Бурунди

Бурунди
Lua хатасы: expandTemplate: template "lang-rn" does not exist.
Байрак[d]	Илтамга[d]
Нигезләнү датасы	1 июль 1962
Рәсми исем	Uburundi, République du Burundi[1] һәм Republic of Burundi[2]
Кыскача исем	Burundi һәм 🇧🇮
Гомер озынлыгы	57,481 ел[3]
... хөрмәтенә аталган	рунди теле
Демоним	Burundian, burundi, burundier, Burundiano, Rundiyänan, بوروندي, بوروندية, بورونديون, בורונדי, בורונדית, burundezi, burundez, burundeză, বুরুন্ডীয়, burundese, burundesi, burundes, burundianu, burundiana, Burundano, burundés, burundesa, Burundais[1], Burundaise[1], burundezo, burundezi, بوروندي, بوروندية, بورونديين, بورونديات һәм Burúnach[4]
Рәсми тел	рунди теле, француз теле һәм инглиз теле[5]
Гимн	Бурунди гимны[d]
Мәдәният	Бурунди мәдәнияте[d]
Шигарь тексты	Ubumwe, Ibikorwa, Amajambere, Unité, Travail, Progrès, Единство, труд, прогрес, Unitate, Trudă, Progres һәм Beautiful Burundi
Дөнья кисәге	Африка[6]
Дәүләт	Бурунди
Башкала	Гитега[d]
Сәгать поясы	UTC+02:00 һәм Africa/Bujumbura[d][7]
Иң көнчыгыш ноктасы	2°59′ к. к. 30°51′ кч. о.
Иң төньяк ноктасы	2°19′ к. к. 30°24′ кч. о.
Иң көньяк ноктасы	4°28′08″ к. к. 29°45′11″ кч. о.
Иң көнбатыш ноктасы	2°47′24″ к. к. 29°00′04″ кч. о.
Геомәгълүматлар	Data:Burundi.map
Иң югары ноктасы	Хеха тавы[d]
Иң түбән ноктасы	Танганьика
Дәүләт башлыгы вазыйфасы	Бурунди президенты[d]
Ил башлыгы	Эварист Ндайишимие[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	Бурунди премьер-министры[d]
Хөкүмәт башлыгы	Жерве Ндиракобука[d]
Башкарма хакимият	Бурунди министрлар советы[d]
Канунбирү органы	Бурунди парламенты[d]
Үзәк банкы	Бурунди республикасы банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр	Германия, Франция, Кытай Җөмһүрияте, Америка Кушма Штатлары, Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[8], Кытай һәм Гөрҗистан
Әгъзалык	Берләшкән Милләтләр Оешмасы, АБ, Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Африка үсеш банкы[d], ЮНАМИД[d], Африка, Кариб диңгезе һәм Тын океан дәүләтләре[d], Интерпол[9][10], ХКТО[d][11][12], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы, АФРИСТАТ[d], Бөтендөнья почта берлеге[13][14], Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][15], Франкофония[d], Халыкара гражданнар иминлеген саклау оешмасы[d][16], Бөтендөнья метеорология оешмасы[17], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[18], Үзәк Африка илләре икътисади берлеге[d] һәм Бөтендөнья таможня оешмасы[d][19]
Балигълык яше	21 яшь
Никахка керү яше	21 яшь һәм 18 яшь
Халык саны	11 530 580 (2019)[20]
Ир-ат халкы	5 894 278[21], 6 066 599[21], 6 231 786[21] һәм 6 400 926[21]
Хатын-кыз халкы	5 980 560[21], 6 153 627[21], 6 319 427[21] һәм 6 488 650[21]
Административ бүленеше	Бубанза[d], Бужумбура-Мэри[d], Бужумбура-Рурал[d], Бурури[d], Чанкузо[d], Кибитоке[d], Гитега[d], Карузи провинциясе[d], Каянза[d], Кирундо[d], Макамба[d], Мурамвия[d], Муйинга[d], Мваро[d], Нгози[d], Рутана[d] һәм Руйиги[d]
Акча берәмлеге	Бурунди франкы[d]
Номиналь тулаем эчке продукт	2 775 798 697 $[22] һәм 3 338 722 830 $[23]
Кеше потенциалы үсеше индексы	0,426[24]
Inequality-adjusted Human Development Index	0,302[25]
Үз-үзенә кул салулар күрсәткече	9,1[26]
Эшсезлек дәрәҗәсе	7 ± 1 процент[27]
Штаб-фатирының урнашуы	Бужумбура[d], Бурунди
Нәрсә белән чиктәш	Конго Демократик Республикасы, Руанда һәм Танзания
Автомобил хәрәкәте ягы	уң[d]
Челтәр көчәнеше	220 вольт[28]
Электр аергычы төре	Europlug[d][28] һәм CEE 7/5[d][28]
Әүвәлгесе	Бурунди патшалыгы (1680-1966)[d]
Алыштырган	Бурунди патшалыгы (1680-1966)[d]
Кулланылган тел	кисуахили теле[d], француз теле һәм рунди теле
Мәйдан	27 834 км²
Рәсми веб-сайт	presidence.gov.bi​(фр.)
Һәштәге	Burundi
Югары дәрәҗәле Интернет домены	.bi
Тематик география	Бурунди географиясе[d]
Феноменның икътисады	Бурунди икътисады[d]
Феноменның демографиясе	Бурунди халкы[d]
Мәктәптә укымаган балалар саны	824 000[29]
Джини коэффициенты	38,6[30]
Өстәлгән кыйммәт салымы күләме	18 процент
Тулаем туулар коэффициенты	5,948[31]
Шәһәр халкы	1 587 191[21], 1 675 149[21], 1 764 450[21] һәм 1 858 290[21]
Авыл халкы	10 287 647[21], 10 545 078[21], 10 786 763[21] һәм 11 031 286[21]
Уку-язу нисбәте	85,5 процент[32]
Демократия индексы	2,14[33]
BTI Governance Index	2,77[34], 4,8[34], 4,55[34], 4,46[34], 4,14[34], 4,07[34], 3,29[34], 3,23[34] һәм 3,25[35]
BTI Status Index	3,58[34], 4,78[34], 4,54[34], 4,59[34], 4,41[34], 4,36[34], 3,97[34], 3,49[34] һәм 3,38[35]
Туым күрсәткече	36,323[21], 35,603[21], 34,842[21] һәм 34,109[21]
Үлем күрсәткече	7,352[21], 7,562[21], 7,474[21] һәм 7,311[21]
Happy Planet Index score	37,7[36]
Илнең мобиль коды	642
Илнең телефон коды	+257
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны	112[d][37], 113[d][37] һәм 117[d][37][37]
Номер тамгасы коды	RU
Диңгездәге идентификацияләү номеры	609
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме	Төркем:Бурундида төшерелгән фильмнар[d]
Бурунди Викиҗыентыкта

Буру́нди (Калып:Lang-rn һәм фр. Burundi), Буру́нди Җөмһүрияте (Калып:Lang-rn, фр. République du Burundi) — Үзәк Африкада урнашкан зур булмаган дәүләт, дөньяның иң фәкыйрь илләренең берсе. Төньякта Руанда, көнбатышта Конго Демократик Җөмһүрияте, көнчыгышта һәм көньяк-көнчыгышта Танзания белән чиктәш. Диңгезгә чыгышы юк. Көньяк-көнбатышта Танганьика күле белән чиктәш.

Бу төбәктә беренче яшәгән халык дип Тва пигмейлары фараз ителә.

Дәүләтнең бәйсезлеге 1962 елның 1 июлендә игълан ителде. Бәйсезлек көненнән соң илдә күп конфликтлар, граждан сугышы була. Соңгы елларда халыкара көчләрнең илдә булу сәбәпле дәүләттә чагыштырмача тынычлык хасил итә.

Илнең мәйданы 27 830 км² тәшкил итә. Чикләр озынлыгы — 974 км. Климат күбесенчә тропик. Уртача температура 20 °C.

Административ яктан дәүләт 17 провинциягә бүленә. Алар, үз чиратында, 117 коммунага бүленә.

Халык саны — 8 856 000 кеше. 80,9 % — хуту милләтеннән, 15,6 % — тутси, 1,6 % — лингала, 1,0 % — пигмейлар. Халык саны — 323,4 кеше/км². Шәһәрләрдә халыкның 10,0 %-ы яши.

Ил халкының (11,8 млн кеше, 2020 елга) 90 % ын христианнар (католиклар – 62,1 %, протестантлар – 23,9 %) тәшкил итә. 2 – 5 % ы (305 мең кеше) ^[38] ― ислам тарафдарлары ^[39].

• Бурундида ислам

	Викиҗыентыктагы медиафайллар?

• Хөкүмәтнең рәсми сайты 2008 елның 6 ноябрь көнендә архивланган. (фр.)
• Бурунди турында мәгълүматлар (ингл.)