Muhterem Nur
Muhterem Nur | |
---|---|
Doğum | Aysel Muhterem Kısa 31 Aralık 1932 Manastır, Yugoslavya Krallığı |
Ölüm | 20 Mart 2020 (87 yaşında) Sarıyer, İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
Meslek | Oyuncu |
Etkin yıllar | 1951-2019 |
Evlilik | Işın Kaan (e. 1961; b. 1963) Müslüm Gürses (e. 1986; ö. 2013) |
Ödüller | Tüm Liste |
Muhterem Nur, gerçek adıyla Aysel Muhterem Kısa[1] (31 Aralık 1932, Manastır - 20 Mart 2020, İstanbul), Türk sinema oyuncusu ve şarkıcı.[2]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Asıl adı Olga'dır. Annesini ve babasını hiç bilmedi. Daha sonra “teyze” dediği bir kadın tarafından büyütüldü. 1942'de, İkinci Dünya Savaşı'nın dehşeti içinden bir kamyonun altında İstanbul'a kaçırıldı. Eyüp'e yerleştiler. “Teyze”si ona yeni bir nüfus cüzdanı çıkardı ve nüfûsa Muhterem Kısa adı ile kaydedildi.[3]
İlkokulu Eyüp'te bitirdi, 14 yaşında yine Eyüp'te bir dokuma fabrikasında çalışma hayatına başladı. Bir subay ile evlendi ve bir oğlu oldu.
1950'lerin başlarında, mahalleden arkadaşı, Bulgaristan göçmeni Üftâde ile Beyoğlu turlarına başladı. Onu Beyoğlu'nda ilk keşfeden kişi, orada inzibat subayı olan, sonradan Film San Vakfı başkanı olacak Ümit Utku'ydu.
İlk film teklifini 1950'lerin başında Muharrem Gürses'ten aldı. Yıldızlar Revüsü filminde figüran olarak sinema hayatına 1951'de başladı. İkinci filmi ise (1952), Osman Seden'in yönettiği "Kanun Namına"ydı. Bu filmlerdeki adı Aysel Utku'ydu. Daha sonra Ümit Utku'nun önerisiyle Muhterem Nur ismini kullanmaya başladı.
Boş Beşik, başrol oynadığı ilk film oldu. 1958 yapımı "Üç Arkadaş", Muhterem Nur'u "yıldız" sınıfına taşıdı. Fikret Hakan, Salih Tozan ve Semih Sezerli gibi üç "dev" oyuncu ile başrolü paylaştı.
Muhterem Nur sevgisi, 1960'larda, belki ancak sonraki "Türkân Şoray sevgisi" ile karşılaştırılabilecek bir boyuta ulaştı. Bu kıyaslamayı yapanlardan biri de Türk sinemasının en yetkin uzmanlarından Âgâh Özgüç'tü. Özgüç, vardığı sonucu şöyle ifade etmişti: “Bugün o mertebeye Türkân bile erişemedi. Sultan oldu ama Muhterem'in gördüğü sevgiyi göremedi.”[4]
Muhterem Nur ilk evliliğini gazeteci-aktör Işın Kaan ile yapmış ve 1963 yılında ayrılmıştır. 1986 yılında Müslüm Gürses ile evlendi.
20 Mart 2020 tarihinde sabah 06:30'da tedavi gördüğü İstinye Devlet Hastanesi'nde öldü.[5] Aynı gün kılınan cenaze namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'nda, eşi Müslüm Gürses'le aynı mezara defnedildi.[6]
Filmografisi
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1951: Beni Mahvettiler
- 1951: Kore'de Türk Kahramanları
- 1952: Boş Beşik
- 1952: İstanbul Havası / Arşak Sulukule'de
- 1952: Sabahsız Geceler
- 1952: Söz Müdafaanındır
- 1952: Yıldızlar Revüsü
- 1953: Bu Nasıl Aşk
- 1953: Cinci Hoca
- 1953: Kara Davut
- 1953: Kezban
- 1953: Sarı Zeybek
- 1954: Nasreddin Hoca
- 1954: Canlı Karagöz / Mihriban Sultan
- 1954: Ölüme Giden Yol
- 1954: Son Şarkı
- 1955: Izdırap Şarkısı
- 1955: Günahkar Baba
- 1955: Hayatımı Mahveden Kadın
- 1955: Kara Sevda
- 1955: Karacaoğlan
- 1955: Kaybolan Gençlik
- 1955: Yetim Yavrular
- 1956: Zeynebin İntikamı
- 1956: Bırakın Yaşayalım
- 1956: Köy Canavarı
- 1956: Piç / Kahpe Dünya
- 1956: Sazlı Damın Kahpesi
- 1956: Yetimler Ahı
- 1957: Annemin Gözyaşları
- 1957: Ceylan Emine
- 1957: Gelin Ayşem
- 1957: Ham Meyva
- 1957: Yavrularımın Katili
- 1957: Yetim Ömer
- 1957: Zeynebin Aşkı / Güllü Fatma
- 1958: Funda
- 1958: Üç Arkadaş
- 1958: Acı Sevda
- 1958: Aşık Garip / Köy Güzeli
- 1958: Ayşe'nin Çilesi
- 1958: Çoban Kızı
- 1959: Aşk Rüyası
- 1959: Aşkın Acıları
- 1959: Aşkın Gözyaşları / Şoför Ömer
- 1959: Ben Bir Günahsızım
- 1959: Ben Kahbe Değilim
- 1959: Kaderim Böyle İmiş
- 1959: Son Yolcu
- 1959: Üç Kızın Hikâyesi
- 1960: Talihsiz Yavru
- 1960: Ateşten Damla
- 1960: Ayşecik
- 1960: Ayşem Kınalı Gelin
- 1960: Can Mustafa
- 1960: Mahallenin Sevgilisi
- 1960: Meryem
- 1960: Şeytan Kız
- 1960: Yak Bir Sigara
- 1960: Yeşil Kurbağalar
- 1961: Bitmeyen Mücadele
- 1961: Biz İnsan Değil miyiz
- 1961: Çılgın Aşk
- 1961: Derbeder / Kırık Aşk
- 1961: Gönlüm Yaralı
- 1961: Hancı
- 1961: İki Yetime
- 1961: İnleyen Dağlar
- 1961: Kadın Asla Unutmaz
- 1961: Külkedisi
- 1961: Ölüm Film Çekiyor
- 1961: Sabırtaşı
- 1961: Seni Benden Alamazlar
- 1961: Unutamadığım Kadın
- 1961: Yaman Gazeteci
- 1961: Yavru Kuş
- 1961: Yedi Günlük Aşk
- 1962: Ağlama Sevgilim
- 1962: Aşk Bekliyor
- 1962: Belki Bir Sabah Geleceksin
- 1962: Beş Kardeştiler
- 1962: Çifte Kumrular
- 1962: Çiğdem
- 1962: Derdimden Anlayan Yok
- 1962: Genç Osman
- 1962: Gurbet Yolcuları
- 1962: Kader Yollarımızı Ayırıyor
- 1962: Kayıp Kız Ayla
- 1962: Kelle Koltukta
- 1962: Köyün Güzeli
- 1962: Mağrur Kadın
- 1962: Meteliksiz Aşıklar
- 1963: Beni Osman Öldürdü
- 1963: Ali Derler Adıma
- 1963: Ayşecik Fakir Prenses
- 1963: Bir Öpücük Ver Bana
- 1963: Can Pazarı
- 1963: Çapraz Delikanlı
- 1963: Kezban
- 1963: Kızlar Büyüdü
- 1963: Nişan Yüzüğü
- 1963: Ölüme Çeyrek Var
- 1963: Yaralı Ceylan
- 1963: Yolcu
- 1964: Koçero
- 1964: Altın Kelepçe
- 1964: Anne / Çok Gördü Felek
- 1964: Baba Hasreti
- 1964: Erkekler Ağlamaz
- 1964: Fabrikanın Gülü
- 1964: Günah Bende mi
- 1964: Güzel Kadınlar Çetesi
- 1964: Hayat Kavgası
- 1964: Isdırap Çocukları
- 1964: Kaldırımlar Üstünde
- 1964: Manyaklar Köşkü
- 1964: Nem Alacak Felek Benim
- 1964: Paylaşılmayan Sevgili
- 1964: Son Karar
- 1964: Yüz Karası
- 1965: Yaralı Kartal
- 1965: Çapkınlar Kralı
- 1965: Dağ Çiçeği
- 1965: Ekmek Kavgası
- 1965: Hazreti Eyüb'ün Sabrı
- 1965: Şeker Hafiye
- 1965: Veysel Karani
- 1966: Yiğit Yaralı Olur
- 1966: İçimdeki Alev
- 1966: Zalimler
- 1967: Ali'yi Gördüm Ali'yi
- 1967: Ecelin Geldi Yavrum
- 1967: Erkek Adam Sözünde Durur
- 1967: Garipler Sokağı
- 1967: Kanunsuz Toprak
- 1967: Kocadağlı
- 1967: Nemli Dudaklar
- 1967: Sevda
- 1968: Eşkiya Kanı (Hakimo)
- 1968: Kabadayı
- 1968: Kara Gözlüm Efkarlanma
- 1968: Urfa İstanbul
- 1969: Dağlar Kızı Reyhan
- 1969: Ana Mezarı
- 1969: Bana Derler Fosforlu
- 1969: İki Günahsız Kız
- 1969: Kanlı Gelinlik
- 1969: Şen Ola Düğün Şen Ola
- 1969: Yiğit Anadolu'dan Çıkar
- 1969: Yılın Kadını Değil
- 1970: Babaların Günahı
- 1970: Öksüz Gülnaz
- 1970: Sevenler Ölmez
- 1970: Yanık Kezban
- 1971: Kara Gün
- 1972: Gecekondu Rüzgarı
- 1972: Şehvet Kurbanı
- 1973: Kaderim
- 1974: Ayyaş
- 1974: Bacım
- 1974: Eski Kurtlar
- 1978: Denizin Kanı
- 1980: Zeytin Gözlüm
- 1982: Son Akın
- 1984: Sev Yeter
- 1985: İkizler
- 1986: Dokuzuncu Hariciye Koğuşu
- 1986: Küskünüm
- 1988: Kuşlu Çorap
- 1990: Yuva
- 2002: Bir Akıllı Bir Deli
Plağı
[değiştir | kaynağı değiştir]Yeşilçam'ın üretken olduğu yıllarda Muhterem Nur, iki Ümit Yaşar Oğuzcan eseri seslendirdi ve bu şarkılar 45'lik bir plakta yer aldı. Plağın A yüzünde Ağlayanlar İçin, B yüzünde ise Ömrümce Ağladım şarkıları yer aldı.
Ağlayanlar İçin / Ömrümce Ağladım
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1972: 4. Altın Koza Film Festivali - En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu - Kara gün
- 1998: 17. Uluslararası İstanbul Film Festivali - Sinema Onur Ödülü
- 2003: 40. Altın Portakal Film Festivali - Yaşam Boyu Onur Ödülü
- 2008: 2008 Bursa İpekyolu Film Festivali - Onur Ödüllü
- 2018: 25. Uluslararası Adana Film Festivali - Yaşam Boyu Onur Ödülü
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Muhterem Nur (Aysel Kısa)". SinemaTürk. 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2020.
- ^ "Sinematürk' te Muhterem Nur". 20 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2023.
- ^ 12 Şubat 1995 tarihli Hürriyet gazetesinde yayınlanan Gülden Aydın'ın Muhterem Nur-Müslüm Gürses çiftiyle söyleşisinde, Muhterem Nur'un anlatımından.
- ^ Türk Sinemasının Kadınları, Âgah Özgüç, Agora Kitaplığı, 2008 (ISBN 9786050060201)
- ^ "Son dakika haberi: Muhterem Nur hayatını kaybetti". Milliyet. 20 Mart 2020. 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2020.
- ^ "Muhterem Nur son yolculuğuna uğurlandı". Sözcü. 20 Mart 2020. 21 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Beyazperde'de Muhterem Nur 28 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- IMDb'de Muhterem Nur 28 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sinemalar.com'da Muhterem Nur 28 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- SinemaTürk'te Muhterem Nur 20 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- TSA'de Muhterem Nur 28 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Altın Portakal Yaşam Boyu Onur Ödülü sahipleri
- 1932 doğumlular
- Manastır doğumlular
- Makedonya Türkleri
- Türk kadın sinema oyuncuları
- Türkiye'deki Yugoslav göçmenler
- 2020 yılında ölenler
- İstanbul ilinde hastalıktan ölenler
- Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedilenler
- 20. yüzyılda Türk kadın şarkıcılar
- 21. yüzyılda Türk kadın şarkıcılar