[go: up one dir, main page]
İçeriğe atla

Sosyal Demokrat Parti (Romanya)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sosyal Demokrat Parti
Partidul Social Democrat
KısaltmaPSD
Genel başkanMarcel Ciolacu
Genel sekreterPaul Stănescu
Onursal BaşkanIon Iliescu
Senato LideriRadu Preda
Temsilciler Meclisi LideriAlfred Simonis
Kuruluş tarihi17 Ocak 1990 (PSDR)
6 Şubat 1990 (FSN)
1992 (FDSN)
1993 (PDSR)
16 Haziran 2001 (PSD olarak)
BirleşmePDSR
PSDR
ÖnceliPDSR
MerkezŞos. Kiseleff nr. 10 Bükreş
Gençlik koluTSD
Üyelik (2014)509,000[1]
İdeolojiSosyal demokrasi[2]
Sosyal muhafazakârlık
Popülizm
Siyasi pozisyonMerkez
Merkez sol
Avrupa üyeliğiAvrupa Sosyalistler Partisi
Resmî renklerKırmızı
Temsilciler Meclisi
110 / 330
Senato
47 / 136
Avrupa Parlamentosu
11 / 33
Belediyeler
1.362 / 3.176
İl Meclisleri
362 / 1.340
İlçe Meclisleri
13.820 / 39.900
İnternet sitesi
Romanya

Sosyal Demokrat Parti (Rumence: Partidul Social Democrat, PSD), Romanya'da sosyal demokrat[3] bir siyasi partidir. 2020 genel seçimleri sonrasında, Senatoda sahip olduğu 47 vekil ve Temsilciler Meclisinde 110 vekille Romanya'nın en büyük siyasi partisidir.[4] Ayrıca ülkede en çok sayıda belediye başkanına, yerel belediye meclis üyesi ve ilçe başkanına da sahiptir. Bu sayede ülkedeki en büyük ve en etkili siyasi güçtür.

PSD'nin kökeni, komünizm sonrası Ulusal Kurtuluş Cephesi'nden (Frontul Salvării Naționale, FSN) 1992'de kurulan ayrı bir grup olan Demokratik Ulusal Kurtuluş Cephesi'ne kadar geri gider. 1993'te bu üç diğer partiyle birleşerek Romanya Sosyal Demokrasi Partisi (PDSR) haline geldi. Mevcut ismi, 2001 yılında küçük Romen Sosyal Demokrat Partisi (PSDR) ile birleşmesinin ardından kabul edildi. Kuruluşundan bu yana, her zaman ülkenin baskın partilerinden biri oldu.[5]

PSDR, 1996-2000 yılları arasında küçük koalisyon ortağı olduğu sürece, Romanya'yı 1992-1996 yılları arasında yönetti. Birleşmiş PSD, 2000 yılından 2004 yılına, Mart 2014'ten Kasım 2015'e kadar olan koalisyonlarda üst düzey parti oldu. (Demokratik Liberal Parti ile birlikte) ve yine Mayıs 2012 ile Mart 2014 arasında (Sosyal Liberal Birliğin bir parçası olarak) koalisyon ortakları arasında yer aldı. Parti, Başbakan Victor Ponta'nın Kasım 2015'te istifasından sonra hükûmeti bıraktı. Partinin kurucusu Ion Iliescu, 1989-1996 yılları arasında Komünizmin sona ermesinden sonra 2000-2004 yılları arasında cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

PSD 2015'ten bu yana sıkça başkan değiştirmiştir. 2015 yılında Romanya'nın eski Başbakanı Victor Ponta'nın, 12 Temmuz 2015'te çözülmemiş yolsuzluk suçlamaları ve başta bekleyen bazı sağlık sorunları nedeniyle istifa etmesi sonrasında lider olarak Liviu Dragnea seçilmiştir. Ancak 22 Nisan 2016 tarihinde Liviu Dragnea 2012 referandumunda oy usulsüz oy kullanmaktan dolayı suçlu bulundu ve iki yıl ertelenmiş cezaya çarptırıldı. Dragnea'nın seçim hakları ve parti üyeliği askıya alınmadı, bu nedenle PSD'nin Başkanı olarak partinin ona desteği devam etti. 2019'da yeni seçilen başkan Viorica Dăncilă'nın kurduğu hükûmetin güvenoyu alamaması ve sonrasında 2019 Cumhurbaşkanlığı seçimini kaybetmesinin ardından partide yaşanan değişimle beraber, 2019 yılından bu yana şu anki başkan ve aynı zamanda 15 Haziran 2023'ten bu yana Başkanlık görevi de yapan Marcel Ciolacu partinin lideri konumundadır.

FSN, FDSN, PDSR ve PSD Liderliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Başkanlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yürütme Kurulu Başkanları

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Ion Iliescu
    Ion Iliescu
  • Adrian Năstase
    Adrian Năstase
  • Mircea Geoană
    Mircea Geoană
  • Victor Ponta
    Victor Ponta
  • Liviu Dragnea
    Liviu Dragnea

Seçim sonuçları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Parlamento

[değiştir | kaynağı değiştir]
Seçim Oy % Temsilci Senato Sıra Hükûmet
1990 9,353,006 67.02
263 / 395
91 / 119
 1. (FSN olarak) Koalisyon
1992 3,015,708 28.29
91 / 341
41 / 143
 1. (FDSN olarak) Koalisyon
1996 2,633,860 23.08
139 / 343
59 / 143
 2. (PDSR olarak) Muhalefet
2000 3,968,464 37.09
113 / 345
46 / 140
 1. (PDSR olarak) PSDR ve PUR ile seçim ittifakı
2004 3,730,352 37.2
110 / 332
48 / 137
 1. (PSD+PU Ulusal Birlik PSD+PUR olarak) Muhalefet
2008 2,279,449 34.16
149 / 334
58 / 137
 1. (PSD+PC olarak) Koalisyon1
2012 4,344,288 60.1 (USL olarak)
154 / 412
67 / 176
 1. (USL olarak) PNL ile seçim ittifakı2
2016 3,204,864 45.68
154 / 329
67 / 136
 1. Koalisyon
2020 1,705,777 28.90
110 / 329
47 / 136
 1. Koalisyon
  • 1 2009-2012 arasında muhalefet
  • 2 2015-2016 arasında muhalefet

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Sosyal Demokrat Parti (Romanya) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Cati membri au partidele din Romania. Ce partid a pierdut din adepti". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2014. 
  2. ^ Wolfram Nordsieck. "Parties and Elections in Europe". Parties-and-elections.eu. 2 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2017. 
  3. ^ Dimitri Almeida (27 Nisan 2012). The Impact of European Integration on Political Parties: Beyond the Permissive Consensus. CRC Press. ss. 71-. ISBN 978-1-136-34039-0. 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  4. ^ "Romanya seçimlerinden Sosyal Demokrat Parti birinci çıktı, ülkeyi yeni bir koalisyon hükümeti bekliyor". Medyascope. 22 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023. 
  5. ^ ÖZMEN, Yaşar Pınar (2023). "KOMÜNİZM SONRASI ROMANYA'DA ANAYASA YAPIM SÜRECİ VE REJİM DEĞİŞİMİ". Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi. 12 (1). ss. 189-190. doi:10.30903/Balkan.1323581. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sosyal_Demokrat_Parti_(Romanya)&oldid=33341446" sayfasından alınmıştır