| dbo:abstract
|
- La guerra lusitana fou el conflicte entre els pobles lusitans a la península Ibèrica i els conqueridors romans. (ca)
- الحرب اللوسيتانية، والمعروفة في اليونان باسم حرب النار، هي حرب مقاومة خاضتها القبائل اللوسيتانية من منطقة هيسبانيا أوليتير ضد الفيالق المتقدمة للجمهورية الرومانية في الفترة من 155 إلى 139 قبل الميلاد. ثار اللوسيتانيون في عام 155 قبل الميلاد، ومرة أخرى جرى إخمادها في عام 146 قبل الميلاد. في عام 154 قبل الميلاد، بدأ السلتيأيبيرون حربًا طويلة في هسبانيا سيتيريور، عُرفت كذلك باسم حرب نومانتين. استمرت الحرب حتى عام 133 وكانت حدثًا هامًا ساهم في دمج المنطقة التي أصبحت تُعرف بالبرتغال مع الدول الناطقة باللغة الرومانية واللاتينية. (ar)
- Lusitánská válka, řecky nazývaná Pyrinos Polemos ("ohnivá válka"), byla vlnou odporu lusitánských kmenů v provincii Hispania Ulterior proti postupujícím legiím Římské republiky v letech 155 až 139 př. n. l. Lusitánové se vzbouřili v roce 155 př. n. l. a znovu v roce 146 př. n. l., ale byli pokaždé poraženi. K válce lze přičíst i souběžné povstání v roce 143 př. n. l. v sousední provincii Hispania Citerior. Hrdinou lusitánského odboje se stal Viriathus, dodnes významný portugalský nacionální symbol. Válka byla důležitou fází v procesu integrace toho, co se stalo později Portugalskem, do římského a latinsky mluvícího světa. (cs)
- Luzitanaj militoj estas la historiografia nomo por la militoj inter entreprenitaj de la Romia respubliko kontraŭ aro de popoloj de la okcidento de la Iberia duoninsulo, kiujn la romianoj mem nomis , kaj kies teritorio estis aneksita al la provinco nomita Hispania Ulterior. Ĉi militoj okzis inter la jaroj 155 - 139 a.K, kiuj kelkfoje samtempe okazis kun la . La luzitana milito ankaŭ estis nomata kiel Purinos Polemos (t.e. Feroca Milito). La luzitanoj ribeliĝis kontraŭ Romio du fojojn (155 kaj 146), sen en ambaŭ okazis ili estis venkitaj. En la jaro 194, eksplodis la milito inter la romianoj kaj la luzitanoj, kiu estis indiĝena popolo. En 190 frontis la luzitanojn; post komenca malvenko kaj perdado de 6.000 el siaj homoj fine li sin altrudis kaj mortigis 30.000 luzitanajn militistojn (laŭ Plutarko).Sekvajare venkis kaj mortigis 18.000 luzitanojn kaj kaptis 2.300.Lia sukcedinto kiel pretoro de la provinco Ulterior (188-186), komence de sia regado atakis la luzitanojn kaj sieĝis -n, mortigante 6.000 personojn. En 179, la romianoj sukcesis en la pacigado de la regiono kaj atingis signifan pactraktaton. Tamen, en 155, granda ribeliĝo sub la gvidado de la kaciko nomata Puniko, kiu alianciĝis kun la vetonoj, frapis la regionon. (eo)
- Guerras lusitanas es la denominación historiográfica de las guerras que mantuvo la República romana con un conjunto de pueblos del oeste de la península ibérica, a los que los propios romanos llamaban lusitanos, y cuyo territorio fue incorporado a la provincia denominada Hispania Ulterior. Tuvieron lugar entre 155 a. C. - 139 a. C., siendo en parte simultáneas a las guerras celtíberas (guerra numantina, desde el 154 a. C., en el territorio que fue incorporado a la Hispania Citerior). La guerra lusitana fue también llamada Purinos Polemos (que significa la Guerra Fiera).[cita requerida] Los lusitanos se rebelaron contra Roma en dos ocasiones (155 a. C. y 146 a. C.), siendo derrotados en ambos casos. (es)
- La guerre lusitanienne est une guerre entre les légions de la République romaine et le peuple lusitanien, formé de tribus d'Hispanie ultérieure, qui a duré de -155 à -139. Les Lusitaniens se sont révoltés à deux reprises (en -155 et -146), et leurs révoltes ont été réprimées par les Romains. Un autre conflit marque cette époque dans la péninsule Ibérique : en -154, une longue guerre en Hispanie citérieure, connue comme la guerre de Numance, démarre à l'instigation des Celtibères ; elle dure jusqu'en -133. C'est un événement important dans l'intégration de la Lusitanie dans le monde romain, latinophone. En -194, la première guerre éclate entre romains et Lusitaniens, qui sont à l'époque un peuple autonome. Dès -179, les Romains ont réussi à pacifier la région, et ont signé un traité de paix. Mais, en -155, une révolte majeure éclate, sous l'impulsion de (es) (grec : Πούνικος / Poúnicos, chez Appien), qui s'allie avec les Vettons. Le commandement de la révolte est repris, après la mort de Punicus, par un certain Caesarus (Καίσαρος / Kaísaros) selon Appien. Un autre seigneur de guerre, (Καυκαίνος / Kaukaínos), mène aussi une guerre contre les Romains au sud du Tage. Le préteur Servius Sulpicius Galba et le proconsul Lucius Licinius Lucullus arrivent en -151, et commencent à soumettre les populations locales. Galba trahit les chefs lusitaniens qu'il avait invités à des pourparlers de paix, et les tue en -150, mettant ainsi fin à la première partie de la guerre. En -146, les Lusitaniens trouvent un nouveau chef, appelé Viriathe (Οὐρίατθος / Ouríatthos chez Appien), qui devait acquérir une grande renommée dans le monde romain comme stratège de guérilla. Pour reprendre les mots de Theodor Mommsen : « Dans ce siècle terre à terre, c'est un héros d’Homère qui ressuscite : le nom de Viriathus retentit glorieusement dans toutes les Espagnes ; et la brave nation croit avoir trouvé en lui l'homme qui, enfin brisera les fers apportés par l'étranger ». En -145, le consul Quintus Fabius Maximus Aemilianus mène une campagne victorieuse contre les Lusitaniens, mais ne parvient pas à arrêter Viriathe. En -143, Viriathe forme une ligue contre les Romains avec plusieurs tribus celtiques. En -139, Viriathe est finalement tué dans son sommeil par trois de ses compagnons, Audax, Ditalcus et Minurus, qui avaient été envoyés comme émissaires chez les Romains et achetés par Marcus Popillius Laenas. Le général Quintus Servilius Caepio refuse de les payer, et les fait exécuter, en déclarant que « Rome ne paye pas les traîtres ». (fr)
- The Lusitanian War, called Pyrinos Polemos ("the Fiery War") in Greek, was a war of resistance fought by the Lusitanian tribes of Hispania Ulterior against the advancing legions of the Roman Republic from 155 to 139 BC. The Lusitanians revolted in 155 BC, and again in 146 BC and were pacified. In 154 BC, a long war in Hispania Citerior, known as the Numantine War, was begun by the Celtiberians. It lasted until 133 and is an important event in the integration of what would become Portugal into the Roman and Latin-speaking world. (en)
- Perang Lusitania, yang dalam bahasa Yunani disebut Pyrinos Polemos ("perang berapi-api"), adalah perang perlawanan yang dilancarkan oleh suku-suku Lusitania dari Hispania Ulterior terhadap gerak maju pasukan Republik Romawi antara tahun 155 SM hingga 139 SM. Suku-suku Lusitania memberontak dalam dua peristiwa terpisah (pertama 155 SM, dan sekali lagi pada tahun 146 SM) dan berhasil ditaklukkan. Pada 154 SM, suatu perang yang panjang di Hispania Citerior yang dikenal juga dengan nama Perang Numantin, dilancarkan oleh suku Keltiberia. Ia berlangsung sampai 133 SM dan merupakan peristiwa penting dalam integrasi dari wilayah yang dikemudian hari dikenal sebagai Portugal, ke dalam dunia Romawi dan Latin. Pada 194 SM, perang pertama pecah antara Roma dan suku-suku Lusitania, yang cinta kebebasan. Pada 179 SM, bangsa Romawi telah berhasil menenangkan sebagian besar wilayah tersebut dan menandatangani perjanjian damai. Pada 155 SM, sebuah pemberontakan besar kembali muncul di bawah kepemimpinan Punicus, yang bersekutu dengan suku Vettone. Caesarus meneruskan setelah kematian Punicus. Panglima perang lain, Caucenus, melancarkan perang melawan Romawi di wilayah selatan Tagus hingga ke Afrika Utara. Praetor Servius Sulpicius Galba dan Proconsul Lucius Licinius Lucullus tiba pada 151 SM dan memulai proses penaklukan penduduk setempat. Galba orang-orang Lusitania yang diundangnya dalam perundingan damai, dan membantai sekitar 10.000 orang pada tahun 150 SM, dan dengan demikian mengakhiri fase pertama perang ini. Belakangan terbukti bahwa hal tersebut adalah kesalahan yang mahal, karena orang-orang Lusitania menjadi benci dan mulai memilih perang terbuka terhadap Romawi dan sekutu-sekutunya. Tidak hanya itu, pemimpin masa depan Lusitania, Viriathus, berhasil menyelamatkan diri dari pembantaian tersebut, dan seterusnya menyimpan dendam kesumat terhadap Romawi. Pada 146 SM, suku-suku Lusitania mengangkat Viriathus sebagai pemimpin, sesudah ia menyelamatkan banyak pejuang Lusitania yang terdesak oleh sebuah Legiun Romawi setelah sebelumnya mengingatkan mereka akan penghianatan Romawi tiga tahun sebelumnya dan menyakinkan mereka untuk tidak menerima tawaran apapun dari Romawi. Dengan memanfaatkan keengganan Legion untuk memecah formasinya, ia berhasil menyelamatkan seluruh kelompok dari pembantaian atau penangkapan, suatu perbuatan yang luar biasa. Viriathus kemudian menjadi terkenal di dunia Romawi sebagai seorang pejuang gerilya. Theodor Mommsen berkomentar, "Tampaknya pada zaman yang misterius itu, salah satu dari para pahlawan Homerus muncul kembali." Pada 145 SM, jenderal Quintus Fabius Maximus Aemilianus berhasil melancarkan peperangan yang sukses terhadap orang-orang Lusitania, tapi gagal dalam usahanya menangkap Viriathus. Pada 143 SM, Viriathus membentuk suatu liga perlawanan terhadap Romawi bersama-sama beberapa suku Kelt lainnya, dalam upayanya menolak orang-orang Romawi dan membalas dendam atas penghianatan dan pembantaian tiga tahun sebelumnya. Pada 139 SM, Viriathus tewas dibunuh ketika tidur oleh tiga orang yang sedang bersamanya (mereka berasal dari suku Tartessia, sekutu Lusitania), yaitu Audax, Ditalcus and Minurus. Ketiga orang tersebut telah berhasil melarikan diri pada saat orang-orang Lusitania menemukan kematian pemimpin mereka itu. Karena tidak berhasil membalas perbuatan tersebut, orang-orang Lusitania kemudian menggelar perayaan, pertandingan gladiator, dan mengadakan upacara besar penguburan. Ketiga orang tersebut merupakan utusan yang dikirim kepada orang-orang Romawi, yang telah disuap oleh Marcus Popillius Laenas untuk menghianati misinya. Cerita populer tentang nasib mereka ialah bahwa jenderal Romawi Servilius Caepio kemudian mengeksekusi mereka, dan menyatakan "Roma tidak membayar para penghianat." (in)
- ルシタニア戦争（ルシタニアせんそう、紀元前155年 - 前139年）は、イベリア半島の西部ルシタニアでローマとルシタニ人（ルシタニア人）が戦った戦争である。この戦争を主要指導者の名から、ヴィリアトゥスの反乱と呼ぶ歴史学者もいる。 (ja)
- La guerra lusitana fu la resistenza che i Lusitani della Spagna Ulteriore opposero ai conquistatori romani dal 155 al 139 a.C. I Lusitani si ribellarono in due diverse occasioni, nel 155 e nel 146 a.C.. Questa tribù entrò per la prima volta in guerra con i Romani nel 194 a.C., quando erano ancora liberi. Dal 179 a.C. i Romani riuscirono a pacificare gran parte della regione, stipulando un trattato di pace. La prima rivolta scoppiò nel 155 a.C. e terminò quando il pretore Servio Sulpicio Galba fece uccidere a tradimento nel 150 a.C. i capi dei Lusitani, da lui invitati ad un colloquio di pace. Nel 146 a.C., guidati da Viriato, si ribellarono di nuovo, dando vita a una vasta coalizione anti-romana, comprendente diversi popoli. Viriato fu ucciso nel 139 a.C. nel suo letto da tre suoi uomini, corrotti dai Romani. Il generale Quinto Servilio Cepione giustiziò poi i tre, dicendo che Roma non ricompensa i traditori. (it)
- 루시타니아 전쟁(기원전 155년 - 기원전 139년)은 이베리아 반도 서부의 루시타니아에서 로마와 루시타니아인이 싸운 전쟁이다. (ko)
- Powstanie Luzytanów (154-151 p.n.e.) wybuchło na terenach dzisiejszej Portugalii na południe od rzeki Duero. Zostało ono stłumione przez Rzymian. Powstanie dało początek tzw. wojnie hiszpańskiej toczonej w latach 154 p.n.e. - 133 p.n.e. pomiędzy Rzymianami a celtoiberyjskimi plemionami zamieszkującymi Półwysep Iberyjski. W swojej głównej fazie (148 p.n.e. - 139 p.n.e.) konflikt zwany był wojną Wiriatusa od imienia przywódcy celtyiberów, a później wojną numantyjską (143 p.n.e. - 133 p.n.e.) od nazwy miasta Numancja, będącego centrum oporu powstańców. Powstanie Luzytanów rozpoczęło się w roku 154 p.n.e., kiedy to zbrojnie przeciwko Rzymianom wystąpiły plemiona Awakerów i Bellów pod wodzą Punikusa. W początkowej fazie konfliktu powstańcy osiągnęli znaczne zdobycze terytorialne. W tym samym roku powstali także Luzytanie inne plemię iberyjskie. Dnia 23 sierpnia 153 p.n.e. pod Numancją Rzymianie pod wodzą konsula Quintusa Fulviusza Nobilitora zostali pobici tracąc cały legion. Dopiero w roku 150 p.n.e. namiestnik Hiszpanii Dalszej Serwiusz Sulpicjusz Galba zdławił powstanie, wciągając Luzytanów w zasadzkę, zabijając około 8000 i sprzedając w niewolę pozostałych. Jednym z ocalałych był Wiriatus, który już wkrótce miał się stać jednym z najtrudniejszych przeciwników Rzymian w kolejnej fazie konfliktu. (pl)
- Conhece-se como guerra lusitana, também chamada purinos polemos (que significa a "guerra fera"), o conflito armado entre a República Romana e umas tribos da Hispânia Ulterior conhecidas como os lusitanos, que foi travada em 155 a.C. - 139 a.C. Os lusitanos rebelaram-se contra Roma em duas ocasiões (155 a.C. e 146 a.C.), mas ao final os romanos impuseram a pax romana. (pt)
- Лузитанская война — война на территории современной Португалии и Испании (тогдашней Дальней Испании) в 155—139 годах до н. э., начавшаяся с восстания местных жителей (лузитанского народа) против римского господства. (ru)
- Лузітанська війна — війна Риму проти лузітанів в 155–139 роках до н.е. Велася на території Піренейського півострова, сучасних Португалії та Іспанії. Почалася з повстання місцевих жителів проти римського панування. Завершилася встановленням контролю Риму над лузітанами. (uk)
- 盧西坦戰爭（又稱维里阿修斯战争，前155年-前139年）是罗马人与卢西塔尼亚人的战争，得名于这场战争中卢西塔尼亚人的领袖维里阿修斯。罗马在第二次布匿战争中击败迦太基后，开始在伊比利亚半岛扩展自己的势力，卢西塔尼亚人是当地的土著居民之一，卢西塔尼亚人在领袖维里阿修斯的带领下，屡败了罗马人。 前139年，维里阿修斯被刺，卢西塔尼亚人推举为领袖，但他们在进攻新迦太基时失败了，罗马将军小西庇阿派兵追击，无奈之下，卢西塔尼亚人向小西庇阿投降了，小西庇阿在解除他们武装后，发给他们土地，盧西坦战争因此结束了。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- La guerra lusitana fou el conflicte entre els pobles lusitans a la península Ibèrica i els conqueridors romans. (ca)
- الحرب اللوسيتانية، والمعروفة في اليونان باسم حرب النار، هي حرب مقاومة خاضتها القبائل اللوسيتانية من منطقة هيسبانيا أوليتير ضد الفيالق المتقدمة للجمهورية الرومانية في الفترة من 155 إلى 139 قبل الميلاد. ثار اللوسيتانيون في عام 155 قبل الميلاد، ومرة أخرى جرى إخمادها في عام 146 قبل الميلاد. في عام 154 قبل الميلاد، بدأ السلتيأيبيرون حربًا طويلة في هسبانيا سيتيريور، عُرفت كذلك باسم حرب نومانتين. استمرت الحرب حتى عام 133 وكانت حدثًا هامًا ساهم في دمج المنطقة التي أصبحت تُعرف بالبرتغال مع الدول الناطقة باللغة الرومانية واللاتينية. (ar)
- Lusitánská válka, řecky nazývaná Pyrinos Polemos ("ohnivá válka"), byla vlnou odporu lusitánských kmenů v provincii Hispania Ulterior proti postupujícím legiím Římské republiky v letech 155 až 139 př. n. l. Lusitánové se vzbouřili v roce 155 př. n. l. a znovu v roce 146 př. n. l., ale byli pokaždé poraženi. K válce lze přičíst i souběžné povstání v roce 143 př. n. l. v sousední provincii Hispania Citerior. Hrdinou lusitánského odboje se stal Viriathus, dodnes významný portugalský nacionální symbol. Válka byla důležitou fází v procesu integrace toho, co se stalo později Portugalskem, do římského a latinsky mluvícího světa. (cs)
- The Lusitanian War, called Pyrinos Polemos ("the Fiery War") in Greek, was a war of resistance fought by the Lusitanian tribes of Hispania Ulterior against the advancing legions of the Roman Republic from 155 to 139 BC. The Lusitanians revolted in 155 BC, and again in 146 BC and were pacified. In 154 BC, a long war in Hispania Citerior, known as the Numantine War, was begun by the Celtiberians. It lasted until 133 and is an important event in the integration of what would become Portugal into the Roman and Latin-speaking world. (en)
- ルシタニア戦争（ルシタニアせんそう、紀元前155年 - 前139年）は、イベリア半島の西部ルシタニアでローマとルシタニ人（ルシタニア人）が戦った戦争である。この戦争を主要指導者の名から、ヴィリアトゥスの反乱と呼ぶ歴史学者もいる。 (ja)
- 루시타니아 전쟁(기원전 155년 - 기원전 139년)은 이베리아 반도 서부의 루시타니아에서 로마와 루시타니아인이 싸운 전쟁이다. (ko)
- Conhece-se como guerra lusitana, também chamada purinos polemos (que significa a "guerra fera"), o conflito armado entre a República Romana e umas tribos da Hispânia Ulterior conhecidas como os lusitanos, que foi travada em 155 a.C. - 139 a.C. Os lusitanos rebelaram-se contra Roma em duas ocasiões (155 a.C. e 146 a.C.), mas ao final os romanos impuseram a pax romana. (pt)
- Лузитанская война — война на территории современной Португалии и Испании (тогдашней Дальней Испании) в 155—139 годах до н. э., начавшаяся с восстания местных жителей (лузитанского народа) против римского господства. (ru)
- Лузітанська війна — війна Риму проти лузітанів в 155–139 роках до н.е. Велася на території Піренейського півострова, сучасних Португалії та Іспанії. Почалася з повстання місцевих жителів проти римського панування. Завершилася встановленням контролю Риму над лузітанами. (uk)
- 盧西坦戰爭（又稱维里阿修斯战争，前155年-前139年）是罗马人与卢西塔尼亚人的战争，得名于这场战争中卢西塔尼亚人的领袖维里阿修斯。罗马在第二次布匿战争中击败迦太基后，开始在伊比利亚半岛扩展自己的势力，卢西塔尼亚人是当地的土著居民之一，卢西塔尼亚人在领袖维里阿修斯的带领下，屡败了罗马人。 前139年，维里阿修斯被刺，卢西塔尼亚人推举为领袖，但他们在进攻新迦太基时失败了，罗马将军小西庇阿派兵追击，无奈之下，卢西塔尼亚人向小西庇阿投降了，小西庇阿在解除他们武装后，发给他们土地，盧西坦战争因此结束了。 (zh)
- Luzitanaj militoj estas la historiografia nomo por la militoj inter entreprenitaj de la Romia respubliko kontraŭ aro de popoloj de la okcidento de la Iberia duoninsulo, kiujn la romianoj mem nomis , kaj kies teritorio estis aneksita al la provinco nomita Hispania Ulterior. Ĉi militoj okzis inter la jaroj 155 - 139 a.K, kiuj kelkfoje samtempe okazis kun la . La luzitana milito ankaŭ estis nomata kiel Purinos Polemos (t.e. Feroca Milito). (eo)
- Guerras lusitanas es la denominación historiográfica de las guerras que mantuvo la República romana con un conjunto de pueblos del oeste de la península ibérica, a los que los propios romanos llamaban lusitanos, y cuyo territorio fue incorporado a la provincia denominada Hispania Ulterior. Tuvieron lugar entre 155 a. C. - 139 a. C., siendo en parte simultáneas a las guerras celtíberas (guerra numantina, desde el 154 a. C., en el territorio que fue incorporado a la Hispania Citerior). La guerra lusitana fue también llamada Purinos Polemos (que significa la Guerra Fiera).[cita requerida] (es)
- Perang Lusitania, yang dalam bahasa Yunani disebut Pyrinos Polemos ("perang berapi-api"), adalah perang perlawanan yang dilancarkan oleh suku-suku Lusitania dari Hispania Ulterior terhadap gerak maju pasukan Republik Romawi antara tahun 155 SM hingga 139 SM. Suku-suku Lusitania memberontak dalam dua peristiwa terpisah (pertama 155 SM, dan sekali lagi pada tahun 146 SM) dan berhasil ditaklukkan. Pada 154 SM, suatu perang yang panjang di Hispania Citerior yang dikenal juga dengan nama Perang Numantin, dilancarkan oleh suku Keltiberia. Ia berlangsung sampai 133 SM dan merupakan peristiwa penting dalam integrasi dari wilayah yang dikemudian hari dikenal sebagai Portugal, ke dalam dunia Romawi dan Latin. (in)
- La guerre lusitanienne est une guerre entre les légions de la République romaine et le peuple lusitanien, formé de tribus d'Hispanie ultérieure, qui a duré de -155 à -139. Les Lusitaniens se sont révoltés à deux reprises (en -155 et -146), et leurs révoltes ont été réprimées par les Romains. Un autre conflit marque cette époque dans la péninsule Ibérique : en -154, une longue guerre en Hispanie citérieure, connue comme la guerre de Numance, démarre à l'instigation des Celtibères ; elle dure jusqu'en -133. C'est un événement important dans l'intégration de la Lusitanie dans le monde romain, latinophone. (fr)
- La guerra lusitana fu la resistenza che i Lusitani della Spagna Ulteriore opposero ai conquistatori romani dal 155 al 139 a.C. I Lusitani si ribellarono in due diverse occasioni, nel 155 e nel 146 a.C.. (it)
- Powstanie Luzytanów (154-151 p.n.e.) wybuchło na terenach dzisiejszej Portugalii na południe od rzeki Duero. Zostało ono stłumione przez Rzymian. Powstanie dało początek tzw. wojnie hiszpańskiej toczonej w latach 154 p.n.e. - 133 p.n.e. pomiędzy Rzymianami a celtoiberyjskimi plemionami zamieszkującymi Półwysep Iberyjski. W swojej głównej fazie (148 p.n.e. - 139 p.n.e.) konflikt zwany był wojną Wiriatusa od imienia przywódcy celtyiberów, a później wojną numantyjską (143 p.n.e. - 133 p.n.e.) od nazwy miasta Numancja, będącego centrum oporu powstańców. (pl)
|