| dbo:abstract
|
- Bohoričica byl spřežkový pravopis slovinského jazyka, jejž stanovil Adam Bohorič ve svém díle Arcticae horulae v roce 1584. Pravopis byl používán až do devatenáctého století. (cs)
- Die Bohoričica oder das Bohorič-Alphabet wurde vom 16. bis ins 19. Jahrhundert in der slowenischen Sprache benutzt. (de)
- The Bohorič alphabet (Slovene: bohoričica) was an orthography used for Slovene between the 16th and 19th centuries. (en)
- L'alphabet Bohorič (en slovène bohoričica) était une orthographe utilisée pour le slovène du XVIe au XIXe siècle. Son nom vient d'Adam Bohorič, qui codifia cet alphabet en 1584 dans son ouvrage Arcticae Horulae Succisivae (« Moments perdus hivernaux »). Il fut utilisé pour la première fois par le prédicateur luthérien Primož Trubar, auteur du premier ouvrage imprimé en slovène (Catechismus, 1550). Trubar ne suivait cependant pas de règles strictes, et utilisait souvent différentes orthographes pour le même mot. (fr)
- Bohoríčica – słoweński alfabet, którego w czasie reformacji po raz pierwszy użył słoweński protestant Primož Trubar, autor pierwszych drukowanych słoweńskich książek pt. i . Nazwa alfabetu pochodzi od Adama Bohoriča, który w książce Arcticae horulae (Zimowe godziny) jako pierwszy ustalił zasady ortograficzne dla tej pisowni. W użyciu była od połowy XVI do połowy XIX wieku, kiedy zastąpiono ją (po nieudanych próbach z i metelčicą) gajicą. Trubar podczas pisania nie był konsekwentny i tę samą głoskę (a także to samo słowo) zapisywał na różne sposoby. Szczególnie wiele różnic stosował przy głosce s - zapisywał ją jako s, ſ, ss, ſs in ß. Bohorič sformułował bardziej rygorystyczne zasady ortograficzne, które od dzisiejszej słoweńskiej ortografii różnią się szczególnie pisownią głosek syczących i szumiących: Kilka uwag:
* W odróżnieniu od dzisiejszego języka słoweńskiego, Bohorič wymagał zapisywania półsamogłoski za pomocą litery e, np.: pervi, vert, itd. (zamiast prvi, vrt,...).
* Bohorič wprowadził także zapisywanie apostrofu przy przyimkach, które składają się tylko z jednej litery, np.: k'meni, v'shepu, itd.
* W tabeli widzimy, że niektóre litery w bohoričicy różnią się tylko, jeśli są zapisywane jako małe litery - przykładowo S ſ i S s. Taka sama zasada działała również dla i i j (wielka litera w obu przypadkach zapisywana jest jako I), a także dla u i v (wielka litera - V). Taki zwyczaj pisania był w tamtym okresie częstym zjawiskiem również gdzie indziej w Europie. Później pojawiło się w bohoričicy rozróżnienie wielkich liter: I-J, U-V in S-Ş (litera S oznaczała głoskę z, literia Ş tradycyjne s)
* Później, niektórzy autorzy stosowali także literę Ę ę do oznaczenia wąskiego e Bohoričica odniosła w swoim czasie sukces. Dzięki niej Słoweńcy byli w stanie szybko i bez większego trudu nauczyć się czytać i pisać. Jedyny problemem były słowa, gdzie głoska sycząca występowała w związku z głoską h, np.: izhod, shod, razhuditi se, itd. Z powodu tego problemu później zastąpiono bohoričicę gajicą. W czasie powstawania pierwszych komputerów, twórcy nie znali jeszcze liter č, š, ž, pojawił się wśród Słoweńców pomysł powrotu do bohoričicy. W jej nowym wariancie głoski szumiące zapisywane byłyby jako ch, sh, zh. Za nową bohoričicą opowiedziała się (na przykład) grupa autorów, która tworzy czasopismo „SRP”. Jednak nowa bohoričica nie weszła w życie z dwóch powodów:
* nie wiadomo jak czytać słowa takie jak: shema: jako s-hema (= obraz nagrobny) czy jako šema (= głupia osoba)
* wraz z rozwojem techniki pojawiły się komputery, na których można napisać litery č, š, ž. (pl)
- Богоричиця — абетка словенської мови, яку було створено Адамом Богоричем у його роботі Arcticae horulae в 1584 році. Була у вжитку до ХІХ ст. (uk)
- Азбука Бохорича, или бохоричица (словен. bohoričica) — алфавит на основе латинской графики, применявшийся для записи словенского языка в период с XVI по XIX вв. Назван по имени писателя Адама Бохорича, впервые установившего нормы правописания на бохоричице в своём сочинении «В праздные зимние часы» (лат. Articae Horulae Succisivae, опубл. 1584). Первым по-словенски и на бохоричице писал лютеранский проповедник Примож Трубар, автор на словенском. Впрочем, Трубар не соблюдал всех правил Бохорича и зачастую писал одни и те же слова по-разному. Азбука состоит из 25 букв, включая три диграфа. (Заметно, что буквы бохоричицы напоминают немецкие.) В ранней бохоричице некоторые буквы имели совпадающие заглавные формы:
* заглавная I соответствовала строчным i и j
* заглавная V соответствовала строчным u и v
* заглавная S соответствовала строчным s и ſ
* заглавная SH соответствовала строчным sh и ſh Имелись и другие отличия от современной словенской орфографии. Так, гласный призвук, сопутствующий слоговому [r], всегда отражался на письме буквой /e/, тогда как в современном словенском, если слоговой [r] не стоит в конце слова, призвук не записывается (так, словенское название города Триеста, Trst, записывалось как Terſt, а слово trg, «площадь» — как terg, и т. д.). Однобуквенные предлоги v, s/z и k/g (аналогичные русским), писались с апострофом: так, словосочетание v Ljubljani («в Любляне») писалось как v’Ljubljani, а k meni («ко мне») — как k’meni, и т. д. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Bohoričica byl spřežkový pravopis slovinského jazyka, jejž stanovil Adam Bohorič ve svém díle Arcticae horulae v roce 1584. Pravopis byl používán až do devatenáctého století. (cs)
- Die Bohoričica oder das Bohorič-Alphabet wurde vom 16. bis ins 19. Jahrhundert in der slowenischen Sprache benutzt. (de)
- The Bohorič alphabet (Slovene: bohoričica) was an orthography used for Slovene between the 16th and 19th centuries. (en)
- L'alphabet Bohorič (en slovène bohoričica) était une orthographe utilisée pour le slovène du XVIe au XIXe siècle. Son nom vient d'Adam Bohorič, qui codifia cet alphabet en 1584 dans son ouvrage Arcticae Horulae Succisivae (« Moments perdus hivernaux »). Il fut utilisé pour la première fois par le prédicateur luthérien Primož Trubar, auteur du premier ouvrage imprimé en slovène (Catechismus, 1550). Trubar ne suivait cependant pas de règles strictes, et utilisait souvent différentes orthographes pour le même mot. (fr)
- Богоричиця — абетка словенської мови, яку було створено Адамом Богоричем у його роботі Arcticae horulae в 1584 році. Була у вжитку до ХІХ ст. (uk)
- Bohoríčica – słoweński alfabet, którego w czasie reformacji po raz pierwszy użył słoweński protestant Primož Trubar, autor pierwszych drukowanych słoweńskich książek pt. i . Nazwa alfabetu pochodzi od Adama Bohoriča, który w książce Arcticae horulae (Zimowe godziny) jako pierwszy ustalił zasady ortograficzne dla tej pisowni. W użyciu była od połowy XVI do połowy XIX wieku, kiedy zastąpiono ją (po nieudanych próbach z i metelčicą) gajicą. Kilka uwag: (pl)
- Азбука Бохорича, или бохоричица (словен. bohoričica) — алфавит на основе латинской графики, применявшийся для записи словенского языка в период с XVI по XIX вв. Назван по имени писателя Адама Бохорича, впервые установившего нормы правописания на бохоричице в своём сочинении «В праздные зимние часы» (лат. Articae Horulae Succisivae, опубл. 1584). Первым по-словенски и на бохоричице писал лютеранский проповедник Примож Трубар, автор на словенском. Впрочем, Трубар не соблюдал всех правил Бохорича и зачастую писал одни и те же слова по-разному. Азбука состоит из 25 букв, включая три диграфа. (ru)
|