[go: up one dir, main page]

Kontent qismiga oʻtish

Malaxit

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Malaxit [roH.malache — malva (gulxayri bargining rangidan)] — karbonatlar sinfiga mansub mineral, Cu[CO3] (ON)2 tarkibli. Qattiqligi 3,5—4. Zichligi 4,0 g/sm5. Qoʻshimchalaridan koʻproq Zn maʼlum, shuningdek, SaO, SiO2, GʻeO3 va boshqa Monoklin singoniyada kristallanadi. Kristallari (ignasimon yoki prizmatik qiyofada) kam uchraydi. Yaltiroqligi ipaksimon, olmossimon yoki shishasimon. Mis konlarining oksidlanish zonasida hosil boʻladi. Oʻzbekistonda Olmaliqda, RF (Ural), Qozogʻiston (Shaqpaqti), AQSH va boshqa joylarda uchraydi. Malaxitning tuproqsimon massalari ("malaxit yashili") boʻyoq uchun xom-ashyo. Odatda, kurtak koʻrinishidagi oqiq poʻstloq, stalaktitsimon agregatlar, radial tolali strukturaga ega boʻlgan takrorlanuvchi yoʻl-yoʻl. Rangi oq-yashil, baʼzan qoʻngʻir-yashil. Malaxitning kurtaksimon massalari rangining oʻzgarib borishi kesmada va jilolangan yuzada nihoyatda chiroyli boʻlganligi uchun qoplama bezak tosh sifatida va buyumlar tayyorlashda juda qadimdan qoʻllanadi. Ermitajda (Sankt-Peterburg) Malaxitdan ishlangan 200 dan ziyod buyum saqlanadi. Dala sharoitida mis rudalarini qidirishda koʻpincha indikator.[1]

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil