[go: up one dir, main page]

Jump to content

Zviceranët

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Zviceranët (gjermanisht: die Schweizer, frëngjisht: les Suisses, italisht: gli Svizzeri) janë shtetas të Konfederatës shumëetnike Zvicerane (Zvicra) pavarësisht nga përkatësia etno-kulturore ose njerëz me prejardhje zvicerane të vetidentifikuar.

Numri i shtetasve zviceranë është rritur nga 1.7 milionë në 1815 në 8.7 milionë në 2020. Më shumë se 1.5 milionë qytetarë zviceranë kanë shtetësi të shumëfishtë. Rreth 11% e qytetarëve jetojnë jashtë vendit (0.8 milionë, prej të cilëve 0.6 milionë kanë shtetësi të shumëfishtë). Rreth 60% e atyre që jetojnë jashtë vendit banojnë në Bashkimin Evropian (0.46 milionë). Grupet më të mëdha të pasardhësve dhe të shtetasve zviceranë jashtë Evropës gjenden në Shtetet e Bashkuara, në Brazil dhe në Kanada.

Megjithëse shteti i sotëm i Zvicrës e ka origjinën në 1848, në periudhën e nacionalizmit romantik, nuk është një shtet-komb, dhe zviceranët nuk janë një grup i vetëm etnik, por përkundrazi janë një konfederatë (Eidgenossenschaft) ose Willensnation ("kombi i vullnetit", "komb sipas zgjedhjes", domethënë një shtet konsocial), një term i krijuar në kundërshtim të vetëdijshëm me "komb" në kuptimin tradicional gjuhësor ose etnik të termit.

Demonimi zviceran dhe emri i Zvicrës, që rrjedhin përfundimisht nga toponimi Schwyz, kanë qenë në përdorim të gjerë për t'iu referuar Konfederatës së Vjetër Zvicerane që nga shekulli i 16-të.