| dbo:abstract
|
- Hospodar o Gospodar és un terme d'origen eslau que significa "senyor" o "amo". Els governants de Valàquia i Moldàvia van rebre el títol de hospodares en els escrits eslaus des del segle XV el 1866. Hospodar també s'afegia al títol de Voivoda. En romanès, es feia servir en el seu lloc al terme Domna (del llatí dominus). Al final d'aquest període, a mesura que el títol era ostentat per un nombre cada vegada més gran de vassalls del soldà de l'Imperi Otomà, la seva possessió es va considerar inconsistent amb la independència dels principats danubians. Hospodar va ser descartat en favor de domnitor, o, en forma abreujada, domna, que va continuar sent el títol oficial dels prínceps després de la proclamació del Regne de Romania el 1881 (que no va incloure Transsilvània fins a 1918). (ca)
- Hospodar nebo gospodar je výraz slovanského původu s významem „pán“ nebo „vládce“. Z tohoto výrazu se vyvinulo označení ruských panovníků gosudar. (cs)
- Ο οσποδάρος, ή οσποδάριος ήταν διοικητικός τίτλος της Οθωμανικής διοίκησης για τη Μολδαβία και τη Βλαχία που δήλωνε τον διοικητή, ηγεμόνα, πρίγκηπα με σχετική αυτονομία, και διατηρήθηκε από τον 15ο ως τις αρχές του 19ου αιώνα. Τη θέση μετά το 1700 και μέχρι την Ελληνική Επανάσταση κατείχαν σταθερά Φαναριώτες, αξίωμα το οποίο διατηρούνταν για λιγότερο από 3 χρόνια. Σε αντίθεση με τους Πασάδες οι Οσποδάροι δεν είχαν στρατιωτικές αρμοδιότητες, αλλά είχαν την υποχρέωση να παρέχουν στρατεύματα σε περίπτωση πολέμου των Οθωμανών Σημαντικοί Οσποδάροι μεταξύ άλλων ήταν οι Αλέξανδρος Χαντζερής, Ιωάννης Καρατζάς (1812), Αλέξανδρος Σούτσος (1812), Κωνσταντίνος Νέγρης γενικός τοποτηρητής (1821), Γρηγόριος Δ΄ Γκίκας οσποδάρος κλπ (el)
- Hospodar (ukrainisch Господар auch russisch Gospodar rumänisch Domn von dominus ‚Herr‘, oder Voievod) ist die ukrainische Bezeichnung für Herr oder Fürst. Das Wort ist slawischen Ursprungs (serbisch/kroatisch/bulgarisch/slowenisch gospodar, господар, russisch господин/государь, rumänisch gospodar) und wurde als Titel der Fürsten in der Moldau und der Walachei zusätzlich zum Titel Woiwode benutzt. Nach der Vereinigung der Donaufürstentümer Moldau und Walachei 1859 zum Fürstentum, ab 1881 zum Königreich Rumänien wurde der vom Lateinischen abgeleitete Begriff (von dominus ‚Herr‘) verwendet, als im Zuge der damaligen Reromanisierung der rumänischen Sprache insbesondere slawische Wörter durch lateinische ersetzt wurden. Umgangssprachlich wird der Begriff Hospodar bzw. weiblich Hospodina heute für einen Hausherrn bzw. Hausherrin verwendet und gilt nicht mehr als Adelstitel. Später wurde der Begriff auch als höfliche Anrede im Schriftverkehr verwendet. Beispiel der Begriffsverwendung im deutschen Sprachraum ist ein Lied nach einem Gedicht von Theodor Kramer, das in der bündischen Jugendbewegung Popularität besitzt, beginnend mit der Zeile „Gospodar, Dein Großgut“.1922 gab es auch einen deutschen Film mit dem Namen „Der Alte Gospodar“ – Regie/Darsteller: Rolf Randolf. In Frankreich ist er durch das Buch Les Onze Mille Verges ou Les Amours d'un Hospodar (deutsch: Die 11000 Ruten) von Guillaume Apollinaire verewigt worden. (de)
- Hospodar or gospodar is a term of Slavonic origin, meaning "lord" or "master". (en)
- Hospodar o gospodar es un término de origen eslavónico que significa "señor" o "amo". Los gobernantes de Valaquia y Moldavia recibieron el título de hospodares en los escritos eslavos desde el siglo XV al 1866. Hospodar también se añadía al título de Voivoda. En rumano, se usaba en su lugar el término Domn (del Latín dominus). Al final de este periodo, a medida que el título era ostentado por un número cada vez mayor de vasallos del Sultán del imperio otomano, su posesión se consideró inconsistente con la independencia de los principados danubianos. Hospodar fue descartado en favor de domnitor o, en forma abreviada, domn, que continuó siendo el título oficial de los príncipes tras la proclamación del Reino de Rumanía en 1881 (que no incluyó Transilvania hasta 1918). (es)
- Hospodar ou gospodar est un terme d’origine slave signifiant « chef, seigneur, souverain » (Gospod = seigneur ; dar = celui auquel on rend hommage par un don, une offrande), particulièrement utilisé en Bohême — notamment le long de la Vltava —, en Valachie, Moscovie et en Ukraine. (fr)
- Ospodaro, gospodaro (gospodar o hospodar), è un termine di origine slava, che significa "signore". I governanti della Valacchia e della Moldavia erano nominati hospodar negli scritti slavi dal XV secolo al 1866. Hospodar era usato insieme al titolo di voivoda. Negli scritti in lingua rumena, veniva utilizzato il termine Domn (dal latino dominus). Alla fine di questo periodo, poiché il titolo era stato utilizzato da molti vassalli del sultano dell'Impero ottomano, il suo mantenimento era considerato incompatibile con l'indipendenza dei principati danubiani (formalizzata dalla Romania solo nel 1878, al posto del sistema tributario). Hospodar venne così scartato e sostituito da domnitor o, in breve, domn, che continuò a essere il titolo nobiliare ufficiale fino alla proclamazione del Regno di Romania nel 1881 (che non avrebbe incluso la Transilvania fino al 1918). (it)
- ゴスポダーリ（ロシア語: господарь、ブルガリア語: господар、セルビア語: gospódar）は、ゼタ公国、モルダヴィア公国(ru)、ワラキア公国(ru)、ノヴゴロド共和国、リトアニア大公国、北東ルーシ（ウラジーミル大公国領域）、モンテネグロにおいて用いられた称号である。 （留意事項）：本頁の「ゴスポダーリ」はロシア語: господарьからのカナ転写であり、他の言語に拠れば別の表記となるが、便宜上「ゴスポダーリ」で統一している。 (ja)
- Hospodar of gospodar (Roemeens: Domnitor of Gospodar, Russisch: Господарь) is een Slavische term die vroeger de betekenis van landheer had. Tijdens de Turkse overheersing op de Balkan werd de titel gedragen door verschillende gezagsdragers. Zo noemden sommige vorsten van Walachije en Moldavië (nu Roemenië en Moldavië) zich naast voievod ook hospodar. In het Roemeens noemden zij zich domn, van het Latijnse dominus wat letterlijk 'heer' betekent. Tegenwoordig wordt gospodar gebruikt als beleefdheidsvorm, overeenkomend met meneer of de heer. In het Romaanstalige Roemenië is gospodar een ongebruikelijk woord voor boer of een hardwerkend persoon. (nl)
- Hospodar (pol. gospodarz) – tytuł władców używany od XIV wieku przez kancelarie posługujące się językiem ruskim. W Rosji gosudar był tytułem cara. Jest to stare słowo pochodzenia słowiańskiego (w jęz. ros. Господарь), oznaczające pana, władcę, księcia. W języku polskim stosowane najczęściej z przymiotnikiem mołdawski lub wołoski – dla określenia władcy Mołdawii lub Wołoszczyzny w wiekach XIV–XVIII. Tytułu hospodara, jako nadrzędnego w stosunku do podległych im litewskich i ruskich książąt oraz kniaziów, oficjalnie używali również wielcy książęta litewscy, przede wszystkim w okresie sprzed zawarcia unii lubelskiej (1569). Przykładowo w statutach litewskich Zygmunt III Waza, tytułował siebie hospodarem, w ten sam sposób szlachta na Litwie oddawała cześć władcy: Naiaśnieyszy Hospodar Król Jego Mość. Taka tytulatura nadal jest przyjmowana niekiedy we współczesnej polskiej historiografii. (pl)
- Hospodar (slaviska gospodar, herre) var titel för furstarna i Moldova och Valakiet under Osmanska rikets tid; efter de båda furstendömenas förening upphörde hospodartiteln att begagnas. (sv)
- Госпо́дар (ст.-укр. господаръ, гд̃ръ; від лат. dominus) — слов'янський титул правителя. Використовувався монархами Східної Європи — правителями Русі-України, Литви, Московії, Волощини і Молдавії. У московських документах XVII ст. поступово витіснений титулом госуда́р (рос. государь). (uk)
- Господа́рь (болг. господа́р, серб. gospódar, укр. господа́р, белор. гаспадар) — титул Великого Новгорода, правителей Великого княжества Литовского, Северо-Восточной Руси, Молдавии, Валахии, Зеты и Черногории. Титул появился одновременно в западнорусском и сербском дипломатических языках в XIV веке как калька с латинского dominus (хозяин, господин). В Московском государстве в начале XVII века слово было вытеснено предположительно производным от него «государем». (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Hospodar nebo gospodar je výraz slovanského původu s významem „pán“ nebo „vládce“. Z tohoto výrazu se vyvinulo označení ruských panovníků gosudar. (cs)
- Hospodar or gospodar is a term of Slavonic origin, meaning "lord" or "master". (en)
- Hospodar ou gospodar est un terme d’origine slave signifiant « chef, seigneur, souverain » (Gospod = seigneur ; dar = celui auquel on rend hommage par un don, une offrande), particulièrement utilisé en Bohême — notamment le long de la Vltava —, en Valachie, Moscovie et en Ukraine. (fr)
- ゴスポダーリ（ロシア語: господарь、ブルガリア語: господар、セルビア語: gospódar）は、ゼタ公国、モルダヴィア公国(ru)、ワラキア公国(ru)、ノヴゴロド共和国、リトアニア大公国、北東ルーシ（ウラジーミル大公国領域）、モンテネグロにおいて用いられた称号である。 （留意事項）：本頁の「ゴスポダーリ」はロシア語: господарьからのカナ転写であり、他の言語に拠れば別の表記となるが、便宜上「ゴスポダーリ」で統一している。 (ja)
- Hospodar (slaviska gospodar, herre) var titel för furstarna i Moldova och Valakiet under Osmanska rikets tid; efter de båda furstendömenas förening upphörde hospodartiteln att begagnas. (sv)
- Госпо́дар (ст.-укр. господаръ, гд̃ръ; від лат. dominus) — слов'янський титул правителя. Використовувався монархами Східної Європи — правителями Русі-України, Литви, Московії, Волощини і Молдавії. У московських документах XVII ст. поступово витіснений титулом госуда́р (рос. государь). (uk)
- Господа́рь (болг. господа́р, серб. gospódar, укр. господа́р, белор. гаспадар) — титул Великого Новгорода, правителей Великого княжества Литовского, Северо-Восточной Руси, Молдавии, Валахии, Зеты и Черногории. Титул появился одновременно в западнорусском и сербском дипломатических языках в XIV веке как калька с латинского dominus (хозяин, господин). В Московском государстве в начале XVII века слово было вытеснено предположительно производным от него «государем». (ru)
- Hospodar o Gospodar és un terme d'origen eslau que significa "senyor" o "amo". Els governants de Valàquia i Moldàvia van rebre el títol de hospodares en els escrits eslaus des del segle XV el 1866. Hospodar també s'afegia al títol de Voivoda. En romanès, es feia servir en el seu lloc al terme Domna (del llatí dominus). (ca)
- Ο οσποδάρος, ή οσποδάριος ήταν διοικητικός τίτλος της Οθωμανικής διοίκησης για τη Μολδαβία και τη Βλαχία που δήλωνε τον διοικητή, ηγεμόνα, πρίγκηπα με σχετική αυτονομία, και διατηρήθηκε από τον 15ο ως τις αρχές του 19ου αιώνα. Τη θέση μετά το 1700 και μέχρι την Ελληνική Επανάσταση κατείχαν σταθερά Φαναριώτες, αξίωμα το οποίο διατηρούνταν για λιγότερο από 3 χρόνια. Σε αντίθεση με τους Πασάδες οι Οσποδάροι δεν είχαν στρατιωτικές αρμοδιότητες, αλλά είχαν την υποχρέωση να παρέχουν στρατεύματα σε περίπτωση πολέμου των Οθωμανών (el)
- Hospodar (ukrainisch Господар auch russisch Gospodar rumänisch Domn von dominus ‚Herr‘, oder Voievod) ist die ukrainische Bezeichnung für Herr oder Fürst. Das Wort ist slawischen Ursprungs (serbisch/kroatisch/bulgarisch/slowenisch gospodar, господар, russisch господин/государь, rumänisch gospodar) und wurde als Titel der Fürsten in der Moldau und der Walachei zusätzlich zum Titel Woiwode benutzt. Nach der Vereinigung der Donaufürstentümer Moldau und Walachei 1859 zum Fürstentum, ab 1881 zum Königreich Rumänien wurde der vom Lateinischen abgeleitete Begriff (von dominus ‚Herr‘) verwendet, als im Zuge der damaligen Reromanisierung der rumänischen Sprache insbesondere slawische Wörter durch lateinische ersetzt wurden. Umgangssprachlich wird der Begriff Hospodar bzw. weiblich Hospodina heute (de)
- Hospodar o gospodar es un término de origen eslavónico que significa "señor" o "amo". Los gobernantes de Valaquia y Moldavia recibieron el título de hospodares en los escritos eslavos desde el siglo XV al 1866. Hospodar también se añadía al título de Voivoda. En rumano, se usaba en su lugar el término Domn (del Latín dominus). (es)
- Ospodaro, gospodaro (gospodar o hospodar), è un termine di origine slava, che significa "signore". I governanti della Valacchia e della Moldavia erano nominati hospodar negli scritti slavi dal XV secolo al 1866. Hospodar era usato insieme al titolo di voivoda. Negli scritti in lingua rumena, veniva utilizzato il termine Domn (dal latino dominus). (it)
- Hospodar (pol. gospodarz) – tytuł władców używany od XIV wieku przez kancelarie posługujące się językiem ruskim. W Rosji gosudar był tytułem cara. Jest to stare słowo pochodzenia słowiańskiego (w jęz. ros. Господарь), oznaczające pana, władcę, księcia. W języku polskim stosowane najczęściej z przymiotnikiem mołdawski lub wołoski – dla określenia władcy Mołdawii lub Wołoszczyzny w wiekach XIV–XVIII. (pl)
- Hospodar of gospodar (Roemeens: Domnitor of Gospodar, Russisch: Господарь) is een Slavische term die vroeger de betekenis van landheer had. Tijdens de Turkse overheersing op de Balkan werd de titel gedragen door verschillende gezagsdragers. Zo noemden sommige vorsten van Walachije en Moldavië (nu Roemenië en Moldavië) zich naast voievod ook hospodar. In het Roemeens noemden zij zich domn, van het Latijnse dominus wat letterlijk 'heer' betekent. (nl)
|