Filmska cenzura

Filmska cenzura u najširem smislu predstavlja nastojanje da se spriječi ili ograniči prikazivanje filmova čiji se sadržaj iz različitih kriterija smatra štetnim po javnost, odnosno državu ili društvo. Filmska cenzura postoji od samih početaka filma kao djelatnosti, ali je svoj organizirani oblik dobila tek na prijelazu iz prve u drugu deceniju 20. vijeka, kada je filmska djelatnost postala predmetom specifične zakonske i druge regulacije, odnosno kada su se počele stvarati prve institucije zadužene za reguliranje filmskog sadržaja. Otada je filmska cenzura dobila različite oblike, koji značajno variraju od zemlje do zemlje s obzirom na to u čijoj je nadležnosti, postupak provođenja, njen opseg, odnosno kriterije po kojima se cenzurira neki sadržaj.

Filmska cenzura tako može biti u nadležnosti državne uprave, od strane nezavisnih strukovnih organizacija kojima je zakon dao cenzorske ovlasti, ali i od strane same filmske industrije koja provodi auto-regulaciju na dobrovoljnoj bazi (a za što je najpoznatiji primjer MPAA i njen sistem filmskih rejtinga u SAD).

Kriteriji za cenzuriranje filmova se obično dijele na političke - odnosno na uklanjanje filmskih sadržaja koje određene države ili režimi smatraju subverzivnim, odnosno potiču na nasilje ili protivpravnu promjenu poretka, a u što bi se u vrijeme rata ili sličnim situacijama moglo uključiti i sadržaje čije prikazivanje samo po sebi ugrožava moral ili nacionalnu sigurnost - te na one koji se tiču zaštite javnog morala, odnosno na uklanjanje sadržaja koji bi mogli povrijediti, uznemiriti određene osjetljive dijelove publike (najčešće djecu i omladinu) ili ih potaknuti na neželjeno ponašanje.

Najpoznatiji primjer filmske cenzure predstavlja Produkcijski kodeks MPAA, odnosno pravilnik o sadržaju filmova koji se primjenjivao u Hollywoodu od 1934. do 1968. godine.