Espåce (tipografeye)

Èn espåce (on dit eto on blanc ou on vude) c' est ene convincion tipografike po mostrer l' dispårtaedje etur les mots cwand i sont scrîts (ça fwait ki, c' est eto on sene di pontiaedje, minme si on nel voet nén).

Les vudes inte les mots sont-st eployés enute dins l' pupårt des alfabets, apus k' dins li scrijhaedje do chinwès et do djaponès (dins l' corêyin modiene on-z eploye asteure des blancs).

Dins l' tins on n' eployive nén d' espåces e latén, mins purade des ponts å mitan, ou simplumint rén; ci n' est k' viè l' 6inme—8inme sieke k' on-z a eployî les espåces. Dins les scrijhaedjes semitikes (come les alfabets arabe, ebreu, fenicyin), ki n' notèt nén les voyales, on-z a todi eployî des vudes po separer les mots, la k' ça sereut trop målåjhey ôtrumint. Ça fwait k' l' alfabet latén, k' a stî copyî do fenicyin, a pierdou les espåces poy les rprinde des siekes pus tård.

So les copiutreces i gn a sacwantès sôres diferinnes d' espåces:

• l' espåce simpe (U+0020), k' a-st ene valixhance semantike
• l' espåce nén côpåve (U+00A0), ki dene l' infôrmåcion k' on n' pout nén côper l' fén del roye a cisse plaece la (c' est cila k' on-z eploye e boune tipografeye walone po mete après l' apostrofe).
• espåce di lårdjeu do N (U+2002), blanc tipografike
• espåce di lårdjeu do M (U+2003), blanc tipografike
• espåce di lårdjeu 1/3 M (U+2004), blanc tipografike
• espåce di lårdjeu 1/4 M (U+2005), blanc tipografike
• espåce di lårdjeu 1/6 N (U+2006), blanc tipografike
• espåce po les tåvleas (U+2007), blanc tipografike del lårdjeu eployeye po les chifes dins ene fonte di lårdjeu ewale
• espåce di pontiaedje (U+2008), blanc tipografike del minme lårdjeu ki les féns senes di pontiaedje (come li coma, li pont ou l' pont-coma)
• fén espåce (U+2009), blanc tipografike foirt fén
• espåce come on tchvea (U+200A), blanc tipografike co pus fén
• espåce di lårdjeu 0 (U+200B), i n' a pont d' veyåve vude, mins permete d' ecôder l' semantike po dispårti les mots; i pout eto divni veyåve dins on tecse djustifyî
• fén espåce nén côpåve (U+202F), blanc tipografike nén côpåve
• simbole d' espåce (U+2420), simbole po håyner on blanc (ki normålmint n' si voet nén)
• espåce ideyografike (U+3000), blanc tipografike di dobe lårdjeu, del lårdjeu d' èn ideyografe chinwès, di manire a wårder l' aroymint des caracteres.
• dimey espåce ideyografike (U+303F), blanc tipografike ki fwait l' mitan del lårdjeu d' èn ideyografe chinwès
• espåce nén côpåve di lårdjeu 0 (U+FEFF)

dins l' ecôdaedje electronike d' on tecse, on n' doet eployî ki l' espåce simpe (U+0020) et l' espåce nén côpåve (U+00A0); po des lingaedjes normålmint sins vudes, on pout eto eployî l' espåce di lårdjeu 0 (U+200B) po mårker les frontires des mots; tos les ôtes ni s' divèt nén eployî po-z ecôder on tecse, mins seulmint pol tipografeye (dj' ô bén, eployîs påzès programes å moumint di håyner ou d' imprimer).