1355

**1355. po kalendarima**
Gregorijanski	1355. (MCCCLV)
Ab urbe condita	2108.
Islamski	755–756.
Iranski	733–734.
Hebrejski	5115–5116.
Bizantski	6863–6864.
Koptski	1071–1072.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1410–1411.
• Shaka Samvat	1277–1278.
• Kali Yuga	4456–4457.
	Kineski
• Kontinualno	3991–3992.
• 60 godina	Yin Drvo Koza; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11355.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

< | 13. vijek | 14. vijek | 15. vijek | >
< | 1320-e | 1330-e | 1340-e | 1350-e | 1360-e | 1370-e | 1380-e | >
<< | < | 1351. | 1352. | 1353. | 1354. | 1355. | 1356. | 1357. | 1358. | 1359. | > | >>

Godina 1355 (MCCCLV) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak u julijanskom kalendaru (1. siječnja/januara).

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

2. 1. - Gospodar Monaka Karlo Grimaldi je kupio Roquebrune (do 19. stoleća).
5. 1. - Pariski ugovor između Francuske i Savoje: ova druga je proširila teritoriju.
6. 1. - Karlo IV je okrunjen lombardskom krunom u Milanu.
7. 1. - U Portugalu je ubijena Inês de Castro, ljubavnica princa Pedra, po nalogu kralja Afonsa IV - odsečena joj je glava pred decom. Pedro pokreće ustanak.
januar? - Kalist je ponovo vaseljenski patrijarh (do smrti 1363).
početkom godine - Drugi rat za škotsku nezavisnost: primirje je isteklo, nema napretka u pregovorima za oslobađanje Davida II iz engleskog zarobljeništva - Englezi pale u Škotskoj.

10. 2. - Neredi na Dan sv. Skolastike u Oxfordu: svađa oko vina prerasta u trodnevne oružane sukobe u kojima gine oko 60 ljudi sa univerziteta i 30 meštana (grad je plaćao godišnju globu za ubijene do 1825).
19. 2. - Papino izaslanstvo Petra Tome se na putu prema Srbiji sastaje sa Karlom IV u Pizi - ovaj šalje pismo Dušanu u kome se raduje što ovaj želi ujedinjenje crkava, sa zadržavanjem slovenskog bogosluženja; Karlo obećava posredovanje kod mađarskog kralja i pomoć u Grčkoj ako Dušan ustraje.^[1]

16. 3. - Pobune Crvenih turbana: Han Lin'er, sin ubijenog pokretača pobune Han Shantonga, proglašen je za cara obnovljene dinastije Song - stvarnu vlast ima general Liu Futong.
mart (ili maj^[2]) - Papino poslanstvo je stiglo kod Dušana - ovaj ga dočekuje neprijateljski, jer se predomislio od prošle godine, zbog ugarskog napada.^[1]

April/Travanj – Jun/Lipanj

5. 4. - Karlo IV je krunisan za cara u Rimu.

14. 4. - Otkrivena je zavera dužda Marina Faliera protiv aristokratije - pogubljen je 17-tog.
21. 4. - Giovanni Gradenigo je novi mletački dužd (do 1356).

travanj ili svibanj - Tvrtko I Kotromanić dolazi sa majkom Jelenom rođ. Šubić i vojskom u Hrvatsku i Dalmaciju - pogodbom zauzimaju gradove bivšeg vojvode Gregorija, grad gospođe Katarine. Ugarski kralj radi na tome da preko Tvrtka i Jelene ovlada gradovima bribirskih knezova, Omišem, Klisom i Skradinom, koje drži Jelena Nemanjić Šubić, za maloletnog sina Mladena IV.^[3]

1. 6. - Rat moreuza (→ it): Venecija i Đenova su sklopile mir.
jun - Đenovljanin Filipo Dorija je zauzeo Tripoli u Libiji, opljačkao ga i uzeo 7.000 roblja, uglavnom žena - zatim ga prodaje gospodaru Džerbe za 50.000 zlatnika.^[4]

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

17. 7. - Francesco I Gattilusio je dobio od vizantijskog cara Jovana V Mitilenu sa Lezbosom, kao miraz uz Jovanovu sestru Mariju. Porodica Gattilusio će ovladati i okolnim ostrvima (do 1462).

avgust - Magnus IV od Švedske je abdicirao na norveški presto, na kojem sam ostaje njegov sin Haakon.
avgust - Bitka na Nesbit Mooru je škotska pobeda nad Englezima. Sledećeg meseca je dogovoreno primirje.
avgust - Pobune Crvenih turbana: Zhu Yuanzhang, budući osnivač dinastije Ming je neuspešno opsedao Nanking, ali osvojio je okolinu. Ponovo pokušava u oktobru, konačno uspeva sledeće godine.
17. 8. - Sklopljen brak vizantijskog naslednika Andronika i bugarske princeze Kerace-Marije.

rujan - Omiš je u rukama hrvatskog bana, a to znači i ugarskog kralja.^[3]
septembar - Jelena Nemanjić Šubić pregovara sa Mlečanima o ustupanju Klisa i Skradina. Gradove žele i ugarski saveznici Tvrtko I Kotromanić sa majkom Jelenom rođ. Šubić. Dušan je uputio sestri u Skradin jedno odeljenje vojske (Đuraš Ilić).^[5]
29. 9. - Umire Matteo II Visconti, gospodar Lodija, Pjačence, Parme i Bolonje - sumnja se da su ga otrovala braća Galeazzo II i Bernabò.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

5. 10. - Stogodišnji rat: Edward Crni Princ kreće na chevauchée ("promenada" ili "konjanički juriš") iz Bordeauxa - do početka decembra pustoši i pljačka mnoge francuske gradove na jugu zemlje.
16. 10. - Mladi sicilijanski kralj Ludovik umro je od kuge; nasleđuje ga brat Frederik III ili IV, zvani Prosti (do 1377), regent mu je sestra Eufemija (do 1357), nakon što je i njihova sestra Konstanca umrla od kuge.
oktobar - Škoti su, plaćeni iz Francuske, prekršili primirje sa Engleskom, pljačkaju Nortumbriju. Engleski kralj će im doći u januaru.

2. 11. - Engleski kralj Edward III vodi chevauchée iz Calaisa u Pikardiju - vraća se već 11-og, pošto francuska strana ne prihvata bitku.
6. 11. - Škoti su zauzeli varoš Berwick-upon-Tweed, zatim opsedaju zamak (do januara).

2 - 28. 12. - U Parizu se okupila skupština staleža severne Francuske (Langues d'oïl): kralju su odobreni porezi potrebni za rat. Izglasana je i Velika ordonansa, kojom se želela ograničiti kraljeva vlast.
5. 12. - Vojvoda Brabanta Ivan III je umro bez muškog naslednika - nasleđuje ga najstarija kći Ivana, udata za Venceslava od Luksemburga. Ali muževi njene dve sestre, grof Flandrije i vojvoda Gelrea traže podelu Brabanta - dogodine dolazi do rata.
prosinac - Sukob za Klis i Skradin između srpskih trupa, koje je poslao Dušan, i ugarskih. Jelena Šubić i nemačko-srpski vojvoda Palman Braht su u najvišem kliškom kaštelu, ostalo drži hrvatski ban Nikola, kome pomaže i Ivan Nelipić. U Kninu se sabira vojska. U Skradinu je srpski vojvoda Juras Ilijić/Đuraš Ilić, gde dolaze i Mlečani. ^[3]

Dušanov sarkofag, crkva sv. Marka, Beograd (od 1968.)

20. 12. - Umro srpski car Dušan. Sahranjen je u manastiru Svetih arhangela kod Prizrena. Nasleđuje ga sin Stefan Uroš V, star oko 19 godina, poslednji Nemanjić, vlada do 1371.
decembar - Nakon Božića, Englezi na jugu Francuske kreću u novu "promenadu" - za četiri meseca zauzimaju preko 50 mesta.
decembar/januar 1355/56 - Dušanov vojvoda i namesnik Tesalije Preljub poginuo je u borbi sa Albancima.
- Tesaliju će na proleće zauzeti Nikifor II Orsini, zatim će se i Dušanov polubrat Simeon Uroš proglasiti za cara na jugu, što je početak raspada carstva.
- Anaktoropolj (→ de) na egejskoj obali je još pre Dušanove smrti zauzeo neki pirat iz Vitanije; ovaj grad, kao i Hrisopolj/Eion i Hristopolj/Kavala će uzeti braća Jovan i Aleksije Paleolog.^[6]

Kroz godinu

Prvi put se pominju Paštrovići - car Dušan je poslao vlastelina Nikolicu Paštrovića na poslanstvo u Dubrovnik.
Podignuta je Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u Vaganešu na Kosovu.
Bitka kod Ihtimana blizu Sofije je skupa osmanska pobeda - sledećih 15 godina neće ulaziti u Bugarsku. Poginuo je bugarski komandant, prestolonaslednik Mihailo IV Asen.
Poljski kralj Kazimierz III od Poljske je označio svog nećaka, ugarskog kralja Ludovika za nasljednika, ako ne bi imao muških potomaka (što se i događa 1370).
Češki sabor je odbacio Karlov zakonik, kasnije nazvan Maiestas Carolina.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1355.

1355/60 - Pleton, filozof († 1452/54)
1355/60 - Juraj Slovinac, glagoljaš, latinist, profesor na Sorboni († 1416)
c. Mirča I Stariji, vlaški vojvoda († 1418)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1355.

7. 4. - Marija Paleolog, udovica Stefana Dečanskog, monahinja Marta (* 1312, '14)
20. 12. - Stefan Uroš IV Dušan, srpski car (* oko 1308)

Reference

↑ ^1,0 ^1,1 Delo cara Dušana. rastko.rs
↑ Istorija s.n. I, str. 555
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Klaić, 121
↑ Doria Filippo. corsaridelmediterraneo.it
↑ Bosna kao kraljevina. rastko.rs
↑ Istorija s.n. I, str. 567

Literatura

Svezak drugi: dio prvi. Treće doba: Vladanje kraljeva iz raznih porodica (1301-1526). Prva knjiga: Anžuvinci i Sigismund do gubitka Dalmacije (1301-1409), Vjekoslav Klaić (archive.org)
Istorija srpskog naroda, Prva knjiga, Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371), SKZ Beograd 1981 (I)

[CorDelCarDus-1] 1,0 ^1,1 Delo cara Dušana. rastko.rs

[2] Istorija s.n. I, str. 555

[Klaic121-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Klaić, 121

[4] Doria Filippo. corsaridelmediterraneo.it

[5] Bosna kao kraljevina. rastko.rs

[6] Istorija s.n. I, str. 567

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]