Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ta-raf

Aytilishi

Etimologiyasi

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

[a. ^— chet, chekka, uch; oxir-

gi, soʻnggi nuqta; chekka joy; yon, tomon] ayn.

tomon 1-4. ◆ U taraf. Bu taraf. Har taraf. n Oʻrdaning tashqarigi qismining uch tara-fi (janub, sharq, gʻarb) binosiz, faqat qoʻr-gʻon devorlarining zinalari edi. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar. ◆ Kunduzi qum tarafdan iliq, nafasni qaytaradigan shamol esadi. S. Axmad . Ufq. ◆ Har ikki taraf, kim oʻzar oʻyna-gandek, otash maqtovlar bshan bir-birini oʻqqa tutdi. F. Musajonov, „Himmat“ . ◆ Shu-ning uchun boshqa oʻyinlarni qoʻya turib, maj-lisning eng qiziq tarafi boʻlib sanalgan lapar aytishga koʻchdilar. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ ..har ikki taraf oʻrtasidagi vaziyat tobora keskinlashib borardi. K. Yashin, „Xamza“ . ◆ Aytmadi, soʻrasam, gapni boshqa tarafga chsshgʻitdi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

Tarafini olmoq Tarafdor sifatida xa-rakat qilmoq, biror tomonni ximoya qil-moq, qoʻllab-quvvatlamoq; u yoki bu tarafga boʻlishmoq. ◆ Janjal chiqqan vaqpshrida podiyu kambagʻallarning emas, boylarning tarafini olar ekan. N. Safarov, „Olovli izlar“ .

2 Kurashuvga, bellashuvga, baxslashuvga xohish bildiruvchi shaxe, talabgor. ◆ Biror shaharga kelganida, unga \ Qulmatqoraga] taraf chiqmay qolsa bormi, bunday shaharning yigitlari yigit hisoblanmasdi. A. Muxtor, „Opa-singillar“ . ◆ Ishboshi: -Dani, taraf bormi? — deb, polvonlarni maydonga chaqir-ganda, nima boʻldi-yu, tavakkal qilib, oʻrnim-dan turibketdim. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .

Taraf yoʻq Bas keladigan, bellasha ola-digan, tenglashadigan kishi yoʻq. ◆ Uning [Va-lijonning\ odamoxunligi, koʻngilchanligiga taraf yoʻq. H. Nazir, „Olmos“ . ◆ Gapdan gap chiqarishga senga taraf yoʻgʻ-a, xotin.. A. Muhiddin, „Hadya“ .

3 folk. Dushman, gʻanim. ◆ Dashshoqlarga boylar koʻp taraf boʻldi. Ergash Juman-bulbul oʻgʻli . ◆ Men oʻlmasam, taraf bosmas izingni. "Yusuf va Ahmad" .

4 koʻm. vazifasida. (3-sh egalik va ch. k. shaklida). Tomonidan, jihatidan. ◆ Oʻz yonlaridan sarf qilish uchun aqchalari yoʻq, hukumat tarafi-dan beriladigan ovqatning salmogʻi yoʻq edi. A. Qodiriy, „Mehrobdan chayon“ .

Sinonimlari

Antonimlari

ТАРАФ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

taraf
1 сторона, направление; ◆ oʻng taraf правая сторона; ◆ u bozor tarafga qarab ketdi он пошёл в сторону базара; ◆ daryoning narigi tarafida на той стороне реки; ◆ har tarafga во все стороны, куда попало, в любом направлении; ◆ har tarafda повсюду, кругом, повсеместно; ◆ har tarafdan со всех сторон; отовсюду; ◆ bir tarafdan с одной стороны; ◆ ikkinchi tarafdan с другой стороны; ◆ har tarafdan 1) со всех сторон; 2) в этом отношении;
2 конец, край; ◆ doʻstim shaharning narigi tarafida yashaydi мой друг живёт на том конце города;
3 край, страна, сторона; ◆ Bizning tarafning fuqarosi (Ойбек, «Навоий») Подданные (народ) нашей страны; ◆ sizlarning tarafingizda anor boʻladimi? растет ли в ваших краях гранат?;
4 сторона (напр. в споре или в каком-л. деле); // сторонник, союзник; приверженец; ◆ men sizga taraf boʻlaman я буду вашим сторонником; я поддержу вас; ◆ bu toʻgʻrida sizga taraf yoʻq 1) в этом отношении у вас нет союзников, никто вас не поддержит; 2) в этом отношении вы единственный, никто с вами не может сравниться; ◆ tarafini olmoq или ◆ tarafini bosmoq стать на сторону (кого-л.), защищать (кого-л.); быть на (чьей-л.) стороне; ◆ tarafma-taraf boʻlib разделившись на противоположные (противоборствующие) группы;
5 фольк. противник, враг; ◆ u vaqtlar qashshoqlarga boylar koʻp taraf boʻldi в те времена богачи были большими врагами бедняков.

Turkcha (tr)

taraf

taraf, tomon, yoq