Kafadan bacaklıların evrimi
Kafadan bacaklıların jeolojik geçmişi çok eskilere dayanmaktadır. İlk nautiloidlere geç Kambriyen katmanlarında rastlanmıştır.[1] Kafadan bacaklıların sözde kök grubunun temsilcilerine ise ilk Kambriyen lagerstätten katmanlarında rastlanmıştır.[2]
Kafadan bacaklılar sınıfı, Orta Kambriyen döneminde gelişmiş, Ordovisyen döneminde[3] çeşitlenmiş, Palozoyik ve Mezozoyik dönemlerde çeşitliliğini arttırmış ve dominant olmuştur. Small Shelly fosilleri gibi Tommotia da bir zamanlar erken kafadan bacaklı olarak yorumlanmıştı, ancak günümüzde minik fosiller olarak bilinen skleritlerin daha büyük hayvanlara[4] ait olduğu anlaşılmıştır. Bu yüzden kafadan bacaklı olduğu kabul edilen en eski türlerin Orta Kambriyen dönemde yaşadığı kabul edilmektedir. Kambriyen dönemde kafadan bacaklılar en çok kıyıya yakın sığ ortamlarda görülmekteydi, ancak daha derin sularda da bulunmuşlardır.[5] Kafadan bacaklıların, tartışmasız bir şekilde tripblidiid monoplakoforanlar ile aynı soydan geldiği düşünülmüştür.[6] Bununla birlikte, genetik çalışmalar daha bazal olduklarını, Scaphopoda ile kardeş bir grup oluşturduklarını, ancak diğer tüm büyük yumuşakça sınıflarına da bazal olduklarını göstermiştir.[7] Bununla beraber yumuşakçaların iç filogeni yoruma açıktır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Dzik (1981). "Origin of the cephalopoda" (PDF). Acta Palaeontologica Polonica. 26 (2). ss. 161-191. 16 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2020.
- ^ Smith (2010). "Primitive soft-bodied cephalopods from the Cambrian". Nature. 465 (7297). ss. 469-472. 27 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2020.
- ^ Kröger (2009). "Pulsed cephalopod diversification during the Ordovician". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. 273 (3–4). ss. 174-201.
- ^ Begtson, Stefan (1970). "The Lower Cambrian fossil Tommotia". Lethaia. 3 (4). ss. 363-392.
- ^ Landing, Ed (2009). "The Oldest Cephalopods from East Laurentia". Journal of Paleontology. Cilt 83. ss. 123-127.
- ^ Karl M. Wilbur; M. R. Clarke; E. R. Trueman (1988). The Mollusca (İngilizce). ISBN 978-0-12-751412-3.
- ^ Giribet (Mayıs 2006). "Evidence for a clade composed of molluscs with serially repeated structures: monoplacophorans are related to chitons". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 103 (20). ss. 7723-7728.
