Woatergeuzn

Woatergeuzn woarn zêerovers die under in leevn hieldn deur koapvoart ip de Nôordzêe binst de Tachtigjoarign Oorloge, e stryd in de Nederlandn die begost in 1568.

Achter d' uutvoardigienge van strienge ordonansjes (plakkoatn) teegn de ketters oender landvoogdesse Margaretha van Parma en de Bloedroad van Alva, die met de Beeldnstorm was gepoard gegoan, verlietn styf vele calvinistn vrywillig of gedwoengn de Spoansche Nederlandn, mêestal mè verbeurdverkloarienge van under bezittiengn. Vele vluchtegn noa 't buutnland, andere verdookn under en kwoamn struukrovers. Vele trachtegn under te vestign in Iengeland, moar e grôot dêel blêef lyk woatergeuzn ip zêe roenddobbern, angeworvn uut banneliengn, iproerliengn, t'hope met dievn en avonturiers. Gezagvoerders woarn calvinistische edeln met een uutgesprookn protestants en zelfs antikatholiek karakter.

In meie 1568 probeerde Willem van Oranje under oengeregelde vlootn te verênign toet een oorlogsmarine vor hem en zyn broere Lodewyk van Nassau te steun'n, o.a. by de Zêeslag ip de Eems. On ze gevat wierdn, was ipknopienge de directe straffe. Ze reageerdegn deur zelve de klêene kustdorpn an te vall'n en de pasters te vermôordn. De kerksjes wierdn geplunderd en in brande gestookn.

De nacht van 31 moarte ip 1 april 1572 giengn zeshoenderd woatergeuzn an land in 't klêen visschersstadje Den Briel. Achter dan z' in e dêel Hollandsche steedn de magistroatn oender druk add'n gezet of vermôord, zettegn de steedn den êen'n achter den andern under pôortn oopn en azo verspreidde de geuznbewegienge assan moa verder. 't Was êen van de bekendste gebeurteniss'n van de Tachtigjoarign Oorloge.