kangeluan pininag a wawa
kangeluan pininag a wawa (kamu nu Hulam: 苦兒流浪記)
此條目的主題是一本由耶克特·馬洛(Hector Malot)撰寫出版的小說。
《苦兒流浪記》(法語:Sans famille)是法國作家賀克多·馬洛於1878年出版的小說,日本曾於1977年改編成動畫《咪咪流浪記》。
ina piulican a mapasilac u tatungusan nu cudad sa, nau ci Ye-ke-te Ma-lo (Hector Malot) nisulitan sipatahkal a kungku.
ina "kangeluan pininag a wawa" (kamu nu Hulansi: Sans Famille) masa nu Hulansiay misulitay tu kungku pacudaday ci Heketo-Malo naiti 1878 a mihcaan a nisulitan, u Dipun sa naiti 1977 a mihcaan a nikayzuan a manggay a kacudu "Mi-mi pininangan a nidatengan".
kungku (劇情)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]sakacacay (第一部)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]傑洛姆·巴貝蘭與妻子住在法國的一個小鎮上。由於得去巴黎做石匠,他常常不在家。一天,他發現了一個男嬰。孩子被華麗的衣服包裹著,說明他的父母很有錢。巴貝蘭決定收留這個孩子,希望得到報酬。他把孩子交給了妻子,給他起名叫雷米。之後,巴貝蘭意外受傷。他指控僱主,希望得到補償金。但官司花費甚多,巴貝蘭讓妻子賣掉奶牛(她的主要經濟來源),並把雷米打發掉。
Ciye-lo-mu Pa-pey-lan atu acawa nida iti Hulansiay a kenis mueneng. sikataydaen i Pa-li mala u misangaay tu pituktukan tu ba’tu, sanisani caay kailuma’ a mue’neng, cacay a demiadan makadih cinida tu cacayay tatamaan a wawa, ya wawa sa matabu tu nu bangcalay a dikuc, nipahecian sa u kakitaan kuyu ina ama nida pitapalan. ci Pa-pey-lan sipanutek a pahabay tina wawaan, maydih a sinakaala tu nipakawlah tu kalisiw. sipabelien nida ku acawa nida a midiput, sipanganga han tu ya ci Ley-mi han. nudikudan sa, ci Pa-pey-lan nacaay pihaymaw sikadukaan. patelidnida tu tawki,sikaydih a idaw ku pabaysiwan tusayking. nika sapahulican tu kawaw nu hulicay caay kadayum, sipacakayen han nida kuyu acawa nida tiya sisalangay a kadalalan (u sitatungus nida sikalisiw) kakayda satu a sipibahbah palaliw ci Ley-mi.
當雷米八歲時,這是故事的開始,巴貝蘭突然回家。由於輸掉了官司,他變得一無所有,苦楚萬分。當看到雷米還在那裏時,便決定立即將他打發走。第二天,巴貝蘭在當地酒吧裏看見一個街頭藝人衛塔里斯,藝人與他的三條狗——傑比諾、杜西、卡比和一隻猴子——裘利克一道巡遊法國,賣藝謀生。
kabalakian ni Ley-mi i waluay ku mihcaan sa, kalingatuan nina kungku i mahini, ci Pa-pey-lan kasenun sa a pananukas taluma’. namademec makakiwsu i pahulican, kakayda satu a malawpes ku tuudtuud nida naynayi tu ku liwaliwan nu udip, kalabadesan ku sikaudip i mahida. sikaadih nida ci Ley-mi itida henay sa, misabalucu’ a kasenun a han nida a pamumul. sakatusa nu demiadan, maadih nida i sipatawsian kya mininangay i dadadadanan a misagasuay a tademaw ci Uy-ta-li-se, ya misagasuay atu tuluway a wacu’ nida ci Ciye-pi-nu, Tu-si, Ka-pi atu cacay a ungay ci Ciw-li-ke maladay midang i Hulansi a kanatal, u nisagasuan ku sikaudip nu heni itida.
衛塔里斯決定收買雷米,雷米沒顧得上跟養母道別就離開了家,開始了法國之旅。衛塔里斯是個慈祥的人,甚至比巴貝蘭還強。他教雷米彈琴、讀書。雷米時常忍饑挨餓,居無定所;但是卡比成了他的好朋友,衛塔裏斯則像他的父親一樣。他們一道遊歷法國,通過賣藝、雜耍爲生。
ya ci Uy-ta-li-se pabalucu’ a maycakay tu ci Ley-mian, caay pisikusikul aca maysakamu ci Ley-mi tu pahabayay cinidaan a wina liyas satu luma’, miteka tu pininangan i Hulansi a milakalak. ci Uyleyse a tademaw sa u sadamsayay, sikademec ci Pa-pey-lan nu balucu’an. pasubanaen nida ci Ley-mi tu piyanu, micudad. ciLey-mi hantu sa sawsawni a mapatay nu ngalay, u aenengan sa nayay ku kasaditan, nika ci Ka-pi mala u sakapahay nida a sacabayan, ci Uy-ta-li-se mahida u ama nida, maladay kuyuheni a milatlat i cuwacuwa nu Hulansi, kaawasan tu pisagasu atu pakuntaw ku sikaudip i mahida.
當他們來到土魯斯,衛塔里斯不幸遭冤被捕。十歲的雷米和四隻動物無以爲生,眼看就要餓死。這時,他們碰到了「天鵝號」——密里根夫人的遊艇和她有病的兒子亞瑟。他們讓雷米上船,爲病兒逗樂子。家人很快喜歡了雷米,將他當成自家人。
tuwa sikatukuhan nunuheni i Tu-lu-se a kakitidaan sa, ya ci Uy-ta-li-se mapabaliw sipatelit nu tau kakayda satu a mapulul. cacay a bataan ku mihcaan ni Ley-mi atu ya sasepatay a aadupan nayay tu ku aidaan nu heni a sikaudip, pimelawan sa ku sikapatay tu a mangalay. kutusi sa, kalitemuhan nu heni kya (tapukuanay a gaciway a balunga) u tatungus ni Mi-li-ken a tatayna, atu siimelangay a tatamaan a wawa nida ci Yase. sululen nu heni ci Ley-mi mukacaw tu balunga, sipikiwlah tu ya imelangay a wawa nida. u ngasaw nida sa kasenun sa manamuh tu ci Ley-mian, kakayda hantu a palalumaan kuyu heni malangasaw nu udip.
他得知亞瑟有個長兄,但他在亞瑟出生前就意外不見了,密里根夫人的小叔詹姆斯尋找孩子下落未果,這對於詹姆斯·密里根來說是個好消息,因爲根據法律,如果哥哥無子,那麽他成爲繼承人。然而,亞瑟出生了。兩個月後,衛塔里斯釋放出獄,雷米想和密里根家人待在一起,但是衛塔里斯要回了雷米,他們只好說再見。然而,密里根夫人認爲衛塔里斯是個誠實、慈祥的好人。
sikatinengan nu heni sitatamaan a kaka ci Yase, nika i kalecuhan ni Yase sa mahicaay hakya nacaay pihaymaw sa nayi satu a mahdaw, Ya ali ni Miliken a tatayna ci Canmu-se misadakadakay tadaicuwacuwa mikilim sa nayay tu ku nikatepaan, pitapal tuynian a kawaw sa u sakapahay tu ci Canmu-se. milikenan a satebul, zayhan sipakay nu hulic sa, anu nayay ku wawaan a tatama nu kaka sa, kakayda satu ci Uy-ta-li-se a mamicaluday tu mamukeliday a tademaw. satusa, lecuhan tu ci Yase. kalakuwitan tu ku tusaay a bulad ci Uy-ta-li-se mahulak a sipataluma’tu na mapulul, ci Ley-mi sa maydih a maladay atu lalumaan mapulung atu Miliken a maudip, nika nilunguc tu ni Uy-ta-li-se ci Ley-mi, hatini sa tu ku kapulungan maysakamu pihaymawi satu ku pikawihan, piadih ni Miliken a tatayna tukawaw sa, u sadamsayay atu utunasiay ci Uy-ta-li-se sa ku pitapalan.
衛塔里斯告訴雷米他做的對:人必須自食其力。但在去巴黎的途中,他們遇到了暴風雪,傑比諾、杜西被樹林中的狼吃掉,裘利克則得了肺炎。爲了支付醫療費,雷米和衛塔里斯堅持演出。雷米從沒有聽見衛塔里斯如此美妙的歌喉,不但雷米對此感到吃驚,一位年輕、富有的貴夫人告訴衛塔里斯她對演出十分欣賞。
ci Uy-ta-li-se milihut tu ci Ley-mian kapah ku pisaketun satu, u tademaw hananay sa kanca a nu udipay a icelang ku sikaudip sa. tuwa i sikatayda nu heni i Pa-li teban nu dadan sa, kalitemuhan nu heni ku micidekay a bali nu sulda, u wacu’ nu heni ci Ciye-pi-nu Tusi iti kilakilangan sa tamudan niya ules, ya ci Ciw-li-ke sa siimelang tu balaay, sikaydih idaw ku sapaaca tu nipaisingan , ci Ley-mi atu ci Uy-ta-li-se pacici sa misaahebet misagasu,. ci Ley-mi sa nacaay henay pakatengil tu kahinian nu dadiw ni Uy-ta-li-sean kaasu, caay kau ci Ley-mi adada ku mapaengaway, u cacayay a masakapahay, kaidawan nu kasenengan a wayway nu udip a tademaw, sakamu satu ci Uy-ta-li-sean mikinaul tu nikahinian a musagasu ni Uy-ta-li-se sa.
衛塔里斯卻倍感惱怒,他解釋道自己曾經是一位歌手的僕人。貴夫人說她聯想到一名失蹤的歌手。貴夫人給了卡比一個金幣,衛塔里斯竟然沒有表示感謝。他們帶著錢回去找裘利克,卻發現裘利克已經一命嗚呼了。
ci Uy-ta-li-se kacunusan tu pitapal tu sikalingessan, hahulakan nida tu sasakamuwan nu udip nau tubang cinida nu datukay a tademaw. ya kasengengan a tatayna sikamu makadateng tu cacay sikahdaw a midatukay. sipabelian niya tatayna ci Ka-pi tiya masakingmay a kalisiw, nika ci Uy-ta-li-se nayi ku pikukay tu tungusay a kamuwan. dikec sa tiya kalisiw a mikilim tu ci Ciw-li-kean, satusa sikadih nu heni ku kabelecan ni Ciw-li-ke.
兩人繼續趕路,前往巴黎。衛塔里斯將雷米留給加洛弗里那裏過冬。碰巧加洛弗里不在家,衛塔里斯告訴雷米等等,他自己去去就回。雷米在那裏待了兩個小時,目睹了殘忍的一幕——他和面黃肌瘦的孩子馬嘉交談,加洛弗里認爲馬嘉又蠢又弱,無法在外勞動,就安排他在家裏做家務活和煮湯;同時又把湯鍋上鎖,讓他只能聞,不能喝。
ya mahtatusaay sa malalid a taayaw tayda i Pa-li a tuse. ci Uy-ta-li-se sipalabin i ci Cya-lu-Ho-li a milakuwit tu kasienawan nu puu’. tulcek sa nayay ci Cya-lu-Ho-li i luma’, pasakamu han ni Uy-ta-li-se ci Ley-mi, anu sawni sa a taluma’ tu cinida sa milatuh. itida makaala ci Ley-mi tu tusaay a tatukian, sikadih nida tu sikatalawan a kawaw, masacacay sa i nu ayawan nida a sikamelaw, kalalacalan ni Cya-lu-Ho-li misawacu’ tu ci Ma-cyaan mabelilih sa, caay pakasakawaw i hekal sa ku pitapal, kyu pataydaen nida i palud mu sakawaw atu misalami tu kabi’, kutusi sa sipaedepan nida ku kabi’ i labu nu lama’ uyda sa nipasanek caay pisulul a mukabi’.
當加洛弗里和其它孩子回來後,雷米看到了加洛弗里對沒有交夠錢的孩子們大打出手,並不給吃飯。當衛塔里斯回來,看到孩子們被打後,告訴加洛佛里他要報警,但加洛佛里威脅道「只要我說出一個名字,僅僅一個名字,是誰將因羞愧而躲藏起來永遠不想再見人了呢」。衛塔里斯帶著雷米離開了加洛弗里。
tuwa sikataluma tu ni Cya-lu-Ho-li atu dumaay a wawa i nadikudan, makadih ci Ley-mi tu ci Cya-lu-Ho-lian misuayaw tiya cayay kataneng ku patahkal tu kalisiw a wawa amin Pa-lima a mutiik, satusa caay pakaeneng tu hemay. nikataluma’an ni Uy-ta-li-se sa, makadih tu nitiikan sa, sakamu han nida ci Cya-lu-Ho-li a patalingen miliclic han, nika nipatukil ni Cya-lu-Ho-li a patalaw hina sa "anu sakamu asa kaku tu cimanima a ngangan sa, au cima ku sikasikad a mulimek hanisadikud satu nayay ku bihit a miadih tu tademaw satu". kyu laday hantu ni Uy-ta-li-se ci Ley-mi miliyas tu ci Cya-lu-Ho-lian.
但是,這個善舉要了衛塔里斯的命。晚上風雪交加,由於無法找到安息之處,衛塔里斯和雷米倒在了柵欄之下。
nika ina kaladamsayan a kawaw sa sipicebisan tu udip ni Uy-ta-li-se. ya labi sa u bali atu sulda macacalap a mibiwbiw, nayay ku sikatepaan tu pahanhanan a kakitidaan sa, ci Uy-ta-li-se atu ci Ley-mi sikadebay i papululan nu pahudingan.
namakayiniay a nisulitan (參考資料)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]中文維基網站-苦兒流浪記:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%A6%E5%85%92%E6%B5%81%E6%B5%AA%E8%A8%98#%E5%8A%87%E6%83%85