Yenipazar, Bilecik
| Yenipazar | |
|---|---|
 Türkiye'de yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Bilecik |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Kadir Apaydın[1] |
| • Belediye başkanı | İlhan Özden (MHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 272 km² |
| Rakım | 550 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 2.965 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 11780 |
| İl alan kodu | 0228 |
| İl plaka kodu | 11 |
Resmî site http://www.bilecikyenipazar.gov.tr | |
Yenipazar, Bilecik ilinin bir ilçesidir. 1926'ya dek Söğüt'e bağlı, 1926'dan sonra Gölpazarı ilçesine bağlı bir bucak iken, 3392 sayılı yasa ile ilçe statüsüne alınmış, 11 Ağustos 1988'den itibaren ilçe olmuş. 26 Mart 1989'da belediye olmuştur.[2]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Eski adı Kırka olan ilçe toprakları sırasıyla Hititler, Frigler, Lidyalılar, Perslerden sonra MÖ 336 yılında Büyük İskender'in eline geçmiştir. Helenistik dönemde Bitinya Krallığı'na bağlanan bölge, M. Ö. birinci asırda Pers asıllı fakat Yunanca konuşan Pontus Devleti'nin saldırısına uğradı. Bitinya'nın son kralı Üçüncü Nikomedes Romalıları yardıma çağırdı. Pontus Krallığı yenildi. Bitinya Kralı Üçüncü Nikomedes ölünce vasiyeti icabı bu yöre Roma İmparatorluğuna katıldı. Daha sonra Bizans İmparatorluğuna bağlanan bölge, 1074 yılında Anadolu Selçukluları tarafından fethedildiyse de bu egemenlik kısa sürdü. 1097 yılında bölge yeniden Bizans'ın eline geçti. Daha sonra İznik Rum İmparatorluğu'na bağlanan bölge, 1323 yılında Osmanoğulları bölgeyi ele geçirdi. 1402 yılında Candaroğullarının eline geçen bölge, 1419 yılında yeniden Osmanlıların eline geçti.
Osmanlı döneminde önce Sultanönü (Eskişehir) sancağına bağlandı. 15. yüzyılın başlarında Anadolu eyaletine bağlı Bursa sancağının Göynük kazasına bağlı bir köydü. Daha sonra Göynük kazası 16. yüzyılın yarısında Bolu sancağına bağlandı. 1694 yılında Bolu sancağı voyvodalığa yani bağımsız kazaya, Göynük de kazalıktan bucaklığa indirildi. Bu durum 1811'e kadar sürdü. 1811'de Bolu bağımsız sancak yani Mutasarraflık oldı. 1864 yılında Bolu sancağı Kastamonu vilayetine bağlandı. Bu dönemde Yenipazar ismini alan Kırka, Bolu Sancağının Göynük Kazasına bağlı köydü. 1894'te bugünkü Mihalgazi ve Sarıcakaya ilçeleriyle birlikte merkezi Bilecik olan Ertuğrul sancağının Söğüt kazasına bağlandı.
Tarım
[değiştir | kaynağı değiştir]| İlçe tarım alanları dağılımıa | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Yıllar | Toplam alan (dekar) |
Ekilen tarla alanı (dekar) |
Nadas alanı (dekar) |
Sebze bahçeleri alanı (dekar) |
Meyve alanı (dekar) |
| 2010 | 70.020 | 57.387 | 4.000 | 4.000 | 7.716 |
| 2009 | 74.378 | 63.322 | 4.350 | 4.350 | 5.776 |
| 2008 | 74.378 | 63.322 | 4.350 | 4.350 | 5.776 |
| 2007 | 79.482 | 68.470 | 5.000 | 5.000 | 5.082 |
| 2006 | 64.667 | 59.906 | 1.000 | 1.000 | 2.666 |
| a. Kaynak: TÜİK istatistikleri:[3] | |||||
Yıllara sarî Yenipazar'da ekilen alan toplamı yukarıdaki tablodaki gibidir. (Tablodaki 2010 verileri kesin olmayıp değişebilirler.) Ekilen tarla alanının %1,4'ü baklagiller, %67'si tahıllar, %15,5'i yağlı tohumlar, %15,5'i ise yem bitkileri tarımı için kullanılır. 2010 yılı için Yenipazar'da ekilen tarlanın üretime göre dağılımı ise şöyledir:
| İlçe tarla ürünleri dağılımıb | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Grup adı | Ürün adı | Ekilen tarla alanı (dekar) |
Üretim (ton) |
Verim (kg/da) | |
| Baklagiller | Nohut | 650 | 58 | 89 | |
| Fasulye (Kuru) | 150 | 14 | 93 | ||
| Tahıllar | Yulaf (Dane) | 152 | 53 | 349 | |
| Tritikale (Dane) | 50 | 10 | 200 | ||
| Buğday | 26.437 | 4.514 | 171 | ||
| Arpa | 11.000 | 1.662 | 151 | ||
| Yağlı Tohumlar | Ayçiçeği (yağlık) | 6.000 | 627 | 105 | |
| Ayçiçeği (çerezlik) | 2.669 | 525 | 197 | ||
| Yem Bitkileri | Korunga (Yeşil Ot) | 550 | 440 | ||
| Fig (Yeşil ot) | 7.000 | 5.600 | |||
| b. Kaynak: TÜİK istatistikleri:[4] | |||||
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe 23 köyden oluşmaktadır. İlçe; kuzeyde ve doğuda Bolu ili'nin Göynük, doğuda Eskişehir ilinin Sarıcakaya, batısında Gölpazarı, kuzeybatısında Sakarya ilinın Taraklı, güneyde İnhisar ve Eskişehir'in Mihalgazi ilçeleriyle çevrilidir.
1894'te Bilecik'in Söğüt ilçesine bağlanan yöre, 1926 yılında ilçe yapılan Gölpazarı ilçesine bucak olarak bağlanmış, Aralık 1988'de ilçe olmuştur. 1997'de Göynük'ün Kösüre köyünün katılımıyla şimdiki sınırlara ulaşmıştır. Coğrafyasının dağlık ve iş imkânlarının kısıtlı olması nedeniyle ilçe göç vermektedir.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990[5] | 5.970 | 1.609 | 4.361 |
| 2000[6] | 4.916 | 1.369 | 3.547 |
| 2007[7] | 3.952 | 1.169 | 2.783 |
| 2008[8] | 3.812 | 1.131 | 2.681 |
| 2009[9] | 3.732 | 1.115 | 2.617 |
| 2010[10] | 3.555 | 1.061 | 2.494 |
| 2011[11] | 3.454 | 1.048 | 2.406 |
| 2012[12] | 3.311 | 1.011 | 2.300 |
| 2013[13] | 3.266 | 1.064 | 2.202 |
| 2014[14] | 3.106 | 975 | 2.131 |
| 2015[15] | 3.021 | 979 | 2.042 |
| 2016[15] | 3.078 | 1.069 | 2.009 |
| 2017[15] | 2.976 | 1.016 | 1.960 |
| 2018[15] | 2.965 | 1.007 | 1.958 |
| 2019[15] | 2.877 | 996 | 1.881 |
| 2020[15] | 2.856 | 1.018 | 1.838 |
Seçimler
[değiştir | kaynağı değiştir]Yerel seçimler
[değiştir | kaynağı değiştir]29 Mart'ta yapılan seçimlerde Yenipazar belediye başkanlığını Adalet ve Kalkınma Partisi'nden Cengiz Arıkan kazanmıştır. Merkez belediye oy dağılımı şöyle gerçekleşmiştir:[16]
| Parti | Aldığı oy sayısı | Aldığı oy oranı |
|---|---|---|
| AK Parti | 300 | %38,56 |
| CHP | 244 | %31,36 |
| MHP | 233 | %29,95 |
| SP | 1 | %0,13 |
| Toplam | 2710 | %100,00 |
Milletvekilliği seçimleri
[değiştir | kaynağı değiştir]12 Haziran seçimlerinde seçmen kütüğünde 3030 kişi kayıtlıydı. 2782 kişi ise oy kullandı. Oy kullanma oranı %91,82'dir. İlçenin %61,6'sı seçmen olup %38,4'ü seçmen olma vasıfları taşımamaktadır. 12 Haziran seçimlerinde partilerin ilçe seçmenlerinden aldıkları oyların dağılımı şu şekildedir:
| Parti | Aldığı oy sayısı | Aldığı oy oranı |
|---|---|---|
| AK Parti | 1310 | %48,34 |
| DP | 25 | %0,92 |
| CHP | 680 | %25,09 |
| EMEP | 10 | %0,37 |
| MİLLET | 4 | %0,15 |
| LDP | 1 | %0,04 |
| SP | 30 | %1,11 |
| HEPAR | 4 | %0,15 |
| HAS | 23 | %0,85 |
| MHP | 605 | %22,32 |
| DYP | 5 | %0,18 |
| TKP | 0 | %0 |
| MMP | 2 | %0,07 |
| BBP | 9 | %0,33 |
| DSP | 2 | %0,07 |
| Geçersiz oy sayısı | Geçersiz oy oranı | |
| 72 | %2,58 | |
| Toplam | 2710 | %100,00 |
- YSK'nın belirlediği sıralamadır.[17]
Önemli gezi yerleri
[değiştir | kaynağı değiştir]İnkaya Mağarası
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçenin Karahasanlar köyüne 15 dakika mesafede bulunur. Tek bir galeride (40x44 m), 40 m'yi bulan tavan yüksekliği vardır.[18] Eski zamanlarda iskan edildiği düşünülen mağarada; taban kalın bir fosil toprak ile kaplıdır. Duvarlarda da küçük oyuntular ve kazıntılar bulunmaktadır.
Yenipazar kanyonu
[değiştir | kaynağı değiştir]Kanyon, İnhisar ilçesi ile Yenipazar arasında 2896 metre boyunca uzanır.[19] Kanyonun Yenipazar giriş yüksekliği 538 m olup Gedikkaya diye adlandırılırken, Harmanköy'e ulaşan çıkış yüksekliği 385 m'dir ve Harmankaya olarak anılır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2015.
- ^ "Yenipazar". Bilecik belediyesi resmi sitesi. 22 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2011.
- ^ TÜİK (Türkçe). "[[Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması|ISIC Sınıflamasına göre]]". 27 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2011. URL–vikibağı karışıklığı (yardım)
- ^ TÜİK (Türkçe). "[[Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması|ISIC Sınıflamasına göre]]". 21 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2011. URL–vikibağı karışıklığı (yardım)
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Yenipazar Nüfusu - Bilecik". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Bilecik Yenipazar Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "Yenipazar Belediyesi". YerelNET internet sayfası. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2011.
- ^ "Yenipazar ilçesi XXIV. Dönem Milletvekili Genel Seçimi Sandık Sonuçları". Yüksek Seçim Kurulu. 2011. 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2011.
- ^ "İnkaya Mağarası". TAY Projesi internet sitesi. 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2011.
- ^ "T.C. Yenipazar kaymakamlığı". Yenipazar Kaymakamlığı resmi sitesi. 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2011.