modele świadczenia usług komunalnych, z którymi spotykamy się na co dzień np. w zakresie komunikacji miejskiej.

Współpraca sieciowa miast i regionów
Z pojęciem networkingu na pewno już się wielokrotnie spotkałeś/łaś w swoim dotychczasowym życiu. Tym razem zastanowimy się nad krajową oraz międzynarodową (w tym przygraniczną) współpracą miast i regionów. Podejmiemy próbę oceny – wynikających z niej – korzyści i ewentualnych zagrożeń.

Przyrodniczy wymiar rozwoju
Na zajęciach rozmawiamy o zależnościach między środowiskiem naturalnym a procesami rozwoju społeczno-gospodarczego. Zastanawiamy się, co w praktyce oznacza zrównoważony rozwój i jak go osiągnąć. W oparciu o studia przypadku, ćwiczenia i obserwacje terenowe poznasz przydatne w planowaniu koncepcje, np. usługi ekosystemów i zieloną infrastrukturę.

fot. Jack B

Społeczno-kulturowe uwarunkowania gospodarki przestrzennej
Planowanie i zarządzanie procesami rozwoju wymaga łączenia wiedzy z wielu dziedzin. Na tych zajęciach rozmawiamy o tym, jak zjawiska w sferze społecznej i kulturowej przekładają się na potencjał rozwojowy danego terytorium. Dowiesz się czym jest kapitał społeczny i dlaczego to kultura jest fundamentem rozwoju.

Brokering wiedzy w zarządzaniu publicznym
Skuteczne podejmowanie decyzji, w tym zarządzanie politykami publicznymi, wymaga opierania się na wiedzy. Podczas tych ćwiczeń nauczymy się: rozpoznawania potrzeb wiedzy decydentów, pozyskiwania wiarygodnych informacji, skutecznego przekazywania wiedzy, łączenia różnych wyników badań w spójne argumenty - bazę dowodów. Zajęcia mają formę gry symulacyjnej podczas której uczestnicy zarządzają jednostkami analitycznymi wspierając projekty prorozwojowe w regionach.

Jak nie wpadać w pułapki myślenia? Praktyki zarządzania publicznego
Faktyczne ludzkie decyzje i zachowania dalekie są od racjonalnego modelu człowieka-kalkulatora, którym posługuje się klasyczna ekonomia. Podczas tych ćwiczeń zdobywamy wiedzę o tym, jak działa ludzki mózg i w jaki sposób podejmujemy decyzje. Wiedzę tę wykorzystamy do projektowania skutecznych działań publicznych, spójnych z rzeczywistymi zachowaniami ludzkimi.

Chodźmy w miasto
Na tych zajęciach chodzimy po mieście i podczas wizyt studyjnych, obserwacji terenowych i warsztatów staramy się zrozumieć jak działają instytucje lokalne w praktyce. Podczas zajęć lepiej poznasz Warszawę oraz nauczysz się obserwować swoje otoczenie w nowy sposób. Dowiesz się jak działa m.in. przedszkole, korporacja międzynarodowa, ZTM i osiedle mieszkaniowe.

Zajęcia terenowe w EUROREG-u (Tarnowo Podgórne / Poznań, 2014 r.)

Tradycyjne czwartkowe seminarium EUROREG (http://www.euroreg.uw.edu.pl/pl/seminaria) - tym razem na seminarium gości Kuba Snopek (https://www.archdaily.com/tag/kuba-snopek)