Biheviorizmi

Biheviorizmi (ose bihejviorizmi ) është një qasje sistematike me qëllim të kuptimit të sjelljes së njerëzve dhe kafshëve. Ai supozon se të gjitha sjelljet janë ose reflekse të prodhuara nga një përgjigje ndaj disa stimujve të mjedisit, ose si pasojë e historisë së atij individi, duke përfshirë veçanërisht përforcimin dhe ndëshkimin, së bashku me gjendjen aktive aktuale të individit dhe kontrollin e stimulimit. Megjithëse bihevioristët përgjithësisht e pranojnë rolin e rëndësishëm të trashëgimisë në përcaktimin e sjelljes, ata përqendrohen kryesisht tek faktorët e mjedisit.

Biheviorizmi kombinon elemente të filozofisë, metodologjisë dhe teorisë psikologjike. Ai u shfaq në fund të shekullit të nëntëmbëdhjetë si një reagim ndaj psikologjisë së thellë dhe formave të tjera tradicionale të psikologjisë, të cilat shpesh kishin vështirësi në bërjen e parashikimeve që mund të testoheshin eksperimentalisht. Derivatet më të hershme të biheviorizmit mund të gjurmohen në fund të shekullit XIX, ku Edward Thorndike paraqiti ligjin e efektit , një proces që përfshinte forcimin e sjelljes nëpërmjet përdorimit të përforcimit.

Gjatë gjysmës së parë të shekullit të njëzetë, John B. Watson shpiku sjelljen metodologjike , e cila hodhi poshtë metodat introspektive dhe kërkoi të kuptonte sjelljen vetëm duke matur sjelljet dhe ngjarjet e vëzhguara. Në vitet 1930 BF Skinner sugjeroi që ngjarjet private, duke përfshirë mendimet dhe ndjenjat, t'i nënshtroheshin të njëjtave variabla kontrolli si sjellja e vëzhgueshme, e cila u bë baza e filozofisë së tij të quajtur "biheviorizëm radikal". ^{[1] [2]} Ndërsa Watson dhe Ivan Pavlov studiuan procedurat e reagimit stimulues të kushtëzimit klasik , Skinner vlerësoi natyrën kontrolluese të pasojave dhe gjithashtu efektin e saj të mundshëm mbi paraardhësit (ose stimujt diskriminues) të cilët forconin sjelljen ; kjo teknikë u bë e njohur si kushtëzimi operant.

Biheviorizmi radikal i Skinnerit ka qenë shumë i suksesshme në eksperiment, duke zbuluar fenomene të reja me metoda të reja, por shkarkimi i teorisë nga Skinner e kufizoi zhvillimin e saj. Biheviorizmi teorik ^[3] pranoi se një sistem historik, një organizëm, ka një gjendje, si dhe ndjeshmëri ndaj stimujve dhe aftësinë për të lëshuar përgjigje. Në të vërtetë, Skinner vetë e pranoi mundësinë e asaj që ai e quajti përgjigje "latente" tek njerëzit, edhe pse ai e shpërfillte këtë ide për minjët dhe pëllumbat. ^[4] Përgjigjet latente përbëjnë një repertor, nga i cili mund të përzgjidhet përforcimi operant.

Zbatimi i biheviorizmit radikal - i njohur si analiza e sjelljes së aplikuar - përdoret në një sërë mjedisesh, duke përfshirë, për shembull, menaxhimin e sjelljes organizative , në trajtimin e çrregullimeve mendore, siç është autizmi dhe abuzimi i substancave . ^{[5] [6] [7]} Përveç kësaj, ndërsa sjellja dhe shkollat kognitive të mendimit psikologjik nuk mund të pajtohen në mënyrë teorike, ato kanë plotësuar njëra-tjetrën në terapitë kognitive-bihevioristee , të cilat janë treguar të dobishme në trajtimin e patologjive të caktuara, duke përfshirë fobitë e thjeshta, PTSD dhe çrregullimet e humorit.

Biheviorizmi (ose bihejviorizmi ) është një qasje sistematike me qëllim të kuptimit të sjelljes së njerëzve dhe kafshëve. Ai supozon se të gjitha sjelljet janë ose reflekse të prodhuara nga një përgjigje ndaj disa stimujve të mjedisit, ose si pasojë e historisë së atij individi, duke përfshirë veçanërisht përforcimin dhe ndëshkimin, së bashku me gjendjen aktive aktuale të individit dhe kontrollin e stimulimit. Megjithëse bihevioristët përgjithësisht e pranojnë rolin e rëndësishëm të trashëgimisë në përcaktimin e sjelljes, ata përqendrohen kryesisht tek faktorët e mjedisit.Bihevioristë si Uatson dhe Skiner ndërtojnë njohuritë si repertor sjelljesh. Skiner argumenton se “njohuria është veprim, ose të paktën shtyn për veprim”. Sipas tij, njohuria është një set përgjigjesh pasive dhe shumë mekanike ndaj stimujve të mjedisit. Njohuria që nuk shprehet aktivisht në sjellje mund të shpjegohet si kapacitet sjelljeje. Teoria e të nxënit behavioral përfaqësohet nga paradigma S-P. Nga një perspektivë bihevioriste, transmetimi i informacionit nga mësuesi te nxënësi është në thelb transmetimi i përgjigjes së përshtatshme ndaj një stimuli të caktuar. Përderisa është i përcaktuar seti i njohurive që kërkon zhvillimi i kohës, kjo parashikon një kurrikul tepër të ngurtë dhe fokusimin në realizimin e saj. Si rezultat, nxënësi duhet të përsëritë dhe të ngulitë njohurinë e duhur dhe nuk është ky fokusi në zhvillimet e brendshme apo mundësitë individuale të zhvillimit. Teknikat bihevioriste janë përdorur prej kohësh në edukimin për të nxitur sjellje që është e dëshirueshme dhe për të dekurajuar sjelljet e padëshirueshme. Kontratat janë tejet të efektshme për t’i ndihmuar nxënësit të përqëndrohen në ndryshimin e sjelljes. Sjelljet pozitive duhet të identifikohen dhe më pas fëmija dhe mësuesi duhet të bien dakord në termat e kontratës. Pasojat duhet të ndodhin menjëherë pas nje sjellje të veçantë. Pasojat mund të jenë pozitive ose negative, materiale apo simbolike, të pritura apo të papritura, të mënjëhershme apo afatgjata. Përforcimi pozitiv vepron si stimul për të rritur mundësinë që të shfaqet një sjellje e mirë ndërkohë që përforcimet negative shtojnë mundësinë që ajo sjellje negative të mos ndodh më. Dënimet ulin frekuencën e një sjellje të përshtatshme. Në fakt,dënimet janë tejet efektive në heqje dorë nga sjelljet e padëshiruara. Zhdukja është procesi në të cilin ndërpritet përgjigja e pritshme ndaj një sjellje. Për shembull, kur një nxënës sillet keq ai mund të ulet në një qoshe gjithë ditën, prandaj ndahet nga grupi. Bihevioristët e shpjegojnë motivimin me termat e skedulave të përforcimit pozitiv dhe negativ. Për shembull, një nxënës që merr lavdërim me gojë dhe nota të mira për përgjigje të sakta ka më shumë shanse t’i mësojë saktë ato përgjigje sesa dikush që nuk merr komente apo merr komente negative. Ka disa modele përforcimi apo dënimi. Përforcimi pozitiv: shtimi i një sjellje duke dhënë një shpërblim. Përforcimi negativ:shtimi i një sjellje duke hequr një stimul kundërshtues kur sjellja ndodh. Dënimi negativ: Pakësimi i një sjelljeje duke hequr një stimul pozitiv. Dënim pozitiv: Pakësimi i një sjelljeje duke dhënë një stimul të pakëndshëm për nxënësin menjëherë pas sjelljes. Zhdukja: Pakësimi i një sjellje duke mos dhënë një shpërblim apo një dënim. Bihevioristët mendojnë gjithashtu se dhe mënyra me të cilën ofrohen format e ndryshme të përforcimit kanë efekt të rëndësishëm në nxitjen e nxënësit që të funksionojë sipas kërkesave të parashtruara. Format e propozuara prej tyre mund të përmblidhen si më poshtë : Skedula me interval: përforcimi ndodh pasi ka kaluar një farë kohe. Një shembull për këtë është vlerësimi pas një gare noti. Interval i përcaktuar: përforcimi paraqitet pas një periudhe kohe të paracaktuar. Interval i ndryshueshëm: përforcimi paraqitet pas një periudhe kohe variable. Ky lloj vlerësimi ndodh shumë rrallë, por përfitimi është më i madh për nxënësin. Ju mund të përdorni biheviorizmin për të rritur të mësuarit dhe për të ulur sjelljen e shpërqëndrimit të studentëve. Kur shkruani planet e mësimit, identifikoni çfarë dije dhe shkathtësi kërkoni që studentët të zotërojnë. Zhvilloni një sistem për përcjelljen e progresit të nxënësve dhe ndërhyni nëse lindin probleme. Për shembull, nëse dyshoni se studentët nuk po kompletojnë lexime të caktuara, mund të filloni të jepni kuize për të motivuar studentët dhe për të shpërblyer ata që punojnë më shumë. Zyra për mësimdhënie dhe Universiteti Shtetëror i Wayne sugjerojnë se përdorimi i notave për detyrat e shtëpisë, provimet dhe pjesëmarrja në klasë është një aplikim efektiv i sjelljes. Nëse ju caktoni më shumë pikë për disa aktivitete sesa të tjerat, studentët përforcohen për të vënë përpjekjet e tyre në prioritetet e duhura. Studentët që buxhetojnë kohën e tyre në përputhje me rrethanat ka gjasa të arrijnë një notë më të lartë. Përveç kësaj, ju duhet t’u jepni studentëve reagime të vazhdueshme për të treguar se cfarë po bëjnë më mirë dhe ku kanë nevojë për përmirësim. Në fakt ka shumë sjellje që duhet të formohen në mënyrë që të ketë një klasë të rregullt. Për shembull, studentët mund të marrin dënime negative për mbajtjen e celularëve në klasë. Hulumtimet tregojnë se telefonat celularë tërheqin vëmendjen, kështu që ne mund të përdorim kondicionimin operues për të rritur vëmendjen dhe të mësuarit. Për fat të keq, për shumë arsye, studentët nuk i ndryshojnë lehtë strategjitë e tyre të studimit, edhe kur tregohet dëshmi se strategjitë e reja janë më të mira. Për të inkurajuar përdorimin e strategjive të mira të studimit, studentët duhet të shohin pasojat e drejtpërdrejta të përdorimit të tyre. Një mënyrë për ta bërë ketë është t’u japësh praktikën dhe më pas t’u kërkojnë atyre të studiojnë një pjesë të vogël të materialit duke përdorur strategjinë e re. Reagimi i menjëhershëm dhe i drejtpërdrejtë që tregon një notë më të lartë është një përforcim pozitiv. Ju mund të përdorni lëvdata për studentët të cilët demonstrojnë se po përdorin strategjitë e reja për të provuar dhe formësuar sjelljen e tyre. Një nga çelësat është që pasoja duhet të vijë mjaft shpejtë pas sjelljes, e cila është ajo që e bën këtë një sfidë të tillë. Nxënësit që përdorin ndarjen, bëjnë shumë punë për një kohë të gjatë para se të marrin një përforcim.^[8]

• Etologjia
• Psikologjia
• John Watson
• Albert Bandura
• Noam Chomsky
• Kushtëzimi klasik
• Edward Thorndike
• Kushtëzimi operant
• Psikologjia shkollore
• Psikologjia pedagogjike
• Psikologjia e të mësuarit
• Burrhus Frederic Skinner

• Noam Chomsky on Behaviorism

• Automated Behavior analysis
• Behavior Informatics
• Dictionary of the History of Ideas: Behaviorism
• Books and Journal Articles On Behaviorism
• Wuerzburg University: behaviourism
• B.F. Skinner Foundation
• Cambridge Center for Behavioral Studies
• Skinner's Theories
• APA Behaviour Analysis
• Association for Behavior Analysis
• Theory of Behavioral Anthropology (Documents No. 9 and 10 in English)
• California Association for Behavior Analysis
• Examining Learning From Multiple Perspectives by Michigan State University
• Association for Contextual Behavioral Science Arkivuar 25 janar 2013 tek Wayback Machine
• Behavior Analysis Online Tutorials

1. ^ Chiesa, Mecca (1994). Radical Behaviorism: The Philosophy and the Science. Authors Cooperative, Inc. fq. 1–241. ISBN 978-0962331145. Arkivuar nga origjinali më 2017-09-04. Marrë më 31 korrik 2016. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
2. ^ Dillenburger, Karola & Keenan, Mickey (2009). "None of the As in ABA stand for autism: Dispelling the myths". Journal of Intellectual and Developmental Disability. 34 (2): 193–195. doi:10.1080/13668250902845244. PMID 19404840. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
3. ^ Staddon, John (2014) Behaviorism i ri (botimi i dytë) Filadelfia, PA: Psikologji Press.
4. ^ Staddon, J. Behaviorism teorik. Filozofia dhe Sjellja. (45) në shtyp.
5. ^ Baer, Donald M.; Wolf, Montrose M.; Risley, Todd R. (1968). "Some current dimensions of applied behavior analysis". Journal of Applied Behavior Analysis. 1 (1): 91–7. doi:10.1901/jaba.1968.1-91. PMC 1310980. PMID 16795165. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
6. ^ "APA Handbook of Behavior Analysis". 2013. Marrë më 24 dhjetor 2014. {{cite journal}}: Burimi journal ka nevojë për |journal= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
7. ^ "Behavior Analysis: Research and Practice". 2015. Marrë më 2014-12-24. {{cite journal}}: Burimi journal ka nevojë për |journal= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
8. ^ Karaj, Theodhori. Pskilogjia e zhvillimit të fëmijës. fq. 322. ISBN 978-99956-47-73-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)