Säämi Pride
Säämi Pride (orjâlâškielân Sápmi Pride, maadâsämikielân Saepmie Pride) lii sämmilij pridefestivaal, mii uárnejuvvoo jyehi ive kostnii Säämist ive 2014 rääjist. Festivaal ääigi uárnejuvvojeh el. konserteh, klubi, luvâlduvah, pridepaaraat já pargopáájáh.[1][2] Säämi Pride tárguttâssân lii pajediđ oovdân seksuaal- já suhâpeliucceeblovoi vuoigâdvuođâid, oovtâviärdásâšvuođâ já kulttuur.[3] Ton lasseen festivaal ráhtá fyysilii saje, kost arvetävgisämmiliih pyehtih uápásmuđ eres arvetävgisämmiláid já siämmást sehe leđe sämmiliih já kuullâđ seksuaal- já suhâpeliucceeblohon.
Historjá
[mute | mute käldee]Vuossâmuš festivaal uárnejui roovvâdmáánu 16.–19. peeivij 2014 Kiärunist.[1] Tom ornij Ruotâ peln sämmilâš nuorâiservi Sáminuorra. Festivaal nube peeivi vuáđudui Queer Sámit -servi já Jenni Laiti muštâlij Gállok-mielâčáittusij taiđust.[2][4] Festivaal prideparatân uásálistii 300 olmožid. Lávurduv lijjii prideparaat, Sofia Jannok konsert já klubi.[2][4] Pasepeeivi lijjii el. arvetävgimeesuh.[2]
Čuávuváá ive Säämi Pride lâi vyesimáánu 29.–31. peeivij Kárášjuuvâst.[5] Tom ornij ovdebáá ive vuáđudum Queer Sámit -servi. Taat pridefestivaal lâi vuossâmuš saje, kuus Heidi Lunabba já Ilar Gunilla Perssen rähtim Pivtâspäddi -siärvustaaiđâproojeekt sirdâšui ive 2014 Jeppis Pride maŋa.[5][6] Kárášjuuvâst lijjii pivtâspäädih sehe Prideviäsu já -láávu ulguu- já siskiibeln já meid maaŋgâ saajeest siijdâst.[6][7][8] Tai lasseen pridepaaraat uásálisteeh kuoddii nube pivtâspäädi fáárust čoođâ siijdâ.[7]
Suomâ peln Säämi Pride uárnejui vuossâmuu keerdi ive 2017, ko taat uárnejui Anarist.[9] Lâi tárguttâs orniđ tobbeen jo ive 2016 Säämi Pride, mut tot sirdâšui Kuovdâkiäinun protestin tondiet ko Kuovdâkiäinu servikodderääđi meridij kieldiđ seksuaal- já suhâpeliucceeblovoi vihkâm ton kirhoin.[10][11]
Ive 2020-uv lâi tárguttâs orniđ Säämi Pride Suomâ peln Säämist, tääl Ucjuuvâst, mut koronaviruspandemia tiet pridefestivaal maŋedui ihán 2021.[12] Ive 2021 Säämi Pride Ucjuuvâst uárnejui porgemáánu 5.–8. peeivij.
Festivaaleh
[mute | mute käldee]| Ihe | Staatâ | Kieldâ |
|---|---|---|
| 2014 |  Ruotâ
|
Kiärun |
| 2015 |  Taažâ
|
Kárášjuuhâ |
| 2016 | Taažâ
|
Kuovdâkiäinu |
| 2017 |  Suomâ
|
Aanaar |
| 2018 | Ruotâ
|
Östersund |
| 2019 | Taažâ
|
Ruándim |
| 2020 | ij uárnejum koronaviruspandemia tiet | |
| 2021 | Suomâ
|
Ucjuuhâ |
| 2022 | Ruotâ
|
Juhâmokke |
| 2023 | Suomâ
|
Hiättá[13] |
| 2024 | Taažâ
|
Bodø[14][15] |
Keejâ meid
[mute | mute käldee]Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Säämi Pride.
- Säämi Pride Facebookist
- Anar Säämi Pride -tábáhtus Anarâš saavah -ohjelmist
- Säämi Pride: oovtâst olmoošvuoigâdvuođâi peeleest Nuorâirääđi siijđoin
Käldeeh
[mute | mute käldee]- ↑ 1,0 1,1 Lakkala, Aletta: Máilmmi vuosttas eamiálbmogiid Pride-festivála ordnejuvvo Gironis Yle Säämi. 8.9.2014. Čujottum 30.6.2021. (tavesämikielân)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Sápmi Pride álgá Gironis duorastaga - Laiti doallá bargobáji aktivismmas Yle Säämi. 14.10.2014. Čujottum 30.6.2021. (tavesämikielân)
- ↑ Länsman, Kaija: Oanehaččat: Sápmi Pride -Ohcejogas boahtte jagi, ii šatta bággonjuovvan, poastajienasteamis váttisvuođat ja maŋŋebárgga huksenárbevierrobeaivi Čeavetjávrris Yle Säämi. 16.9.2019. Čujottum 30.6.2021. (tavesämikielân)
- ↑ 4,0 4,1 Sofia Jannok kommer till första Sápmi Pride QX.se. 14.10.2014. Čujottum 30.6.2021. (ruotâkielân)
- ↑ 5,0 5,1 Lakkala, Aletta: Máilmmi nubbi Sápmi Pride ordnejuvvo vahkuloahpa Kárášjogas – Mielde earret eará Erland Elias ja Maxida Märak Yle Säämi. 26.5.2015. Čujottum 30.6.2021. (tavesämikielân)
- ↑ 6,0 6,1 Kuhmunen, Merethe: Visar stöd för HBTQ personer med regnbågsfärgade kläder Sameradion & SVT Sápmi. 29.5.2015. Čujottum 4.7.2021. (ruotâkielân)
- ↑ 7,0 7,1 Ivdnás márkan NRK Sápmi. Čujottum 4.7.2021. (tavesämikielân)
- ↑ Larsson, Carl-Gøran, Wilhelmsen, Mattis já Nystad, Berit: Sápmi Pride-deltaker: – I dag vil jeg være ekstra crazy NRK Sápmi. 30.5.2015. Čujottum 4.7.2021. (kirjetárukielân)
- ↑ Lakkala, Aletta já Paltto, Anni-Saara: Sápmi Pride kokoaa saamelaisen sateenkaarikansan Inariin Yle. 11.8.2017. Čujottum 4.7.2021. (suomâkielân)
- ↑ Rasmus, Linnea: Ávvir: Sápmi Pride -doaluid sirdet Anáris Guovdageidnui Yle Säämi. 1.6.2016. Čujottum 30.6.2021. (tavesämikielân)
- ↑ Rasmus, Linnea: Saamelaisten Pride-festivaali siirretään Suomesta Norjaan protestina kirkolle Yle. 1.6.2016. Čujottum 4.7.2021. (suomâkielân)
- ↑ Sápmi Pride maŋiduvvo NRK Sápmi. 26.6.2020. Čujottum 30.6.2021. (tavesämikielân)
- ↑ Suoninen, Inger-Elle: Sápmi Pride ordnejuvvo dán jagi Heahtás Yle Säämi. 8.3.2023. Čujottum 9.3.2023. (tavesämikielân)
- ↑ Sápmi Pride 2024 lágiduvvo Budejjus! Garmeres. 12.3.2024. Čujottum 21.3.2024. (tavesämikielân)
- ↑ Valta, Laura: Sadat juhlivat Arctic Prideä pohjoisessa – Eleonora Alariesto pukeutuu barbiegáktiin Yle. 21.3.2024. Čujottum 21.3.2024. (suomâkielân)