Anti-haiku
Anti-haiku [1] është një libër poetik i autorit të njohur shqiptar Moikom Zeqo, i botuar në vitin 2008 nga Aparkeas-Abraxas në Tiranë, nën përgatitjen për botim të Andrea Llukani. Ky libër përmban 124 faqe dhe ka një format të vogël prej 20 cm, duke e bërë atë të lehtë për t'u mbajtur dhe lexuar.
Libri “Anti-haiku” përmban një koleksion poezish që i përmbahen një forme alternative të haikut tradicional japonez. Në vend që të ndjekë rregullat e sakta të haikut – me strukturën e saj të ngurtë të tri rreshtave dhe skemën e rrokjeve 5-7-5 – Zeqo eksploron lirinë krijuese dhe eksperimenton me format dhe përmbajtjen. Ai sfidon kufijtë e formës tradicionale, duke u munduar të gjejë një balancë mes thjeshtësisë dhe thellësisë poetike, karakteristike e haikut, por njëkohësisht duke i dhënë hapësirë lirizmit të tij të veçantë dhe abstrakt.
Ky lloj eksperimentimi reflekton qasjen postmoderne që Moikom Zeqo shpesh përdor në poezitë e tij, ku ai përzien kulturën dhe traditën me një qasje bashkëkohore dhe personale. Këto "anti-haiku" nuk janë thjesht devijime nga normat tradicionale, por përpjekje për të krijuar një gjuhë të re poetike që reflekton mendimin dhe ndjeshmërinë e tij unike.
Moikom Zeqo (1949-2020) ishte një nga shkrimtarët dhe studiuesit më të njohur dhe të frytshëm të letërsisë shqipe. Me një karrierë të gjerë si poet, eseist, arkeolog dhe studiues, Zeqo krijoi një trashëgimi të gjerë letrare dhe kulturore. Ai ishte i njohur për qasjen e tij eksperimentale dhe për përzierjen e shumëllojshme të disiplinave dhe traditave kulturore në krijimtarinë e tij. “Anti-haiku” është një shembull i shkëlqyer i këtyre tendencave, duke kombinuar poezinë, filozofinë dhe estetikën.
Andrea Llukani ka luajtur një rol të rëndësishëm në përgatitjen dhe botimin e këtij vëllimi poetik. Si një bashkëpunëtor i afërt i Moikom Zeqos, Llukani ka ndihmuar në përzgjedhjen dhe redaktimin e poezive, duke i dhënë jetë vizionit të autorit për këtë libër të veçantë.
“Anti-haiku” është një shembull i shkëlqyer i letërsisë bashkëkohore shqipe, që sfidon konvencionet dhe hap një hapësirë të re për eksperimentim dhe interpretim poetik. Kritika e ka vlerësuar librin për risitë që sjell në poezinë shqipe, si dhe për përpjekjet e tij për të ndërtuar një lidhje të re mes poezisë dhe filozofisë. Ky libër përfaqëson jo vetëm një pasuri të letërsisë shqipe, por edhe një dëshmi të ndjeshmërisë dhe intuitës së lartë estetike të Moikom Zeqos.
Bibliografia
- Titulli: Anti-haiku / Moikom Zeqo; përg. për bot. Andrea Llukani
- Autorët: Moikom Zeqo, Andrea Llukani (përg. për bot.)
- Vendi i botimit: Tiranë
- Botuar nga: Aparkeas-Abraxas
- Viti i botimit: 2008
- Të dhëna fizike: 124 faqe; 20 cm
Libri mbetet një pjesë e rëndësishme e trashëgimisë letrare të Zeqos dhe një pikë referimi për studiuesit e letërsisë shqipe moderne dhe postmoderne.