Neopaganizm
Çağdaş paganizm, modern paganizm veya neopaganizm,[1] modern çağ öncesi Avrupa'daki pagan inanışları başta olmak üzere tarihi pagan inanışlarının devamı olduğunu ya da bu inanışlardan türediklerini iddia eden çağdaş dini hareketlere verilen genel ad.[2][3] Kendi içlerinde birçok benzerlik barındırmalarına rağmen çağdaş Pagan inanışları tek bir inanç, ibadet şekli ya da kutsal metin etrafında toplanmayıp çeşitlilik gösterirler.[4]
Slav • Keltik • Cermenik • Letonya
Helenizm • Ermeni • Romen • Kemetizm
Vika • Fin • Macar • Litvanya
Estonya • Çerkes • Semitik • Tanrıça tapınması
Çağdaş Paganizm, tarihsel pratik ile günümüzdeki anlayış arasında sentezlenmiştir[5] ve Hristiyanlık öncesi folklorik ve etnografik kaynaklardan etkilenmiştir. Bugün bu kaynakların neopaganlarca kullanımı çeşitlilik gösterir. Birçoğu bu dini tamamıyla modern bir anlayışla yorumlarken, bir bölümü de bu dinleri tarihi ve folklörik kaynaklarda gördükleri şekilde canlandırma eğilimi gösterir.[6] Genel olarak politeizm, animizm ve panteizm Pagan teolojisinin ortak unsurlarıdır. Paganların birçok kutlama gününün arasında en yaygın olanları mevsimsel festivaller ve yıl döngüsüdür.[7]
İnançlar
değiştirPagan kelimesi günümüzde de genel bir ad olup, sistemleştirilen öğretiler farklı isimler alıp, birer din oluşturmaktadır. Genel olarak çağdaş paganlar birçok tanrı ve tanrıçanın varlığına inanır. Ayrıca çok sayıda ‘daha alt seviyede’ varlıklara da inanırlar. Bazıları bir yüce varlıka inansa da, ona insani nitelikler yüklemez. Bu yüce varlık Zeus, Jüpiter veya İslam öncesi çok tanrılı Arap dinlerindeki gibi bir tanrıdansa, Tao veya güç gibi kavramlara daha yakındır. Böyle bir varlığa inananlar olsa da neopaganizm genel olarak çok tanrılı bir inanıştır ve gezegenle bağlantılı tanrı ve tanrıçalara odaklanır. Neopaganlar kadınların ve erkeklerin eşit derecede kutsal olduklarına inanır. Tanrıları ve tanrıçaları arasında da cinsiyete dayalı bir ayrım yoktur. Feminen ve maskülen davranışlar, değerler ve roller, onu uygulayan beden hangi toplumsal cinsiyette olursa olsun aynı öneme sahiptir. Azınlıkta kalsalar da, bazı neopaganlar, günümüz dünyasındaki aşırı maskülen kültürü dengelemek için feminen enerjilere daha fazla önem verilmesi gerektiğini düşünüp, sadece tanrıçalara tapar.
Demografi
değiştirPaganların sayısı hakkında kesin bir figürden bahsetmek oldukça zordur. Gizlilik ve işkence korkusuna bağlı olarak, sadece sınırlı sayıdaki insan dinini açıkça belirtebilmektedir. Paganizmin merkez dışındaki doğası ve bir cemaate mensup olmadan tek başına ibadet eden insanlar hala bir sorundur.[8] Bunlara karşın bu konudaki veriler için bir çoğalma söz konusudur.[9] Batı dünyasından gelen istatistikler Paganları dünya çapında bir milyonun üzerinde hesaplamaktadır.
Türkiye’de Neopaganizm
değiştirTürkiye Cumhuriyet tarihinde özellikle Türkçüler arasında Tengricilik hareketleri görülmüştür. Çoğunluğu belirli bir sistem ve öğreti bütünlüğü taşımayan bu gruplar, genellikle temsili ve kültürel gösteri tarzında ibadetler gerçekleştiren Deist Türk milliyetçilerinden oluşur.[10]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ Adler 2006, s. xiii.
- ^ Lewis 2004, s. 13.
- ^ Hanegraaff 1996, s. 84.
- ^ Carpenter 1996, s. 40.
- ^ Carpenter 1996, s. 47.
- ^ Adler 2006, ss. 3-4.
- ^ Wigington, Patti. "The Eight Pagan Sabbats - The Pagan Wheel of the Year". About.com. 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2013.
- ^ Berger 1999, s. 9.
- ^ Robinson 2008.
- ^ "Türkiye'de Tengricilik: Yükselen Bir İnanç Sistemi".
Dış bağlantılar
değiştir- Pagan Federasyonu 22 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.