Etik

Etik (amuižgrek.: ἠθικός ēthikós «kenen-ni tabaha sidodud» amuižgrek.: ἦθος-sanaspäi êthos «taba», «moraline natur»), vai moraline filosofii, om filosofijan disciplin, tedoidab tozihengeližust i moralid.

Etos-sana znamoiči nenid eziauguižešti: ühthine eländkodi, libunuded ühthižes elämižespäi ohjandimed, i kogodajad ristitkundad normad, kudambad abutadas individualizman i agressivižusen ülitandale.

Kävutadas «etik»-terminad mugažo znamoičemha märitud socialižen gruppan tozihengeližid i moraližid normid. Radatoittud etikal tärtused oma hüväsüdäimel'žuz, oiktusekahuz, sebruz, solidarižuz da tž., oigetas socialižiden institutoiden da kosketusiden morališt šingotest.

Etik om normativine i sättutoitud. Jäl'gmäine jagase nenikš: bioetik, ekologine, medicinine (lekariden), professionaline, juridine, socialine, politine, azjaline, kompjuterine.

Etikan päproblemad:

• hüvüden i pahuden, hüvädtegendan i grähkoiden kriterijoiden problem;
• elon haman i ristitun ezimäričendan problem;
• valdan joudjuden problem;
• velgusiden problem, niiden ühthepanend ozan londuseliženke tahtonke^[1].

Erazvuiččiden etižiden sistemiden äjüz om olmas, ned erištasoiš südäiolendan i alusen mödhe. Geteronomižen etikan koncepcijad lugetas, miše moralil irdpol'ne ristithu kacten käskuz om i anttud irdpol'žikš, ozutesikš Jumalal. Religiozine etik, sen paloin hristianine etik, paneb avtoritarižid alusid moralin täht, sen aigan Jumal kuvastab Hüvüt, moralin normad oma Jumalan käsköikš (zavetoičendoikš) i oma velgusižed sen tagut.

Avtonomine etik ezimeletab, miše ristit tegeb ičeze moralid iče, formaližel etikal vai materialižel kal'huziden etikal. Absolütine etik (moraline absolütizm) lugeb moraližid kal'huzid olijoikš ripmata niiden tundištusespäi, relätivine etik (moraline relätivizm) pidab moraližid kal'huzid rippujikš ristitun radmižespäi.

• Etiket

1. ↑ Guseinov A. A. Этика (Etik) // Новая философская энциклопедия (Uz' filosofijan enciklopedii) / Venäman Tedoakademijan Filosofijan institut; Nacionaline kundaližtedofond. — 2. pästand, kohetud da ližatud. — M.: Misl', 2010. (ven.) ISBN 978-5-244-01115-9