Palmira
Palmira (aramey tele ܬܕܡܘܪܬܐ, Tedmurt ; ğäräpçäتدمر, Tadmor; yähüdçä תַּדְמוֹר, Tdmor; grekçä Παλμύρα) - xäzerge Süriädä urnaşqan borınğı ber şähär ul. Dimäşqtän 210 km yıraqlığında tora. Şähär İncildä, Assiriä patşalarınıñ yılyazmalarında telgä alına. Borınğı dönyanıñ möhim mädäni üzäkläreneñ berse.[1]
Şähär bezneñ erağa qädär 19nçı ğasırdan birle bilgele. Könçığış-könbatış säwdä yulındağı oazista barlıqqa kilgän ide ul.
Şähärdä berniçä ähämiätle ğibädätxanälär, häykällär bar. Arxitektura yağınnan şähärdä yunan (grek), rum zäwıqları belän bergä urındağı ğädätlär çağılış tapqan.
1929-1932 yıllarda şähär tulısınça tazartılıp dönyağa päyda bulğan ide. 1980 yılda ul UNESCO bötendönya mirası isemlegenä kertelgän.
Häykällärne cimerü häm azat itü
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]2015 yılnıñ 20 mayında şähär İslam däwläte kontrole astına küçkän.
2016 yılnıñ 27 martında Räsäy hawa-ğälämi köçläre yärdämendä Süriä xärbi köçläre Palmiranı İGİLdan azat itälär.
İGİL Palmiranı yawlap alu waqıtında küp borınğı häykällär cimerelgän: "Allat Arıslanı" sını, Baalşamin ğibädätxänäse, Bel ğibädätxänäse, Triumf arkası şartlatıp beterelgän.
Sıltamalar
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- кн. Абамелик-Лазарев, «Пальмира: археологическое исследование» (СПб., 1885)
- Hillers Delbert R. Cussini Eleonora. Palmyrene aramaic texts. — Baltimore and London : The Johns Hopkins University Press, 1996. — 458 c.
- Шлюмберже Д. Эллинизированный Восток. Греческое искусство и его наследники в несредиземноморской Азии. М.: Искусство, 1985. — 208 с.