Berengar van Friuli

Berengar I

ca. 845-924
Rôomse keizer
Periode 915-924 Vôorganger Lodewyk den Blendn Ipvolger Vacant tout in 962 Otto I
Markgroaf van Friuli
Periode 874–890 Vôorganger Unruoch III Ipvolger Walfred
Keunienk van Italië
Periode 888–924 betwist deur: Guido van Spoleto (888–894) Lambert van Spoleto (891–898) Arnulf van Karinthië (896–899) Lodewyk den Blendn (900–905) Rudolf II van Bourgondië (van 922) Vôorganger Karel den Dikkn Ipvolger Rudolf II van Bourgondië betwist deur: Hugo van Arles
Voader Eberhard van Friuli Moeder Gisela (dochter van Lodewyk de Vroomn)

Berengar I, bekend ols Berengar van Friuli van de familie van de Unruochiengers, (Cividale del Friuli ca. 845 - Verona, 7 april 924) was markgroaf van Friuli van 874 tout 890, keunienk van Italië van 887 me vele betwistiengn, en Rôomse keizer van 915 tout an zyn dôod.

't Markgroafschap Friuli was in dien tyd grodder of 't Friuli van nu. Ton was ter e grôot stik van d'hudige regio Veneto by en 't liep tout an de provinsje Bescia in Lombardye.

Binst zyn 36-joarige regerienge he Berengar 't styf moeilyk g'hed, nie ollêne deur ol zyn concurrentn die zyn keunienkschap betwistign moar ook deur d'invoazjes van de Magyoarn.

Je was de latste keizer vó Otto de Grôotn, die achter 'n interregnum van 38 joar in 962 gekrôond wierd tout keizer.

In november 887 was Karel den Dikkn ofgezet en Berengar gerakte verkoozn vor hem ip te volgn in Italië. Ip 6 januoari 888 wierd ie in Pavia deur den bisschop tout keunienk van de Longobardn gekrôond. Mo 't joar derip versloeg zyn concurrent Guido van Spoleto hem by Trebbia. Guido wierd in 889 in Pavia tout keunienk gekrôond en zyn zeune Lambert van Spoleto in 891. En in 896 liet Arnulf van Karinthië zyn eign in Pavia erkenn tout keunienk. Berengar blêef vechtn en in 898 kost ie de macht were pakkn.

In 900 wierd Lodewyk III ols klêenzeune van keizer Lodewyk II gevroagd deur Italioansche eedeln vo noar Italië te kommn. Ze woarn nie content van Berengar, omdat 'n hem nie genoeg kost verweirn teegn de Magyoarn. Lodewyk kwam met e leger of, je versloeg Berengar en je wierd ip 12 oktober 900 gekrôond met d'yzere krône.

Mo Berengar vocht were en je kost Lodewyk versloan. Je dwoung hem van were te kêern no Provence en Lodewyk most beloovn van nôoit me were te komn. Mo je brak ze woord en je viel Italië were binn in 905. Met hulpe van Beierse troepn kost Berengar hem versloan in Verona. Je liet Lodewyk gevangn zettn en ip 21 juli 905 liet ie zyn oogn uutstekkn. Lodewyk krêeg van ton zyn bynoame Lodewyk den Blendn.

Berengar krêeg nu were enorm vele last van d'invoazjes van de Magyoarn en je krêeg e nieuwn concurrent, Rudolf II van Bourgondië, die hem in 923 versloeg by Fiorenzuola d'Arda in Piacenza en tout keunienk gekrôond wierd in Pavia.

Berengar wierd e joar loater vermôord deur zyn eign volgeliengn, verzekers in opdracht van Rudolf.

Berengar trouwde me Bertila van Spoleto, dochter van Suppo II, de groaf van Parma, die e klêenzeune was van Suppo I van Spoleto.

Z'haan gin zeuns, mo de zeune van under dochter Gisela, Berengar II van Italië, en zyn zeune en klêenzeune Adalbert van Italië en Otto-Willem, hertog van Bourgondië, wordn gereeknd by de Unruochiengers.

Bertila wierd me Berengar tout keizerinne gekrôond. Nie vele loater is ze beschuldigd van overspel en hen z'heur vergiftigd.

Under twi dochters:

• Gisela (ca. 880 - 13 juni 910), getrouwd met Adalbert I van Ivrea en de moeder van Berengar II.
• Bertha ( 951), abdis van verschillige klôosters

In december 915 trouwde Berengar met Anna. Met heur haad ie gin jounges.